ترامپ در کنار نیروهای ضدشورش (عکس از نیویورک تایمز)
تحلیلی از ریچارد مورفی، ۱۸ آوریل ۲۰۲۵ (۲۹ فروردین ۱۴۰۴)
مترجم: مینا آگاه
آیا ترامپ در آستانه پایان دادن به دموکراسی در ایالات متحد آمریکاست؟
می‌ترسم که چنین باشد، و می‌ترسم این اتفاق خیلی زود رخ دهد. بگذارید دلیل نگرانی‌ام را توضیح دهم. دو علت و یک پیامد برای این نگرانی وجود دارد. بیایید ابتدا به علل بپردازیم:
اولین علت مربوط به قاضی‌ای به نام جیمز بوسبرگ۱ است. قاضی بوسبرگ کسی بود که به دولت فدرال اعلام کرد ترامپ نمی‌تواند افراد را بدون طی کردن مراحل قانونی مناسب به السالوادور اخراج کند. او دستور داد که هواپیمایی که در حال پرواز به آن کشور بود بازگردانده شود و به آمریکا برگردد. اما دولت ترامپ از این دستور سرپیچی کرد.
آنچه قاضی بوسبرگ اکنون گفته این است: «قانون اساسی ایالات متحد آمریکا نافرمانی عمدی از احکام قضایی را، به‌ویژه نافرمانی مقاماتی از شاخه‌ای هم‌سطح را که سوگند خورده‌اند از قانون اساسی دفاع کنند، تحمل نمی‌کند.»
ترامپ و همراهانش در حکومت- «رژیم» دقیق‌ترین واژه برای توصیف دولت اوست- عمداً حکم یک قاضی فدرال را نادیده گرفته‌اند و بنابراین در وضع «اهانت به دادگاه»۲ قرار دارند.
اگر با قانون آشنا باشید، می‌دانید که فقط یک گروه از افراد جامعه‌اند که واقعاً خشم قضات را برمی‌انگیزند: کسانی که به اهانت به دادگاه متهم می‌شوند. قضات خود را افرادی بسیار مهم می‌دانند- و در معنای واقعی چنین هم هستند- زیرا رفتار آنها برای حفظ دموکراسی حیاتی است. اگر حاکمیت قانون نداشته باشیم، جامعه‌ای دموکراتیک نخواهیم داشت.
قاضی بوسبرگ به‌درستی می‌گوید که افراد حاضر در دولت ترامپ، از خود او گرفته تا زیردستانش، چون او به‌صراحت به این سرپیچی افتخار کرده است، حکم دادگاه را نقض کرده‌اند و در نتیجه با خطر رفتن به زندان روبه‌رو هستند.
بیایید این را روشن بگوییم: مجازات اهانت به دادگاه زندان است. و اکنون قاضی بوسبرگ روند رسیدگی به این موضوع را آغاز کرده است.
حالا بگذارید به دومین نمونه‌ای بپردازم که به‌نظر من نشان می‌دهد چرا ممکن است ترامپ به‌زودی به دموکراسی در آمریکا پایان دهد. در این مورد، دربارهٔ گَوین نیوسام، فرماندار ایالت کالیفرنیا، صحبت می‌کنم.
او دعوایی حقوقی را از طرف ایالتش علیه دولت فدرال آمریکا آغاز کرده است. برای درک بهتر اهمیت کالیفرنیا گفتنی است که کالیفرنیا ایالتی است که اگر به‌تنهایی یک کشور می‌بود، پنجمین اقتصاد بزرگ جهان به حساب می‌آمد. آنچه فرماندار نیوسام می‌گوید از لحاظ حقوقی کاملاً درست و بدون مناقشه است: «ترامپ حق ندارد بدون تأیید کنگره تعرفه‌های گمرکی در داخل آمریکا اعمال کند. و ترامپ هیچ‌گاه برای گرفتن چنین تأییدی به کنگره مراجعه نکرده است. بنابراین، تمام اقداماتی که ترامپ برای اعمال تعرفه‌ها [مالیات گمرکی] کرده است، همان‌طور که فرماندار نیوسام می‌گوید، «غیرقانونی» است.
او و دادستان کل ایالت کالیفرنیا استدلال حقوقی محکمی آماده کرده‌اند و در حال طرح دعوا هستند. هدف آنها این است که کل فرایند برهم‌زننده‌ای را که ترامپ به وجود آورده است باطل اعلام کنند.
به‌نظر من، این دو مورد- یعنی اهانت ترامپ به دادگاه و اقدام غیرقانونی او در اعمال تعرفه‌ها بدون تصویب کنگره- دو نقطهٔ بحرانی در نظام حقوقی این کشورند که علاوه بر پرونده‌های متعدد دیگر هم‌اکنون در برابر ترامپ قرار دارند؛ اما این دو مورد از بقیه برجسته‌ترند و به گمان من ترامپ در واکنش به آن می‌خواهد دست به اقدامی افراطی بزند.
حدود نود روز پیش- یا به عبارت دیگر نزدیک به زمان ضبط این ویدئو- ترامپ یک فرمان اجرایی امضا کرد. در آن فرمان آمده بود که دو نفر از عادل‌ترین و منطقی‌ترین افراد در آمریکا باید بررسی کنند که آیا بحرانی در کشور وجود دارد یا نه؛ بحرانی که به سطح شورش۳ رسیده باشد و در نتیجه به ترامپ اجازه دهد که وضع اضطراری اعلام کند. اعلام وضع اضطراری یعنی اینکه قانون شورش۴ سال ۱۸۰۷ به اجرا گذاشته شود، قانونی که اساساً حاکمیت قوانین عادی را به حالت تعلیق درمی‌آورد و اجازه می‌دهد حکومت نظامی برقرار شود.
