نوشتهٔ: شانشان و چی جینگ یی و ژانگ یی یی1
برگردان: مینا آگاه – اختصاصی اندیشۀ نو
برخی از بلاگرهای شبکه‌های اجتماعی ادعا می‌کنند که “سرمایه‌گذاران خارجی به مقیاس وسیع در حال خروج از چین هستند.” این ادعا چقدر درست است؟ این سوالی است که یکی از خوانندگان وب‌سایت people.cn مطرح کرده است و به داده‌های رسمی اشاره دارد. این داده ها نشان می‌دهند در طول سال ۲۰۲۴، تعداد شرکت‌های خارجی جدید تأسیس‌شده در چین ۹.۹ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، در حالی که میزان استفاده واقعی از سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور ۲۷.۱ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است. این خواننده پرسیده است: “آیا این دو عدد با یکدیگر تناقض ندارند؟”
بیایید نگاهی به شایعات بازار بیندازیم.
بارها و بارها شاهد ادعاهایی همچون “وال مارت از چین می‌رود.” بوده ایم. آیا این ادعا درست است؟ قطعاً خیر. باشگاه سامز متعلق به وال مارت در تاریخ ۱۸ دسامبر ۲۰۲۴ پنجاه و دومین فروشگاه خود را در شهر ونژو در شرق چین افتتاح کرد. مهم‌تر از آن، در سه‌ماهه سوم ۲۰۲۴، فروش خالص وال مارت در چین نسبت به سال گذشته ۱۷ درصد افزایش داشته است. طبق آخرین گزارش مالی شرکت، این رشد در چین از رشد ۱۲.۴ درصدی در بازارهای بین‌المللی پیشی گرفته است.
یک غول تجاری که به تکرار شایعه است “از چین می‌رود”، در حقیقت همچنان رشد مستمر خود را در بازار چین حفظ کرده است. این حقیقت بسیاری از مسائل را روشن می‌کند.
مورد وال مارت دقیقاً منعطف بودن بازار بزرگ چین را نشان می‌دهد: با توجه به روند رو به رشد تقاضای متنوع و سفارش شده مصرف‌کنندگان و همزمان با رشد خرده‌فروشان محلی مدرن، مدل‌های تجاری سنتی دیگر در چین کارایی ندارند. تنها شرکت‌های خارجی که سریعاً با تغییرات بازار چین سازگار می‌شوند، می‌توانند موفقیت کسب کنند.
به طور خلاصه، همه چیز در حال تحول است و تغییرات سریعی در حال رخ دادن است، و بازار چین دیگر آن چیزی که قبلاً بود، نیست. تعامل و رابطه بین چین و سرمایه‌گذاری خارجی دستخوش تغییراتی شده است.
آیا سرمایه‌گذاری خارجی ضروری است؟
قبل از بحث در مورد اینکه آیا سرمایه‌گذاری خارجی از چین خارج شده است یا خیر، مهم است که ابتدا بررسی کنیم آیا چین هنوز به سرمایه خارجی نیاز دارد یا نه.
در حقیقت، چین وارد مرحله جدیدی از توسعه اقتصادی با کیفیت بالا شده است، از اقتصادی با منابع مالی کمیاب در گذشته به اقتصادی با منابع مالی فراوان، و از تمرکز قبلی بر جذب سرمایه‌گذاری خارجی به یک پارادایم جدید از رویکرد متعادل – که بر سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی به یک اندازه تأکید دارد، تغییر کرده است.
برخی از کاربران اینترنتی چینی ادعا می‌کنند که “چین اکنون به اندازه گذشته به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز ندارد”. برخی رسانه‌های خارجی از آن برای بزرگ‌نمایی روایت خود استفاده کرده‌اند که “چین دیگر از سرمایه‌گذاری خارجی استقبال نمی‌کند.”
آشکار است که داشتن سرمایه فراوان و تلاش شرکت‌های چینی برای “رفتن به خارج” به این معنی نیست که چین دیگر به سرمایه‌گذاری خارجی نیاز ندارد. سرمایه‌گذاری خارجی همچنان بخش مهمی از فرایند ساخت سریع‌تر سیستم “چرخش دوگانه” چین است – استراتژی توسعه جدیدی که چین در سال ۲۰۲۰ تصویب کرد که بازار داخلی را به عنوان محور اصلی در نظر می‌گیرد و در عین حال به بازارهای داخلی و خارجی اجازه می‌دهد تا همواره یکدیگر را تقویت کنند.
چین در سال‌های اخیر به طور مداوم برای گسترش گشایش اقتصادی در مقیاس بزرگتر و استاندارد بالاتر اقدام کرده است. برگزاری نمایشگاه بین‌المللی واردات چین و نمایشگاه بین‌المللی زنجیره تأمین چین، و کاهش فهرست عوامل منفی برای دسترسی به سرمایه‌گذاری خارجی و اعطای حقوق ملی به سرمایه‌گذاران خارجی در همین راستا است. در نتیجه، موانع ورود سرمایه‌گذاری خارجی به بازار چین به طور مداوم کمتر می‌شود، و این موضوع دلیل رشد سریع تعداد شرکت‌های با سرمایه‌گذاری خارجی تازه تاسیس شده در این کشور را توضیح می دهد.
