قرار است بنزین از هزار تومان به 1500 تومان افزایش بیابد. یعنی 50 درصد افزایش قیمت، بیش از 5 برابرِ نرخ تورم و در حدود 5 برابر نرخ افزایش دستمزد احتمالی در سال آتی. تجربههای گذشته و منطق اقتصادی حاکم حاکی از این است که افزایش قیمت بنزین تاثیر مستقیم بر افزایش قیمت حمل و نقل، اعم از حمل و نقل درون شهری، حمل و نقل بین شهری و همچنین هزینه تولید و حمل و نقل کالا و در نتیجه گرانتر شدن اجناس می گذارد.
دولت روحانی در هر زمینه ناموفق بوده باشد، تمام موفقیت خود را کاهش تورم عنوان میکند. اما این اقدام، در کنار اقدامات دیگری مانند کاهش یارانه نان و حذف بیشتر تعداد یارانه بگیران، موجب فشار معیشتی بیشتر بر طبقات میانی و پایینی جامعه میشود. از سوی دیگر در بودجه سال آتی مبالغ کلانی همچنان به نهادهای مذهبی اختصاص داده شده است که وظیفه اصلیشان تحمیل اراده اقلیت حکومت کنندگان بر اکثریت جامعه است. ارقام مربوط به بودجه این نهادهای حکومتی، هیچ تناسبی با شعارهای «اقتصاد مقاومتی» و «ریاضت اقتصادی» ندارد و این نکته را آشکار میکند که شعارهای مذکور فقط ابزاری برای توجیه تنگناهای اقتصادی مردم است.
روندهای جاری و بودجه تنظیم شده برای سال 1397 نشان میدهد، بسته ریاضتی کاملاً هدفمندی طراحی شده است تا هر چه بیشتر از هزینههای اجتماعی آموزش، بهداشت، اوقات فراغت و … کاسته شود و زندگی اجتماعی و حیات شهری بیش از پیش قابل خرید و فروش گشته تا فقط توانگران بتوانند از کالاهای اجتماعی باکیفیت بهره مند شوند.
از حذف یارانه دارو برای بیماران خاص، افزایش شهریه دانشگاهها تا تغییر کاربری فضای آموزشی مدارس، همه حکایت از چنین اقدامات هدفمندی دارد. این بسته ریاضتی، مکمل تصمیمهای قبلی مانند طرح کاروزی و مشوقهای مختلف برای کارفرمایان است و در سطح کلانتر، هدفِ خود را اتصال هر چه بیشتر ایران به چرخه سرمایهداری جهانی قرار داده است.
زمزمههایی مبنی بر خصوصیسازی بنگاههای تحت مالکیت صندوقهای بازنشستگی و افزایش سن بازنشستگی، در کنار ایجاد گشت سپاه، نشان میدهد به رغم ادعاهای فریبنده مسئولان دولتی دال بر کاهش اندازه دولت و استفاده از پتانسیل مشارکت مردمی، یک بوروکراسی عریض و طویل ناکارآمد و فاسد، زمینه را برای انتقال مالکیت عمومی به سرمایههای خصوصیِ خودی و سلب مالکیت مردمی و ملی فراهم میکند.
دولت گذشته خصلت گداپرورانه و پوپولیستی را جایگزین رویکرد حق مدارانه شهروندان کرد و توانست حمایت بخشی از لایههای طبقات پایین را کسب کند، اما این دولت با حذف تسهیلات پوپولیستی مانند اندک یارانه نقدی و تخطئه پروژه های مسکن سازی مهر، صریح و شفاف، حتی در شعار نیز حامیِ اقشار آسیب پذیر نیست و با تداوم حاکمیتی از رانت و فساد، تهیدست سازی بیشتر اقشار متوسط و پایین جامعه را دامن می زند. فارغ از لفاظیهای تکراری و خسته کننده هر دو جناح علیه یکدیگر، رانت، فساد، ناکارآمدی و سرکوب آزادی ها، مفاهیم مشترک هر دو جناج سیاسی است که مانع از هرگونه تحول مثبت از سوی دولت ها میشود.