فراي بهت و حيرت، دونالد ترامپ حالا رئيسجمهوري ايالات متحده آمريكا شده است؛ کسي که رهبري دولتي دستراستي را برعهده گرفته و سوار بر خشم طبقه کارگر سفيدپوست آمريكا تا دوماه ديگر جانشين باراک اوباما در کاخ سفيد خواهد شد. واکنشها به اين انتخاب متفاوت بوده است؛ برخي مردم آمريكا را سرزنش ميکنند و عدهاي ديگر نخبگان را. راهحل عملي مردم آمريكا براي فرار از چهار سال پيشرو هم همينقدر متفاوت است. حالا بسياري از مردم آمريكا، سرخورده از نتيجه انتخابات، زمزمه رفتن از آمريكا را سر دادهاند و کانادا و اروپا هم محبوبترين مقصد آنهاست. بااينهمه برخي ديگر هم راهحلهاي فردي را راه چاره نميدانند و ازهمينرو ماندن و مبارزهکردن را برگزيدهاند. ازهمينرو است که از ساعاتي پس از اعلام نتايج انتخابات رياستجمهوري آمريكا تا امروز، شمار زيادي از مردم آمريكا در شهرهاي مختلف اين کشور به خيابانها آمدهاند، کساني که لزوما از هواداران هيلاري کلينتون، نامزد مغلوب انتخابات آمريكا، هم نيستند و بسياري از آنها حتي در انتخابات شرکت نکردهاند. پس از دومين شب تظاهرات در شهرهاي مختلف ايالات متحده که به بازداشت دهها نفر منجر شد، حالا دهها هزار آمريكايي درحال برنامهريزي براي اعتراضات گستردهتر عليه دونالد ترامپ هستند. روز پنجشنبه همزمان، صدها نفر به خيابانهاي دنور، مينياپوليس، ميلواکي، پورتلند و اوکلند آمدند و دهها نفر هم بازداشت شدند. حتي در شهر ونکوور کانادا هم مردم در اعتراض به نتيجه انتخابات رياستجمهوري آمريكا تظاهرات کردند. اين تظاهراتها برخلاف اعتراضهاي روز چهارشنبه، آرامتر و منظمتر بود، هرچند در برخي شهرها مردم شيشههاي مغازه را شکستند و خساراتي را به بار آوردند. پورتلند شاهد پرآشوبترين صحنهها بود؛ جايي که حدود چهارهزار نفر در اواخر روز پنجشنبه در مرکز شهر راهپيمايي کردند و دستکم ٢٩ نفر هم بازداشت شدند. آنطور که اداره پليس پورتلند گزارش داده، اقليتي از معترضان بهسوي نيروهاي پليس وسايل مختلفي را پرتاب کردند و پنجره مغازهها را شکسته و به نمايندگي خودروها آسيب رساندند. در واکنش به اين نافرمانيهاي مدني، نيروهاي پليس اين شهر از اسپري فلفل و گلوله پلاستيکي براي متفرقکردن مردم استفاده کردند. در مينياپوليس هم دهها نفر براي دستکم يک ساعت مسيرهاي عبورومرور را مسدود کردند. پليس بالتيمور هم گزارش داده که حدود ٦٠٠ نفر با نشستن در خيابانها، برخي مسيرها را مسدود کردند. به گفته پليس اين شهر، دو نفر از اين معترضان بازداشت شدند. اما يکي از بزرگترين و گستردهترين اعتراضات در دنور شکل گرفت؛ جايي که تخمين زده ميشود حدود سههزار نفر در پايتخت ايالت کلرادو از خيابانهاي فرعي به سمت مرکز شهر راهپيمايي کردند. همزمان با بالاگرفتن اعتراضات، دونالد ترامپ که حالا بايد او را رئيسجمهوري ايالات متحده خواند، در توييتي نوشت: «انتخابات بسيار موفق و آزادی داشتيم. حالا معترضان به حرفهاي تحريکشده از سوي رسانهها، معترض هستند. بسيار ناعادلانه!»
واکنش برني سندرز به پيروزي ترامپ
اعتراضات مردمي در حالي گسترده شده که برني سندرز، نامزد پيشين انتخابات رياستجمهوري آمريكا، از حزب دموکرات که بسياري به جنبش اعتراضي او اميد بسته بودند، اعلام کرده براي بهبود زندگي طبقه کارگر آمريكا با ترامپ همکاري خواهد کرد. سندرز در بيانيهاي که بسياري را متعجب کرد گفت ترامپ رگ خواب طبقه متوسط ناراضي و فروريخته را بهدست آورد؛ طبقهاي که از «بنيان اقتصاد، سياست و رسانههاي موجود» خسته شدهاند. سندرز در اين بيانيه گفت اگر ترامپ «در پيشبرد سياست بهبود زندگي خانوادههاي کارگري جدي باشد، من و ديگر نيروهاي پيشرو آمادهايم با او همکاري کنيم». سندرز افزوده است اما اگر ترامپ بخواهد «سياست نژادپرستانه، ضدزن، خارجيستيز و مخالف با محيط زيست را در پيش گيرد، ما با آن بهشدت مخالفت خواهيم کرد». البته سندرز پس از انتشار اين بيانيه در گفتوگويي تلفني با خبرگزاري آسوشيتدپرس، پيروزي ترامپ را مايه شرمساري حزب دموکرات خواند و گفت: «به نظرم حمايت ميليونها رأيدهنده سفيدپوست طبقه کارگر از دونالد ترامپ، براي کل حزب دموكرات مايه خجالت است و اين نشان ميدهد برنامهها و پيامهاي حزب دموكرات در حمايت از کارگران ديگر در آمريكا تأثيرگذار نيست». او تأکيد کرد حزب دموكرات در رقابت با شعارهاي دونالد ترامپ نتوانست اقشار کارگري بهویژه در ايالتهاي مرکزي آمريكا را که از نظر رفاه و شرايط اقتصادي تحت فشار هستند، به خود جذب کند: «نميتوان از يک طرف ادعا کرد حزب دموكرات طرفدار اقشار کارگر و زحمتکش است و از نيازهاي جوانان دفاع ميکند ولي درعينحال، شهامت مبارزه با طبقه ميلياردرها و مراکز مالي را نداشت. مردم چنين چيزي را باور نميکنند. بايد تصميم گرفت ما کدام طرف هستيم». او در نهايت گفت: «اميدوارم پيشبيني من غلط باشد. ولي معتقدم او جعلي است و با وجود همه شعارهايش درباره حمايت از اقشار زحمتکش ثابت خواهد شد همه اين حرفها توخالي بودند».