چرا سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی کاهش یافته است؟
سرمایه‌گذاری صنعتی معمولاً یک اقدام اقتصادی بلندمدت است که تحت تأثیر عوامل بسیاری در میان‌مدت و بلندمدت قرار دارد. بنابراین، نوسانات برخی از داده‌ها در این راستا طبیعی است.
از سال ۲۰۲۱ چین هر ساله بیش از یک تریلیون یوان (معادل ۱۳۶.۹ میلیارد دلار) سرمایه‌گذاری خارجی جذب کرده است. «ورود قابل توجه سرمایه خارجی منجر به افزایش چشمگیر تقاضا برای سرمایه‌گذاری در این کشور شده است. کاهش سرمایه خارجی در سال ۲۰۲۴ به طور طبیعی بخشی از چرخه‌های عادی اقتصادی محسوب می‌شود.
.
تیان یون، اقتصاددان برجسته، دوشنبه به گلوبال تایمز گفت:
“بحث‌های اخیر درباره سرمایه‌گذاری خارجی در چین عمدتاً از داده‌هایی ناشی می‌شود که کاهش استفاده واقعی از سرمایه‌گذاری خارجی در سال ۲۰۲۴ را نشان می‌دهد. اما این تغییر باید به طور منطقی بررسی شود. سرمایه‌گذاری خارجی واردشده به چین در سال‌های اخیر همچنان بسیار زیاد بوده است، و کاهش سرمایه گذاری خارجی طی سال گذشته در مقایسه با سطح بالای سرمایه گذاری در سال‌های قبل بوده است .”
از دیدگاه بلندمدت، سرمایه‌گذاری فرامرزی جهانی روند جدیدی را به سوی محور خدماتی و دارایی‌های سبک2 نشان می‌دهد. در نتیجه، این موضوع باعث ایجاد تفاوت‌های دوره‌ای بین حجم استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی و تعداد شرکت‌های جدیدالتاسیس می‌شود. در حال حاضر، سهم صنعت خدمات چین از کل سرمایه‌گذاری خارجی حدود ۷۰ درصد است. بخش خدمات دارای ویژگی بارز دارایی‌های سبک است، که تأثیر قابل توجهی بر اندازه کلی سرمایه‌گذاری خارجی دارد.
چین بعدی کجاست؟
گاه گفته می شود “چین بعدی” اینجا یا آنجاست. “چین بعدی” هنوز هم خود چین است. این احساسی است که بسیاری از شرکت‌های چندملیتی که در این کشور فعالیت می‌کنند، آن را بیان می‌کنند.
عوامل بهره‌وری در چین به طور قابل توجهی بهبود یافته‌اند، که معمولاً در پیشرفت‌های فناوری و رشد سریع و چشمگیر استعدادها دیده می‌شود. “کارخانه جهان” قطعاً ارزش افزوده بیشتری پیدا کرده است.
چین که به طور مداوم در حال توسعه است و نیروی رشد قدرتمندی دارد، یک بازار جذاب برای بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی است. با این حال، در بازار بسیار رقابتی چین، شرکت‌های خارجی باید مهارت‌های رقابتی واقعی خود را برای تثبیت جایگاه خود به ارمغان بیاورند.
در سال‌های اخیر، برخی از شرکت‌های خارجی که نتوانستند خود را با تحولات بازار چین هماهنگ کنند، از بازار خارج شده‌اند، در حالی که شرکت‌های خارجی بیشتری در بخش‌های با تکنولوژی بالا وارد شده‌اند. تیان می افزاید: “ارتقای صنعتی چین، به ویژه توسعه سریع بخش‌هایی مانند خودروهای برقی، الگوهای رقابت بازار را بازتعریف کرده است. برخی از شرکت‌های خارجی در تطابق با این تغییرات مشکل دارند. آنها باید تلاش بیشتری برای هماهنگی با تغییرات داشته باشند”.
در همین حال، برخی از افراد در ایالات متحده و دیگر کشورهای غربی در سال‌های اخیر مسائل اقتصادی و تجاری را سیاسی کرده‌اند. این اقدام منجر به کاهش مداوم سرمایه‌گذاری فرامرزی جهانی شده است و چالش‌هایی برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در چین به وجود آورده است. هرچه محیط خارجی چالش برانگیز تر باشد، ضرورت پاسخ به عدم قطعیت‌های خارجی از طریق توسعه اقتصادی با کیفیت‌تر و گشایش اقتصادی در سطح بالاتر بیشتر می‌شود.
چین همواره مصمم است که به طور جدی به باز بودن پایبند باشد و به دنبال برنده-برنده و منفعت متقابل با سرمایه‌گذاران خارجی باشد. همکاری با چین به معنای در آغوش گرفتن فرصت‌های آینده است. همانطور که گو جیائوکان، سخنگوی وزارت امور خارجه گفته است: “سرمایه‌گذاری در چین، سرمایه‌گذاری در آینده است”
1. https://www.globaltimes.cn/page/202502/1328210.shtml
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخش‌هایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.
سه شنبه ۳۰ بهمن ۱۴۰۳