دو نفری که برای بررسی این مورد انتخاب شدند یکی جی دی ونس، معاون رئیس‌جمهور، و دیگری پیت هگست، مفسر شبکهٔ فاکس نیوز و وزیر فعلی دفاع آمریکا است. آیا احتمال دارد که این دو نفر با ترامپ مخالفت کنند؟ آیا محتمل نیست که همهٔ این ماجرا صحنه‌سازی باشد تا زمینه‌ساز برقراری حکومت نظامی شود؟
آیا قاضی بوسبرگ و فرماندار نیوسام، هرچند کاملاً بی‌گناه و کاملاً مطابق با وظایفشان، در عمل به‌شکلی تحریک‌آمیز در حال فراهم کردن بهانه‌ای برای ترامپ نیستند تا به چیزی که همیشه می‌خواسته است برسد: تعلیق دموکراسی در آمریکا؟
قانون شورش سال ۱۸۰۷ در واقع متنی بسیار کوتاه است؛ هر کسی می‌تواند آن را بخواند. نسخه‌ای از آن در وبلاگ من هم موجود است. بیایید نگاهی بیندازیم به عبارات کلیدی که در بخش ۳۳۳ این قانون آمده است:
«اگر عملی اجرای قوانین ایالات متحد آمریکا را مختل کند، یا با اجرای آن مخالفت یا در آن مانع‌تراشی کند، یا مسیر عدالت را طبق آن قوانین سد کند، آنگاه می‌توان قانون شورش را اجرا کرد.»
وقتی رئیس‌جمهور بتواند قانون شورش را اجرا کند، یعنی این اختیار را دارد که ارتش یا شبه‌نظامیانی۵ را- که این روزها تصور می‌شود اشاره به «گارد ملی» دارد، هرچند در متن قانون به‌صراحت ذکر نشده است- برای اجرای قانون، آن‌گونه که خودش تشخیص می‌دهد، فرا بخواند.
آیا ممکن است ترامپ واقعاً شبه‌نظامیان را فرا بخواند؟
بالاخره صدها هزار یا شاید میلیون‌ها نفر از هواداران وفادار به شعار MAGA (دوباره به آمریکا عظمت بخشیم) در آمریکا هستند که ممکن است به ندای او پاسخ دهند. فراموش نکنیم که همین هواداران در ژانویهٔ ۲۰۲۱ همین کار را کردند و شورش به‌پا کردند. آیا اکنون ممکن است بار دیگر، این بار زیر پوشش قانونی «قانون شورش»، همین کار را برای سرکوب کردن نهادهایی بکنند که می‌کوشند حاکمیت قانون در آمریکا را حفظ کنند؟ و اگر ترامپ این کار را بکند، چه اتفاقی می‌افتد؟
به باور من، او قصد دارد چنین کاری بکند. به باور من، ممکن است این اقدام باعث درگیری مستقیم با ارتش شود. اما من واقعاً باور دارم که او ممکن است نیروی شبه‌نظامی را فرا بخواند. و اگر این کار را بکند، منتظر آغاز «ناپدید شدن‌ها» باشید. فرماندار نیوسام تا چه مدت بیرون از زندان خواهد ماند؟ قاضی بوسبرگ تا چه مدت در مقامش باقی می‌ماند یا اصلاً از آزادی برخوردار خواهد بود؟
وقتی ترامپ باور دارد که می‌تواند از قانون شورش استفاده کند و بر این باور است که می‌تواند با تکیه بر زور شرایطی را به کل کشور دیکته کند، مخالفان دیرینهٔ ترامپ چه مدت در عرصهٔ سیاست باقی خواهند ماند تا بتوانند به فعالیت‌های روزمره‌شان ادامه دهند؟ چند نفر از آنهایی که این روزها هر روز در برنامه‌های تلویزیونی آمریکا مثل ام‌اس‌ان‌بی‌سی۶ و رسانه‌های دیگر ظاهر می‌شوند و از ترامپ انتقاد می‌کنند خواهند توانست برای مدت زیادی به این کارشان ادامه دهند؟
در این شرایط، هر چیزی ممکن است اتفاق بیفتد. و چیزی که ما می‌دانیم این است که هیچ دیکتاتوری در دنیا وجود ندارد که مخالفانش را به زندان نیندازد.
حتی بدتر، ترامپ ممکن است در آستانهٔ رسیدن به همین نقطه باشد. برای فروپاشاندن دموکراسی زمان زیادی لازم نیست؛ این فروپاشی ممکن است در عرض فقط سه ماه در آمریکا رخ دهد. همان‌طور که قبلاً هم گفته‌ام و باز هم خواهم گفت، در دوران بسیار خطرناکی زندگی می‌کنیم. اما با توجه به اقدامات فرماندار نیوسام و قاضی بوسبرگ، همین آخر هفته، که مصادف خواهد شد با نودمین روز امضای آن دستور اجرایی که ترامپ از جی دی ونس و پیت هگست خواسته بود دربارهٔ وضع اضطراری نظر بدهند، ممکن است آغازگر پایان دموکراسی آمریکا باشد.
و این چرخشی خارق‌العاده در مسیر تاریخ خواهد بود. چرخشی که جهان نمی‌تواند نادیده بگیرد.
1. James Boseberg
2. Contempt of Court
3. insurrection
4. Insurrection Act of 1807
5. Militia
6. MSNBC
دوشنبه ۱ اردیبهشت ۱۴۰۴