علی اکبر ولایتی، یمن و سیاستمدارانی که درس نمی‌گیرند!
اگر جایی بود که درباره افراد سوال می‌کردند و پاسخ می‌گرفتند؛ شاید امروز این قدر از کسانی نمی‌شنیدند که در عمرشان نه یک روز مبارزه کرده‌اند و نه جنگ. اگر منظورشان از این که گفته‌اند وضعیت ما بهتر از دیگران است وضعیت خودشان است کاملا درست است.
علی اکبر ولایتی، مشاور رهبری در امور بین‌الملل، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رییس هیات امنای دانشگاه آزاد در همایش هفته دفاع مقدس که صبح روز سه‌شنبه هفته گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد، به مقاومت مردم یمن در برابر زورگویی‌های عربستان و متحدانش اشاره کرد و گفت: «از یمنی‌ها یاد بگیریم که چگونه در برابر تهدید و تحریم مقاومت می‌کنند. به جای لباس لنگ می‌بندد و اسلحه به دست دارند و چند تکه نان خشک دستشان است با پای پیاده و سعودی‌ها از دست این‌ها عاجز شدند.»
این اظهار نظر عجیب در بحبوحه حضور رییس جمهور در سازمان ملل و در میان حجم بالای اخبار گم شد، اما پس از چند روز با توجه به اهمیت جایگاه گوینده آن به عنوان یکی از چهره‌های اثر گذار بر سیاست داخلی و خارجی ایران توسط افکار عمومی مورد توجه قرار گرفت.
علی اکبر ولایتی با وجود اینکه سالهاست به عنوان مهمترین یکی از دیپلماتهای تاریخ جمهوری اسلامی شناخته می‌شود، اما یک روی دیگر هم دارد، او یک فعال سیاسی است و درباره مسائل مختلف داخلی کشور اظهار نظر می‌کند. او با وجود اینکه معمار وزارت خارجه جمهوری اسلامی است، اما یک فرد عموما پر حاشیه در سیاست داخلی هم به حساب می‌آید. با وجود اینکه اظهار نظر‌های دیپلماتیکش محافظه کارانه است، اما در برخی موارد عملکرد داخلی اش غافلگیر کننده و غیر منتظره است.
اقدامات اخیر او در پاکسازی دانشگاه آزاد اسلامی و حتی برکناری فرهاد رهبر از این دسته است. البته روحیه غافلگیر کننده ولایتی بیشتر از همیشه در مناظره‌های انتخاباتی سال ۹۲ ظهور و بروز پیدا کرد جایی که او به سعید جلیلی دیگر نامزد اصولگرا به خاطر عملکردش در مذاکرات هسته‌ای به شدت تاخت و به عقیده برخی یکی از عوامل پیروزی حسن روحانی در آن انتخابات بود.
البته او در همان زمان برخلاف یک تعهد انتخاباتی عمل کرد و با وجود خواست آیت‌الله مهدوی کنی برای کناره گیری از فرآیند انتخابات، به حضورش در رقابت ها ادامه داد و از این جهت مورد انتقاد بسیاری از اصولگرایان به ویژه طیف قالیباف قرار گرفت.
اما این بار سخنان غافلگیر کننده ولایتی با موجی از انتقاد روبه رو گردید. بسیاری در شبکه‌های اجتماعی با استناد به این اظهارات به تندی به دیپلمات باسابقه ایران تاخته اند. این انتقادات نشان می‌دهد که ولایتی در بیان سخنان جنجالی اش از روحیه محافظه کار دیپلماتیکش فاصله گرفته و به روحیه غافلگیر کننده اش نزدیک شده است.
عباس عبدی تحلیلگر مسائل سیاسی در چند توئیت به سخنان ولایتی واکنش نشان داد. او به مشاور امور بین الملل رهبر انقلاب توصیه کرد “محتاط سخن بگوید”. در واقع از ولایتی خواست که به روحیه محافظاکارانه اش باز گردد.
عبدی با بیان اینکه “سخنان اخیر آقای ولایتی مثل تیر به قلب هر خواننده‌ای فرو می‌رود”، نوشت: «آخر آقای محترم! داشتن حداقلی از انصاف هم خوب چیزی است. هنوز گفتگوی ایشان در باره خانه هزارمتری کنار کاخ سعدآباد در یاد‌ها هست، و این که چگونه با رمل و اسطرلاب سعی شده بود که آن رانت بزرگ که اکنون ده‌ها میلیارد ارزش دارد کم اهمیت جلوه داده شود.»
