جمعه ۲ خرداد ۱۴۰۴
کاهش سطح آب نه‌فقط تهدیدی برای تنوع زیستی و زیست‌بوم‌های آبی است، بلکه بر معیشت ساکنان سواحل خزر و فعالیت‌های اقتصادی مانند ماهی‌گیری و گردشگری کشورهای منطقه نیز اثر منفی می‌گذارد.
به گزارش روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست، وزیران محیطزیست و رؤسای سازمان‌های مرتبط از ده‌ها کشور، از جمله جمهوری اسلامی ایران، در سن‌پترزبورگ روسیه گردآمده‌اند تا راه‌های مقابلهٔ مؤثر با تغییرات آب‌وهوایی، کاستن از تولید گازهای گلخانه‌یی ، بهره‌مندی از انرژی‌های پاک، و حفاظت از عرصه‌های طبیعی را بررسی کنند.
شینا انصاری، معاون پزشکیان و رئیس سازمان حفاظت محیطزیست، که برای شرکت در یازدهمین نشست بین‌المللی زیست‌بوم (اکولوژی) نِوسکی به سن‌پترزبورگ در روسیه سفر کرده است، دیروز اول خرداد در نشست تخصصی «تغییرات اقلیمی، بحران خزر، و ضرورت همبستگی منطقه‌یی»، ضمن اشاره به روند کاهش سطح آب دریای خزر، شکل‌گیری کارگروه ویژهٔ منطقه‌یی برای بررسی سطح آب دریای خزر را طرح کرد.
پیشنهاد دوم شینا انصاری ایجاد یک سامانهٔ پایش یکپارچه برای رصد کردن مستمر تغییرات آب و خاک بود.
انصاری همچنین بازنگری در پروژه‌های سدسازی و تخصیص مناسب حقابهٔ زیست‌محیطی خزر از طریق مذاکرات فنی و دیپلماتیک با کشورهای بالادست را خواستار شد.
او تأکید کرد که توسعهٔ برنامه‌های جایگزین معیشتی پایدار مانند اکوتوریسم (زیست‌بوم‌گردشگری) و احیای ذخایر ماهی خزر نیز می‌تواند به کاهش فشار بر زیست‌بوم خزر کمک کند. احیای تالاب‌های در حال خشک شدن و افزایش پوشش گیاهی بومی در مناطق ساحلی خشک‌شده نیز از دیگر اقدامات ضروری است.
خانم انصاری در بخش آغازین سخنانش در نشست سن‌پترزبورگ با قدردانی از میزبانی روسیه گفت: «دریای خزر، این گنجینهٔ بی‌نظیر طبیعی که قرن‌هاست مایهٔ حیات و هویت منطقهٔ ما بوده، امروز در معرض تهدیدی بی‌سابقه قرار دارد.»
او تصریح کرد که ترکیب مرگ‌بار تغییرات آب‌وهوایی و فعالیت‌های انسانی ناپایدار منجر به سوق دادن این پهنهٔ آبی ارزشمند به سوی فاجعه‌ای زیست‌بومی شده است.
کاهش ۱۸ متر دیگر از سطح آب دریای خزر تا سال ۲۰۵۰
انصاری هشدار داد: «آمارها نشان می‌دهد که سطح آب خزر با سرعتی هشداردهنده در حال کاهش است، به طوری که پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ ممکن است تا ۱۸ متر دیگر از آن کاسته شود.»
او تأکید کرد که این بحران زنجیره‌ای از پیامدهای ویرانگر به همراه داشته است: از آسیب به صنایع ماهی‌گیری و گردشگری، که معیشت میلیون‌ها نفر به آن وابسته است، تا تهدید گونه‌های منحصربه‌فردی مانند ماهیان خاویاری و فُک خزری که اکنون در آستانهٔ انقراض قرار دارند. او تصریح کرد که خشک شدن تدریجی بستر دریا باعث ایجاد کانون‌های جدید گردوغبار شده که سلامت عمومی و حاصلخیزی زمین‌های کشاورزی را به خطر انداخته است. تالاب‌های بین‌المللی باارزشی مانند انزلی و میانکاله نیز در معرض نابودی قرار گرفته‌اند.
کاهش سطح آب دریای خزر در سال‌های اخیر باعث نگرانی‌های زیادی در حوزه‌های مختلف زیست‌محیطی، سیاسی، و اقتصادی شده است. عوامل متعددی از جمله تغییرات نامطلوب آب‌وهوایی، کاهش بارش، افزایش دما، و کاهش ورودی آب به خزر از رودخانه‌های اصلی، مانند ولگا، تأثیر زیادی بر روند کاهش سطح آب خزر داشته است.
این کاهش سطح آب نه‌فقط تهدیدی برای تنوع زیستی و زیست‌بوم‌های آبی است، بلکه بر معیشت ساکنان سواحل خزر و فعالیت‌های اقتصادی مانند ماهی‌گیری و گردشگری کشورهای منطقه، از جمله ایران، نیز اثر منفی می‌گذارد.