کارگران مهاجر در مزارع اسپانیا به چالشی بزرگ تبدیل شده و مشکلات فراوانی برای نیروی کار به ویژه زنان ایجاد کرده است.
به گزارش خبرنگار ایلنا، «نازارت کاسترو» روزنامه‌نگار اسپانیایی است که معضلات اجتماعی و اشتغال را مورد بررسی قرار می‌دهد. این خبرنگار اسپانیایی که سابقه کار در روزنامه‌های «لوموند دیپلماتیک»، «پوبلیکو» و «لاماریام را دارد، در گزارشی میدانی به بررسی وضعیت کارگران مهاجر در اروپا پرداخته و مشکلاتشان را به رشته تحریر درآورده است. ترجمه این گزارش مفصل که در Equal Times منتشر شده، در ادامه می‌خوانید:
شهر «هوئلا» در دهه ۸۰ میلادی سرشار از مزارع غلات، باغ‌های زیتون و درختان میوه بود اما این روزها تمامی آنها ناپدید شده‌اند و چشم‌اندازی از گلخانه‌های متعددی در مقابل دیدگان شهروندان آن وجود دارد. این موضوع سبب شده تا اسپانیا به یکی از بزرگ‌ترین صادرکنندگان توت‌فرنگی و میوه‌های قرمز در جهان تبدیل شود. بسیاری از شرکت‌های کشاورزی که در بخش تولید توت‌فرنگی فعالیت می‌کنند، ترجیح می‌دهند تا زنان را استخدام کنند.
تعداد زنان مهاجر این کشور اروپایی در دهه نخست سال ۲۰۰۰ روند صعودی داشت و تعداد آنها افزایش یافت. بر اساس اطلاعات منتشر شده، حدود ۱۰۰ هزار کارگر فصلی از فوریه تا ژوئن هرسال در گلخانه‌های کشت توت‌فرنگی مشغول به کار می‌شوند. بسیاری از کارفرمایان با اتکا به حمایت دولتمردان این کشور در اقدام برنامه‌ریزی شده، کارگران مهاجر را از دو کشور مراکش و سنگال برای اشتغال به اسپانیا می‌آورند. بسیاری از نیروی کار مهاجر در محله‌های فقیرنشین مثل «لپه»، «پالس دو لا فرونترا» زندگی می‌کنند.
«فیلیپ آلستون» گزارشگر ویژه سازمان ملل در اویل سال ۲۰۲۰ میلادی از گلخانه‌های کشت توت‌فرنگی در هوئلا اسپانیا بازدید کرد. او در گزارشی نوشت: گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در گزارشی درباره این گروه شغلی نوشت: هزاران نفر از کارگرانی که در شهرک‌های فقیرنشین اسکان داده می‌شوند، شرایط مساعدی ندارند، به عبارت دیگر «مثل حیوانات زندگی می‌کنند». آنها از خدماتی مثل برق، آب لوله‌کشی، سرویس بهداشتی یا هر گونه خدمات عمومی رفاهی محروم هستند و مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرند.
این خبرنگار درباره بازدید خود از کلونی‌های کارگری در شهرک پالس دو لا فرونترا نوشت: وضعیت نیروی کار مهاجر ساکن در این محله بسیار بحرانی است. کارفرمایان از پالت‌های توت‌فرنگی استفاده کرده‌اند تا کلبه‌ای برای کارگران بسازند. کارگران مجبور هستند برای هر پالت ۱۵۰ یورو به آنها پرداخت کنند در حالی که ساخت هرکلبه حدود ۳۰۰ تا ۵۰۰ یورو هزینه دارد. پرداخت هزینه ساخت تنها مشکل نیروی کار مهاجر نیست؛ این کلبه‌ها آتش‌زا هستند. اتفاق متعددی افتاده است اما کارفرمایان نسبت به شرایط ناامن زندگی کارگران بی‌توجه هستند. به گفته کارگران، آنها برای عقد قرارداد کاری مجبور به پرداخت هزینه به کارفرمایان هستند تا بتوانند اقامت خود را در کشور میزبان ثبت کنند. پس از پایان فصل برداشت توت فرنگی، بسیاری از آنها به گلخانه‌های «آلمریا» یا «لیدا» در اسپانیا یا فرانسه منتقل می‌شوند.
کارگران روزمزدی که در سرزمین مادر خود با کارفرما به توافق می‌رسند با مشکلات بیشتری دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بسیاری از آنها به امید درآمد بیشتر، سرزمین مادری خود را ترک می‌کنند و راهی کشور میزبان می‌شوند؛ این گروه برای تامین هزینه‌های سفر خود، پول قرض می‌کنند. نکته مهم این است که دستمزد دریافتی آنها بسیار کمتر از توافق‌های انجام شده است. فاصله چندین کیلومتری میان مزارع یا گلخانه‌ها با محل زندگی کارگران مشکلات آنها را بیشتر و زمینه استثمار بیشتر آنها را فراهم می‌کند.
کارگران شاغل در این مزارع توانسته‌اند با مساعدت تیمی از وکلای «Brigada de Observacion Feminista» توانستند شکایت خود از کارفرمایان اهل هئولا را ثبت کنند. وکلا در گزارش خود نوشتند: نه تنها شاهد نقض مداوم و آشکار حقوق اولیه کار در این مزارع هستیم بلکه حقوق اساسی، حیثیت شخصی، تمامیت جسمانی و تشکیل اتحادیه‌های کارگری از سوی کارفرمایان زیر سوال رفته است.
