نامه دیوان لاهه به «پمپئو» درباره تحریم‌های یکجانبه علیه ایران: آمریکا هیچ اقدام جدیدی نکند
در همان ساعاتی که «دونالد ترامپ» در جمع کهنه سربازان آمریکایی سخنرانی می‌کرد و نسبت به مذاکره با تهران ابراز تمایل کرد، دیوان دادگستری لاهه درباره بازگشت تحریم‌های یکجانبه علیه ایران به وزیر خارجه آمریکا نامه داد تا از هرگونه اقدام جدید، اجتناب کنند. به گزارش «تسنیم» رئیس جمهوری آمریکا گفت که واشنگتن آماده یک «توافق واقعی» بر سر برنامه هسته‌ای ایران است. او افزود: ما آماده یک توافق واقعی هستیم، نه توافق فاجعه‌باری که دولت قبلی [آمریکا] انجام داد. ترامپ همچنین گفت که آمریکا را از توافق هسته‌ای یکجانبه و وحشتناک بر سر برنامه هسته‌ای ایران خارجه کرده است. وی بار دیگر مدعی شد که ایران دیگر آن کشور سابق نیست. در همین حال رییس دیوان بین المللی دادگستری لاهه طی نامه‌ای رسمی خطاب به وزیر خارجه امریکا، ضمن اعلام زمان رسیدگی به شکایت دولت ایران در خصوص بازگشت یکجانبه تحریم‌ها دولت آمریکا، تأکید کرد: از هرگونه اقدام جدید، اجتناب کنید و شرایط را تغییر ندهید. به گزارش «پایگاه اطلاع رسانی دولت»، رییس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری اعلام کرد که بدنبال شکایت دولت جمهوری اسلامی ایران علیه دولت آمریکا، رییس دیوان بین المللی دادگستری طی نامه‌ای رسمی خطاب به پمپیو وزیر خارجه امریکا، به دولت آن کشور هشدار داد که طوری رفتار کند که آثار تصمیمات آتی دیوان در مورد درخواست‌های ایران را خدشه دار نکند. محسن محبی افزود: موضوع دادخواست ایران این است که اقدام آمریکا در برگرداندن تحریم‌های یکجانبه برخلاف تعهدات بین المللی امریکا در عهدنامه سال ۱۳۳۴ است.
به موجب این عهدنامه آمریکا متعهد شده بود با اتباع ایرانی رفتار منصفانه داشته باشد، و مانع از مراودات پولی و بانکی نشود. او ادامه داد: دولت جمهوری اسلامی ایران به علت فوریت امر و آثار سوء ناشی از برگرداندن تحریم‌های یکجانبه امریکا به ویژه در حوزه سلامت و درمان و دارو و خصوصا امنیت هوایی، همزمان با طرح دعوی رسمی از دیوان خواسته بود که دیوان تا زمانی که در مرحله رسیدگی و صدور رای در دعوای اصلی قرار دارد، بعنوان یک امر فوری و طی دستور جداگانه‌ای برگرداندن تحریم‌ها را ممنوع سازد و از دولت امریکا بخواهد که این اقدامات را متوقف کند.
رییس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری ادامه داد: رییس دیوان با توجه به اهمیت و فوریت امر با استفاده از ماده ۷۴ (۴) قواعد دیوان بین المللی دادگستری عصر سه شنبه طی نامه‌ای رسمی خطاب به وزیر خارجه آمریکا، به دولت آمریکا هشدار داد از هر گونه اقدام جدید در این زمینه اجتناب کند، و «توجه دولت آمریکا را به این ضرورت جلب می‌کند که باید در زمینه مورد دعوا (بازگشت تحریم‌ها) طوری عمل کند که آرای آتی دیوان که بعد از جلسه ۲۷ اگوست صادر خواهد کرد، بلا اثر نشود». به گفته کارشناسان، این دستور نظیر حکم موقت به توقف هرگونه اقدام متصرفانه در پرونده‌های مالی است و نشاندهنده حساسیت و اهمیت موضوع شکایت ایران برای دیوان بین المللی دادگستری است. کمتر از 10 روز پیش بود که ظریف در توییتر خود از شکایت ایران از آمریکا خبر داد: «امروز ایران به دیوان دادگستری بین‌المللی شکایت کرد تا آمریکا را به دلیل اعمال مجدد غیرقانونی تحریم‌های یکجانبه پاسخگو کند. ایران در مواجهه با اهانت آمریکا به دیپلماسی و تعهدات قانونی، به حاکمیت قانون متعهد است. لازمست که با عادت نقض قوانین بین المللی توسط آمریکا مقابله شود». پس از آن بود که دیوان دادگستری بین‌المللی با انتشار سندی، گفته‌های «محمدجواد ظریف» مبنی بر شکایت ایران از آمریکا به این نهاد را تأیید کرد. به گزارش «فارس» دیوان دادگستری بین‌المللی در بیانیه خود آورده که «ایران بر سر اختلاف خود با آمریکا در خصوص نقض ادعایی معاهده مودّت، روابط اقتصادی و حقوق کنسولی که بین این دو کشور منعقد شده بود، علیه آمریکا اقدام حقوقی کرده و اقدام موقت دیوان را خواستار شده است».
در ادامه بیانیه دیوان، ابعاد شکایت جمهوری اسلامی ایران از آمریکا، با شفافیت بیشتری توضیح داده شده و آمده که ایران به دلیل صدور فرمان اجرایی 18 اردیبهشت ترامپ برای بازگشتن تحریم‌هایی است که بر اساس برجام، موقتاً تعلیق (lift) شده بودند.
شکایت ایران 5 بندی است و طی آن از قضات دیوان خواسته شده که موارد ذیل را اعلام کنند:
*بیانیه 8 مِی (18 اردیبهشت) آمریکا در خصوص اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، نقض تعهدات آمریکا ذیل معاهده مودّت (منعقده در سال 1955) است.
*آمریکا باید بدون هیچ‌گونه تأخیری، اقدامات آغاز شده از 8 مِی را متوقف کند.
*آمریکا بایستی فوراً از تهدید به اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران، دست بردارد.
*آمریکا باید تضمین بدهد که گامی در مسیر دور زدن رأی دادگاه در خصوص این پرونده برنمی‌دارد.
*آمریکا باید خسارات وارده به شرکت‌های ایرانی را بر اساس تشخیص دیوان، به صورت تمام و کمال جبران کند.
