شهروند| ١٣درصد کودکان ١٥ تا ١٧ساله به مدرسه نمی‌روند؛ این تازه‌ترین خبر درباره بازماندگان ازتحصیل است. درباره کسانی که جایشان درمدرسه است و خودشان در مدرسه نیستند. وزارت آموزش و پرورش درسال‌های گذشته بارها اعلام کرده که برای کودکان بازمانده از تحصیل برنامه‌های خاصی دارد و حالا باز هم این «علی زرافشان»، معاون آموزش متوسطه این وزارتخانه است که آخرین آمار این کودکان را اعلام کرده است. او دیروز درنشست علمی بازماندگی ازتحصیل که در دانشکده علوم روانشناسی دانشگاه تهران برگزار شد، از وجود نداشتن سامانه یکپارچه درباره کودکان بازمانده ازتحصیل انتقاد کرد و گفت: «هرنهادی سامانه‌ای برای خود دارد، اما وجود سامانه یکپارچه برای شناسایی سه‌درصد بازماندگان در دوره اول متوسطه و ٨درصد در دوره دوم متوسطه لازم است.» او با بیان این‌که در سال ٢٠٠٠ گزارشی از وضع آموزش ایران را در تایلند ارایه کردیم، تفاوت آموزش دختران و پسران تقریبا از بین رفته بود، گفت: «در آن زمان نرخ پوشش آموزش و پرورش ٩٧درصد بود که در دختران و پسران به جز درچند استان تقریبا برابر بود. اکنون درشاخصه دسترسی به آموزش، نرخ خالص ثبت‌نام درمتوسطه اول ٩٤,٣درصد است. یک شاخص دیگر نرخ پوشش دانش‌آموزان گروه ١٢ تا ١٤ساله است که درمدرسه حضور دارند اما در دوره تحصیلی خود نیستند که دانش‌آموزان جهشی نیز از این جمله‌اند. این نرخ ٩٧درصد است.»
زرافشان در ادامه گفت که ٨٧درصد دانش‌آموزان ١٥ تا ١٧ساله مدرسه می‌روند: «در دوره اول متوسطه ٣درصد بازمانده از تحصیل داریم که به هیچ‌وجه در مدرسه نیستند. نرخ خالص ثبت‌نام در دوره دوم هم ٧٩,٥٦ در دختران و ٨٤.٨٥درصد در پسران و میانگین کشوری ٨٢.٢٤درصد است. پوشش دانش‌آموزان ١٥ تا ١٧ساله ٨٧درصد است که درمدرسه هستند.» معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش با بیان این‌که هدفگذاری آموزش و پرورش برای سال ١٤٠٤ تا پایان ٩ساله اول تحصیل نزدیک به ١٠٠درصد و در دوره دوم متوسطه ٩٥درصد است، گفت: «در دوره دوم درحال حاضر ٨درصد افراد درسن تحصیل درمدرسه حضور ندارند. برای این تعداد باید شناسایی مورد به مورد انجام داد.» زرافشان در ادامه درباره وجود بیش از ٣هزار مدرسه شبانه‌روزی که حدود ٤٠٠هزار دانش‌آموز را تحت پوشش دارند، گفت: «آموزش از راه دور و مدارس روستای مرکزی علاوه بر مدارس شبانه‌روزی از راهکارهایی هستند که به ماندن دانش‌آموزان در مدرسه و دسترسی به آموزش کمک می‌کنند. اگر فرد امکان حضور در هیچ‌کدام از این مدارس را نداشت، می‌تواند به‌عنوان داوطلب آزاد نیز تحصیل کند.» او ادامه داد: «هرنهادی سامانه‌ای برای خود دارد اما وجود سامانه یکپارچه برای شناسایی سه‌درصد بازماندگان در دوره اول متوسطه و ٨درصد در دوره دوم متوسطه لازم است. البته ازطریق سامانه ستاد فهرست دانش‌آموزانی که در سال گذشته در مدرسه بودند اما اکنون ثبت‌نام نکرده‌اند را داریم و به صورت حضوری به منازل آنها مراجعه می‌کنیم اما با مانع جدی فرهنگی و ازدواج زودهنگام روبه‌روییم. در ٥ استان که بالاترین آمارها را دارند، کمک خانواده‌ها به اقتصاد خانواده‌ها و ازدواج زودهنگام ازعوامل بازماندگی از تحصیل هستند.»
رضوان حکیم‌زاده، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش یکی دیگر از کسانی بود که دیروز درنشست علمی بازماندگی از تحصیل صحبت کرد. او گفت که با طبقه‌بندی مدارس به تیزهوشان و غیره بشدت مخالف است و آموزش و پرورش تلاش می‌کند به سمت یکپارچگی مدارس حرکت کند: «نجات یک کودک فقیر، نجات یک نسل است. آموزش بدون تبعیض قومی و نژادی و مذهبی از رویکردهای اساسی ما درمعاونت ابتدایی آموزش و پرورش است.» معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفت: اگر روزی بیاید که به‌عنوان کشور اسلامی هیچ کودک بازمانده‌ای نداشته باشیم، می‌توانیم افتخار کنیم که براساس دینمان عمل کردیم: «خبرنگاری از بنده درباره آمار بازماندگی از تحصیل سوال کرد، هشت‌سال درکشور به ما دروغ گفتند و ما را آمارزده کردند. اکنون مهمتر از آمار دسترسی به فرصت‌های برابر آموزشی است و حتی یک کودک نباید از عدالت آموزشی محروم باشد.» حکیم‌زاده با طرح این پرسش که آیا کیفیت آموزشی که برای کودکان درمناطق محروم فراهم می‌کنیم، برابر با کیفیت آموزشی برای کودکان پایتخت است؟ گفت: «با طبقه‌بندی مدارس به تیزهوشان و… بشدت مخالفیم و تلاش می‌کنیم به سمت یکپارچگی مدارس حرکت کنیم.» او در ادامه گفت: وزارت رفاه به تعهداتش برای حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل آنطور که باید عمل نکرده است: «از زمانی که به وزارتخانه آمدم، با وزارت رفاه تفاهمنامه‌ای برای حمایت از کودکان بازمانده از تحصیل داشتیم. وزارت رفاه آنطور که باید به تعهداتش عمل نکرده است. ما البته قبلا گفته‌ایم که اگر صفر تا ١٠٠ کار را شما انجام دهید، تمام امکانات را دراختیار شما می‌گذاریم، اما اگر ما می‌توانیم بهترین کار را بکنیم، اجازه بدهید ما کار کنیم. مسأله وزارت آموزش و پرورش یا وزارت رفاه نیست بلکه مسأله ما این کودکان هستند و مقیاس ما باید این باشد که چه اتفاقات و تحولاتی می‌تواند رقم بخورد.»