چند زن مهاجر مراکشی که برای کار فصلی در سال ۲۰۱۸ به اسپانیا آمده بودند، از تعرض‌های مکرر کارفرمایان خبر دادند. آنها از فعالان حقوق زنان درخواست کردند تا به حقوق آنها رسیدگی کنند و صدای آنها باشند. سه سال پس از این ماجرا، انجمنی در حمایت از زنان کارگر مهاجر توسط «دپینتو وباسیت» تشکیل شد.
دبیر انجمن حمایت از زنان مهاجر کارگر معتقد است؛ نیروهای کارگر مهاجر که روزانه دستمزد دریافت می‌کنند به یک مبارزه‌کننده تبدیل شده‌اند. بسیاری از زنانی که برای حقوق خود و دیگران تلاش می‌کنند، ترجیح می‌دهند ناشناس بمانند. شناسایی کارگران برای آنها مجازات سخت به همراه دارد، به طور مثال کار بدون مزد و بیکاری از مسائلی است که با آن روبرو خواهند شد.
سوءاستفاده جنسی و نژادپرستی از مشکلات بزرگی است که زنان مهاجر با آن روبرو می‌شوند. بسیاری از فعالان کارگری اظهار می‌کنند؛ سوءاستفاده از نیروی انسانی در مزارع در سراسر اروپا امری عادی است. استثمار و تعرض به زنان استثنا و مختص یک مزرعه یا گلخانه نیست بلکه یک پدیده رایج است. مشکلات کارفرمایان کشاورزی صنعتی که در رسانه‌های اسپانیا و جهان منتشر شده، همچون خار بزرگی در چشم آنها است.
«ماریانجلا پائونه» روزنامه‌نگار اسپانیایی در گزارشی نوشت: اگرچه قوانین کشورها با یکدیگر تفاوت دارد اما وضعیت کارگران در هوئلوا، آلمریا، مورسیا، نواحی جنوبی ایتالیا و یونان، شباهت‌هایی با یکدیگر دارند. کارگران فصلی شاغل در مورسیای اسپانیا به طور معمول از طریق آژانس‌های کاریابی شاغل شده‌اند. سیستم استخدام کارگران مهاجر در ایتالیا نیز به صورت غیررسمی است. همچنین کارفرمایان یونایی برای برداشت توت‌فرنگی در هر روز کاری، ۲۴ یورو پرداخت می‌کنند.
سوءاستفاده از کارگران مهاجر که در تمامی مزارع اروپا ریشه دوانده‌اند، با قوانین به کارگیری نیروی کار مهاجر همخوانی ندارد. کشاورزی از مشاغل اصلی به حساب می‌آید اما نیروی کار مهاجر آن از روابط کار رسمی محروم هستند. به گفته پائونه، کارگران در مزارع اشتغال دارند اما هیچ تضمینی درباره پرداخت مزد به آنها وجود ندارد. قانون نیروی کار خارجی باید به درستی اجرا شود و دولتمردان از اجرای آن اطمینان داشته باشند.
بسیاری از کارگران مهاجر که به صورت غیرقانونی در کشور میزبان مشغول به کار می‌شوند، تن به روابط کار غیر عادلانه می‌دهند و به نیروی کاری منعطف و ارزان قیمت تبدیل می‌شوند. به گفته فعالان کارگری حامی حقوق مهاجران، کارفرمایان در پاسخ به اعتراض کارگران اظهار می‌کنند: اگر تمایلی به اشتغال ندارید، محل کار خود را ترک کنید. حدود ۳ هزار کارگر شاغل در اسپانیا ترجیح می‌دهند که نیمی از دستمزد قانونی را دریافت کنند.
برخی از احزاب سیاسی راست افراطی که در شهرهایی مثل «هوئلا» فعالیت دارند، بیگانه‌هراسی و نژادپرستی را به طور گسترده‌ای ترویج داده‌اند. برخی از حامیان حقوق بشر بر این باور هستند، نژادپرستی در تمامی مزارع نهادینه شده و با بهره‌کشی از نیروی انسانی مهاجر غیرقانونی، آنها را در تنگنای بیشتری قرار می‌دهد.
در این میان راه‌حل‌هایی برای حل نیروی کار مهاجر پیشنهاد شده است، به طور مثال، شرکت‌های چندملیتی می‌توانند با استخدام کارگران و نظارت بر اجرای دقیق حقوق آنها از اشتغال نیروی کار مهاجر غیرقانونی و استثمار آنها جلوگیری کنند.
اگر مشکلات این گروه شغلی به معنای واقعی ساختاری است، کمک به حل مشکلات آنها نیاز به راه‌حل‌هایی اساسی دارد تا مشکلاتشان مرتفع شود. بازرسان کار در تمام اروپا می‌توانند عملکرد کارفرمایان را مورد بررسی قرار دهند. اگر بحران فعلی مزارع اسپانیا مورد توجه قرار نگیرد، استثمار و بدرفتاری آنها با کارگران به دیگر کشورهای اروپایی سرایت خواهد کرد.
مصرف‌کنندگان نهایی نیز می‌توانند در جهت بهبود وضعیت شغلی کارگران نقش داشته باشند، تحریم محصولات کارفرمایانی که به بدرفتاری با کارگران مشهور هستند، نمونه‌ای از این اقدامات است. البته برخی معتقدند، تحریم محصولات کارفرمایان گره‌گشای مشکلات نخواهد بود زیرا کارفرمایان به دلیل کاهش فروش محصولات خود، برخی از کارگران را اخراج می‌کنند.