عراقچی در قطر عکس: رویترز
امید مجد – برای اندیشهٔ نو
چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
ایجاد کنسرسیوم مشترک با کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس به جمهوری اسلامی ایران کمک می کند که با مخالفت‌های آمریکا مقابله کند و این کشورها را به برنامهٔ غنی‌سازی خودش گره بزند
اندیشهٔ نو: نشریهٔ انگلیسی گاردین ایران دیروز سه‌شنبه ۱۳ اردیبهشت نوشت که جمهوری اسلامی ایران طرح ایجاد کنسرسیومی از کشورهای ایران، عربستان سعودی، و امارات متحدهٔ عربی را برای غنی‌سازی اورانیوم مطرح کرده است تا با مخالفت‌های آمریکا با ادامهٔ برنامهٔ غنی‌سازی جمهوری اسلامی مقابله کند.
این پیشنهاد به این معناست که کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس در عمل به حمایت از موضع ایران کشانده می‌شوند مبنی بر اینکه باید به ایران اجازه داده شود توانایی‌های غنی‌سازی‌اش را حفظ کند.
جمهوری اسلامی ایران با این پیشنهاد به کشورهای همسایه امکان دسترسی به دانش و فناوری هسته‌یی‌اش را می‌دهد و در عوض آنها را به صاحب‌نفع و همدست در این روند تبدیل می‌کند.
به نوشتهٔ گاردین، مشخص نیست که آیا عباس عراقچی، وزیر امور خارجهٔ ایران، این پیشنهاد را در دور چهارم گفت‌وگوها با نمایندگان آمریکا در عمان در روز یکشنبهٔ گذشته مطرح کرده است یا نه. اما بنا به برخی گزارش‌ها، این پیشنهاد در میان عده‌ای از سران حکومت ایران مطرح و بیان شده است.
پس از دور چهارم گفت‌وگوها، عراقچی به دُبی پرواز کرد و در آنجا با شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر امور خارجی امارات متحده عربی، دیدار و گفت‌وگو کرد. امارات متحده عربی در حال حاضر اورانیوم برای برنامهٔ هسته‌یی‌اش غنی‌سازی نمی‌کند. امارات متحده عربی یک نیروگاه هسته‌یی غیرنظامی به نام «برکت» در غرب ابوظبی دارد. این نیروگاه برق نخستین نیروگاه هسته‌یی در جهان عرب است که کاملاً فعال شده است. هر چهار رآکتور این نیروگاه اکنون فعال‌اند و نیروگاه ظرفیت تأمین یک‌چهارم برق مورد نیاز امارات را دارد.
گاردین می‌نویسد که کنسرسیوم پیشنهادی جمهوری اسلامی مبتنی بر تأسیسات ایران خواهد بود و غنی‌سازی به حد ۳٫۶۷درصد تعیین‌شده در توافق هسته‌یی اصلی «برجام» در سال ۲۰۱۵ بین جمهوری اسلامی ایران و شش قدرت جهانی بازگردانده می‌شود.
مقام‌های دولت آمریکا از جمهوری اسلامی ایران خواسته‌اند که به غنی‌سازی پایان دهد و تمام تأسیسات هسته‌یی‌اش را برچیند.
پیشنهاد این کنسرسیوم را نخستین بار سید حسین موسویان، مذاکره‌کنندهٔ سابق هسته‌یی ایران، و فرانک فون هیپل، فیزیک‌دان دانشگاه پرینستون، مدت‌ها پیش از آغاز گفت‌وگوهای کنونی نمایندگان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا در مقاله‌ای که در اکتبر ۲۰۱۳ در «بولتن دانشمندان اتمی» مطرح شد. موسویان اخیراً نیز بار دیگر در یادداشتی در شبکهٔ اجتماعی ایکس همین پیشنهاد را به‌عنوان «راه‌حل بُرد-بُرد» مطرح کرد.
بر اساس این پیشنهاد، سعودی‌ها و امارات متحده عربی سهام‌دار و سرمایه‌گذار خواهند بود و به فناوری ایران دسترسی خواهند داشت. مشارکت کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس را می‌توان تضمینی اضافی در نظر گرفت برا اینکه برنامهٔ هسته‌یی ایران برای هدف‌های کاملاً غیرنظامی است و نه راهی برای ساختن بمب، آن‌طور که اسرائیل ادعا می‌کند.
اگر به سعودی‌ها و اماراتی‌ها اجازه داده شود که مهندسان و کارشناسان فنی‌شان را به ایران بفرستند، پایش بیشتر از برنامهٔ هسته‌یی ایران امکان‌پذیر می‌شود و جامعهٔ بین‌المللی نیز کمتر به کار بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی متکی می‌شود.
مجید تخت روانچی، معاون وزیر امور خارجهٔ ایران، چند روز پیش گفت: «برای مدت محدودی می‌توانیم محدودیت‌هایی در درصد و حجم غنی‌سازی بپذیریم.»
جمهوری اسلامی ایران در حال حاضر اورانیوم را تا خلوص ۶۰درصد غنی می‌کند که بسیار بیشتر از حد ۳٫۶۷درصدی تعیین‌شده در برجام و یک گام فنی مانده به ۹۰درصد مورد نیاز برای ساختن تسلیحات هسته‌یی است.
بدر البوسعیدی، وزیر امور خارجی عمان، ضمن اشاره به پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران گفت که باید به «ایده‌های مفید و بدیع که منعکس‌کنندهٔ تمایل مشترک برای دستیابی به توافقی قابل‌اجرا باشد» توجه داشت.