ترامپ به کاخ سفيد رفت
اوايل روز پنجشنبه، کاخ سفيد به نحوي سرد اما محترمانه از دونالد ترامپ استقبال کرد و باراک اوباما و دونالد ترامپ در ديداري خصوصي حدود ٩٠ دقيقه با يکديگر گفتوگو کردند. اين ديدار مرحله اول روند ٧٢روزه انتقال قدرت در آمريكاست؛ روندي که از روز سهشنبه و با پيروزي دونالد ترامپ در انتخابات رياستجمهوري آمريكا آغاز شد و تا روز ٢٠ ژانويه، يعني مراسم تحليف رئيسجمهوري جديد، ادامه خواهد داشت. آنطور که باراک اوباما گفته است، دو طرف در اين ديدار درباره «سياست خارجي و داخلي» و چگونگي انتقال مطمئن قدرت بحث کردهاند. با وجود تظاهرات گسترده در شهرهاي مختلف ايالات متحده، کاخ سفيد رويکرد محترمانهاي را در قبال فرمانده کل قواي آينده آمريكا اتخاذ کرده و اوباما هم از لحن تند گذشته خود نسبت به دونالد ترامپ عقبنشيني کرد. باراک اوباما عصر پنجشنبه به استقبال ترامپ در کاخ سفيد رفت و حمايت از جانشين خود را اعلام کرد. اوباما گفت دولتش همه امکانات را به کار ميگيرد تا به رئيسجمهور جديد براي تحويل آرام قدرت سياسي کمک کند: «موفقيت دولت جديد موفقيت آمريكاست». اوباما گفتوگوهاي اين ديدار ۹۰دقيقهاي را که پشت درهاي بسته صورت گرفت، عالي توصيف کرد. ترامپ نيز از همکاري با اوباما و پيشنهادهاي مشورتي او ابراز خوشحالي کرد. ترامپ که براي نخستين مرتبه با اوباما ملاقات ميکرد، ديدار با او را افتخاري براي خودش خواند. اوباما در نطق روز چهارشنبه ۹ نوامبر گفته بود به تأسي از جورج بوش، هر کاري براي انتقال بدون فرسايش قدرت به ترامپ انجام ميدهد. او اشاره کرد بوش پس از هشت سال رياستجمهوري، در زمان بهقدرترسيدن او، همين شيوه را به کار برد. اوباما خواستار آن شد که آمريكا پس از مبارزات انتخاباتي سنگين و تلخ، دوباره متحد باشد. او تأکيد کرد: «بايد ثابت کنيم که مقدم بر اينکه جمهوريخواه يا دموكرات هستيم، در وهله اول آمريكايي هستيم». ترامپ با هواپيماي شخصي خودش از نيويورک به واشنگتن آمده بود. روزنامهنگاران نه در خلال پرواز و نه حين حرکت ترامپ به سوي کاخ سفيد، اجازه صحبت با او را نيافتند. هنگامي که ترامپ و اوباما با يکديگر گفتوگو ميکردند، همسران آن دو نيز سرگرم ديدار با هم بودند.
ديدار دونالد ترامپ با رئيس مجلس نمايندگان
ترامپ پس از ديدار با باراک اوباما، به کنگره آمريكا رفت و با پل رايان، رئيسمجلس نمايندگان ايالات متحده ديدار کرد. او پس از ديدار با پل رايان تأکيد کرد که سه موضوع امنيت مرزها، اشتغال و بهداشت و درمان در صدر اولويتهاي او در آغاز کارش قرار دارند. او پس از اين ديدار به خبرنگاران گفت که مسئله نظام بهداشت را به نحوي پيش خواهد برد که براي همه مقرونبهصرفه باشد. او در حالي تأکيد کرد که يک کار واقعي را درباره نظام بهداشت انجام خواهد داد که پيشتر گفته بود برنامه نظام خدماتي بهداشتي اوباما موسوم به «اوباماکر» را لغو خواهد کرد، برنامهاي که براساس آن بنا بود هزينههاي بهداشتي براي همه آمريكاييها رايگان باشد.