اشاره عبدی به ماجرای توضیحات ولایتی درباره منزل ۱۰۰۰ متری اش کنار کاخ سعدآباد در شمال تهران است. خانه‌ای که مصادره‌ای بوده و در ابتدای انقلاب در اختیار بنیاد شهید قرار گرفته بود. ولایتی سال ۹۵ در گفت و گویی با مجله پنجره درباره آن خانه توصیحاتی ارائه کرد.
او درباره چگونگی تملک آن خانه می‌گوید در دهه ۶۰ به دلایل مشکلات امنیتی به این خانه ۱۰۰۰ متری نقل مکان کرده است. او در ادامه می‌گوید با بنیاد شهید وارد مذاکره شده تا خانه جدید را با خانه قبلی خود در تجریش معاوضه کند.
ولایتی گفت: «آمدند خانه را ارزیابی کردند ۳۶ میلیون تومان و خانه بنیاد شهید را ارزیابی کردند ۵۱ میلیون تومان.»
او توصیح داد که ۱۵ میلیون تومان باید سر می‌داده است که برای آن به مدت طولانی ماهی ۷۰۰ هزار تومان پرداخته کرده است.
ولایتی همچنین درباره وضعیت کنونی خانه اش گفته است که از این خانه ۴۴۰ متر آن برای یک حسینیه وقف شده است و در ۶۶۰ متر آن نیز او به همراه ۴ فرزندش که ازدواج کرده اند زندگی می‌کنند.
عباس عبدی در ادامه نقد خود به سخنان ولایتی افزود: «درباره مدیریت‌های متعدد خانوادگی نیز سکوت کردند حالا مردم رابه نان خشک خوردن دعوت می‌کنند؟ مردم نیازی به این توصیه‌ها ندارند اگر لازم باشد آن‌قدر شرف دارندکه از خودشان دفاع کنند، ولی این دفاع، منحصر به دفاع در برابر دشمنان خارجی نمی‌شود که باید وضعیت خیلی‌ها را در داخل هم بررسی کرد.»
به عقیده این فعال سیاسی اصلاح طلب “اگر جایی بود که درباره افراد سوال می‌کردند و پاسخ می‌گرفتند؛ شاید امروز این قدر از کسانی نمی‌شنیدند که در عمرشان نه یک روز مبارزه کرده‌اند و نه جنگ. اگر منظورشان از این که گفته‌اند وضعیت ما بهتر از دیگران است وضعیت خودشان است کاملا درست است. “
او ادامه داد “ولی اگر منظورشان وضعیت مردم است شاید در مقایسه با یمن حرفشان درست باشد. نکند می‌خواهند ایران را یمن کنند؟ بعلاوه مردم با لُنگ زندگی کنند و سعودی‌ها از دست آنان عاجز شوند که چه بشود؟ که ایشان ده‌ها پست و مقام داشته باشد؟”
عباس عبدی در پایان توصیه کرد: «کمی اندیشه کردن برای نشستگان و بازنشستگان در صندلی قدرت بهتر از هر کار و حتی عبادت دیگری است.»
واکنش روزنامه قانون به سخنان ولایتی
حمله در فضای مجازی
در کنار این انتقاد تند، در فضای مجازی موجی از انتقاد از علی اکبر ولایتی وجود دارد که هنوز با وجود گذشت چند روز ادامه دارد.
گفته می‌شود علی اکبر ولایتی ۳۷ پست مدیریتی و مشورتی دارد و در نهاد‌ها و سازمان‌ها مختلف ردپایی از او دیده می‌شود. به همین دلیل او در کنار برخی دیگر از مقامات دولتی حکومتی به عنوان “ابومشاغل” شناخته می‌شوند. در روز‌های اخیر بسیاری از کاربران از این منظر ولایتی را زیر سوال بردند.
