Photo by Benoit Tessier/Reuters
گزارشی از پالکی شارما در برنامهٔ فِرست‌پُست
مترجم: آوای سپیده – برای اندیشهٔ نو
چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
گرد و غبار اجلاس هوش مصنوعی پاریس فرو نشسته و اکنون فرصت خوبی برای ارزیابی دستاوردهای این گردهمایی است. رهبران جهان در این اجلاس چه دستاوردهایی داشتند؟ آیا هوش مصنوعی را بهتر و ایمن‌تر کردند؟ ما پنج نکتهٔ کلیدی را برای شما برجسته کرده‌ایم:
نکتهٔ اول: هیچ‌کس نمی‌خواهد هوش مصنوعی را قانونمند کند.
کسانی که در آن پیشرفته‌ترند می‌خواهند پیشتاز بمانند و کسانی که عقب‌ترند می‌خواهند به بقیه برسند. نتیجه این است که هیچ‌کس دربارهٔ محدودیت‌ها صحبت نمی‌کند. همه می‌خواهند هوش مصنوعی را با حداقل کنترل رها کنند. این موضوع در صحبت‌های کامالا هریس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا، نیز دیده شد. او گفت: «ما معتقدیم که تنظیم‌های [مقررات] بیش از حد در بخش هوش مصنوعی می‌تواند این صنعت تحول‌آفرین را از بین ببرد.» حتی اروپا نیز موافق است. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، گفت که ابتدا باید نوآوری بیاید و سپس تنظیم‌ها. او می‌خواهد محدودیت‌های فناوری اروپا را کاهش دهد تا بازیگران بیشتری به سمت هوش مصنوعی جذب شوند. اما این رویکرد معایب آشکاری دارد. بیانیهٔ مشترک پاریس شش اولویت دارد و فقط یکی از آنها به‌طور مبهم به تنظیم‌ها مربوط می‌شود: «هوش مصنوعی باید ایمن و اخلاقی باشد.»
نکته دوم: اختلاف‌های سیاسی آشکار است.
آمریکا و متحدش بریتانیا بیانیهٔ مشترک را امضا نکردند. پنجاه و هشت کشور این بیانیه را امضا کردند، اما آمریکا و بریتانیا نه. آمریکا گفت که از بحث دربارهٔ هوش مصنوعی فراگیر و پایدار خوشش نمی‌آید، زیرا که دونالد ترامپ می‌خواهد مراکز داده را با [انرژی] سوخت‌های فسیلی تغذیه کند. بریتانیا نیز گفت که این توافق به اندازهٔ کافی جامع نیست.
ما نیز موافقیم که این توافق کافی نیست، اما این دلیلی برای رد کردن آن نیست. اگر نتوانیم در حداقل‌ها توافق کنیم، چگونه می‌توانیم پیش برویم؟
نکتهٔ سوم: دیدگاه هند در مورد هوش مصنوعی مرکز توجه قرار گرفت.
نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند اولویت‌هایی مانند دسترسی کشورهای جنوب جهانی [در حال توسعه] به هوش مصنوعی، ارتقای مهارت‌ها برای جلوگیری از حذف شدن شغل‌ها، و حذف سوگیری‌های هوش مصنوعی را مطرح کرد. او گفت: «باید سیستم‌های متن‌باز ایجاد کنیم که اعتماد و شفافیت افزایش یابد. باید مجموعه‌هایی از داده‌های باکیفیت و عاری از سوگیری بسازیم. باید فناوری را دموکراتیک کنیم و برنامه‌های کاربردی مردم‌محور ایجاد کنیم.» هند دیدگاه جدیدی به اجلاس آورد که فراتر از ژئوپلیتیک بود. هند همچنین میزبان اجلاس جهانی بعدی هوش مصنوعی خواهد بود و به‌وضوح نقش بزرگ‌تری در شکل‌دهی به آیندهٔ هوش مصنوعی ایفا می‌کند.
نکتهٔ چهارم: اروپا به رقابت هوش مصنوعی می‌پیوندد.
رویکرد اروپا در ابتدا متفاوت بود. اتحادیهٔ اروپا بیشتر مایل به تنظیم [مقررات] هوش مصنوعی بود تا ساختن آن. اروپایی‌ها در سال ۲۰۲۳ شروع به تدوین قانون ایمنی هوش مصنوعی کردند و سال گذشته آن را اجرایی کردند. این قانون نخستین قانون هوش مصنوعی در جهان شناخته شد. اما حالا اروپا قول داده است که قوانین را ساده‌تر کند و بوروکراسی را کاهش دهد. هدف آنها این است که یک مدل هوش مصنوعی اروپایی ایجاد کنند. امانوئل مکرون گفت: «اغلب می‌شنوم که اروپا دیر وارد این رقابت شده است، در حالی که آمریکا و چین پیشرفته‌ترند. من با این نظر مخالفم، زیرا رقابت هوش مصنوعی هنوز تمام نشده است. ما تازه در ابتدای راه هستیم و رهبری جهانی هنوز در دسترس است.»
نکتهٔ پنجم: هیچ نقشهٔ راهی برای ارتقای مهارت‌ها و مشاغل وجود ندارد.
این یکی از بزرگ‌ترین نگرانی‌ها در مورد هوش مصنوعی است: اینکه مشاغل موجود را از بین ببرد. اما اجلاس پاریس نتوانست به این موضوع بپردازد. در بیانیهٔ مشترک آمده است که یک مرکز رصد ایجاد خواهد شد تا تأثیر هوش مصنوعی بر مشاغل را تحلیل کند. اما این کافی نیست. ما به‌دنبال پیشنهادهای مشخص و دستورالعمل‌های قابل‌اجرا هستیم. در عوض، چه چیزی به دست آوردیم؟ وعده‌های زیاد و اقدامات کم. حتی شرکت‌های فناوری نیز از این اجلاس ناامید شده‌اند و آن را فرصتی از دست‌رفته می‌دانند.
هوش مصنوعی با سرعت هشداردهنده‌ای در حال پیشرفت است. کارشناسان می‌گویند که ممکن است تا قبل از سال ۲۰۳۰ هوش مصنوعی شبیه به انسان داشته باشیم. اگر این زمان‌بندی درست باشد، ما به‌هیچ‌وجه آماده نیستیم. ممکن است سیستم‌های هوش مصنوعی فوق‌پیشرفته‌ای داشته باشیم که هیچ محدودیتی برای آنها وجود نداشته باشد. این مسیری است که در حال حاضر در آن هستیم.