برخی دیگر از ولایتی این سوال را مطرح کردند که فرزندانش چه می‌کنند. آیا آن‌ها لنگ بسته اند و نان خشک می‌خورند؟
مسعود کاظمی روزنامه نگار در توئیتی با هشتگ “فرزندت کجاست” نوشت: «محمد و علی‌اصغر ولایتی فرزندان علی‌اکبر ولایتی هستند. محمد مدیرعامل و عضو هیات مدیره شرکت «سیف بنا» برادرش علی‌اصغر قائم مقام مدیرعامل و عضو هیات مدیره این شرکت است. این شرکت ۱۴۰۰ پرسنل دارد و در سال ۸۵ با سرمایه ابتدایی ۳ میلیارد تومان به ثبت رسیده است.»
در این بین تصویری به عنوان ویزیت ۷۰ هزارتومانی دکتر ولایتی درفضای مجازی منتشر می‌شود که دستمایه انتقاد کاربران شده است. امیر حسین در این باره نوشته است: «آقای ولایتی گفته از یمنی‌ها مقاومت کردن را یاد بگیریم که با دست خالی ونان خشک در برابر دشمن ایستاده اند. سلمنا، اما ایشان حاضر است برای کمک به مردم برای مقاومت مقابل دشمن، نرخ ویزیت اش را کمتر کند؟ یا حاضر است از باغ سعد آباد خارج شود وجایی در وسط شهر مثل بقیه مردم زندگی کند؟»
تصاویر از خودرویی که ولایتی از آن استفاده می‌کند نیز مورد توجه کاربران قرار گرفته است.
کاربری دیگری نیز با مقایسه تغییرات چهره عبدالمالک حوثی رهبر حوثی‌های یمن که آن را ناشی از قحطی در این کشور می‌داند، نوشته است: “آقای ولایتی اگر مردم یمن مقاومت می‌کنند، رهبرانشان همراه مردمند، به تغییرات چهره رهبر حوثی‌ها که نشانه قحطی است دقت کنید! ”
در این بین مطالب طنز زیادی هم درباره سخنان ولایتی تولید شده است.
واکنش روزنامه شهروند
سیاستمدارانی که درس نمی گیرند
این اولین بار نیست سیاستمداران مطالبی عجیب این چنینی به زبان می‌آورند. آیت الله علم‌الهدی امام جمعه مشهد در سال ۹۱ و در کوران تحریم‌ها توصیه‌های اقتصادی پر سرو صدایی مطرح کرد.
او به مردم توصیه کرد: “امکانات غذایی زندگی خودتان را تهیه کنید؛ بنا نیست زندگی شما هر جور که قبلاً می‌گذشته الان هم همان طور باشد.”
او ادامه داد: “اگر مرغ در دسترس نیست آن را با یک ماده پروتئینی دیگر جایگزین کنید.”
علم الهدی خطاب به مردم مشهد گفت: “مشهدی‌ها مگر اشکنه پیاز داغ را یادتان رفته و آن زندگی را فراموش کرده‌اید؛ مگر قرار است برنامه همان باشد که قبلاً بوده است.”
یا در سال ۹۳ زمان مذاکرات هسته‌ای آیت الله جنتی دبیر شورای نگهبان در سخنانی در نماز جمعه تهران گفت: “ممکن است زمانی فرا برسد که ما روزی دو وعده غذا بخوریم؛ چه اشکالی دارد حتی اگر شرایط بدتر شود ما روزی یک وعده غذا بخوریم همان‌طور که الان نیز برخی روزی یک وعده غذا می‌خورند؛ مردم ما تاب و تحمل را دارند چرا که گرسنگی کشیدن بدتر از داغ از دست دادن عزیزان و جوانان نیست؛ آیا آن کسی که جوان و عزیزش را داده است حال برای انقلاب، اسلام و نظام حاضر نیست قدری گرسنگی بخورد؟ “
با وجود اینکه سخنان آیت‌الله جنتی و علم الهدی بازتاب منفی فراوانی در افکار عمومی داشت، واقعا عجیب است که سیاستمداری همچون علی اکبر ولایتی دوباره سخنانی اینچنینی مطرح می‌کند. اظهاراتی که حالا عملا به “گل به خودی” تبدیل شده است. تجربه نشان داده است بازتاب منفی این سخنان به گونه‌ای است که هیچ وقت از ذهن افکار عمومی پاک و یا اصلاح نمی‌شود.
