بر اساس گزارش تازه منتشرشده آکسفام که برای نشست آتی سران سیاسی و تجاری جهان در داووس ارائه شده، ثروت هشت مرد با ثروت نیمی از جهان یعنی ٣,٦ میلیارد انسان فقیر برابر است. گزارش آکسفام به نام «اقتصادی برای ٩٩ درصد» نشانگر عمق شکاف بین فقیر و غنی است که از مرز‌های دهشتناکی عبور کرده است و با جزئیات روش‌هایی را که فوق‌ثروتمندان به نابرابری دامن می‌زنند؛ از گریزهای مالیاتی تا پایین‌نگه‌داشتن دستمزدها و استفاده از قدرت در سیاست دربر می‌گیرد. آکسفام همه را به ایجاد تغییرات ساختاری در راستای راهبری اقتصادی نه برای اندکی قلیل بلکه به نفع همگان، فرا می‌خواند. داده‌های جدید مشخص می‌کند که در توزیع ثروت جهانی، به‌ویژه در هند و چین، برخلاف تصورات قبلی، ثروت نیمه فقیر جهان کمتر از آن چیزی است که برآورد شده بود. اگر این داده‌ها سال قبل در دسترس بودند، نشان می‌دادند که در سال گذشته نه گزارش ٦٢ نفر از ثروتمندترین افراد، بلکه ثروت تنها ٨ میلیاردر، برابر ثروت نیمی از مردم این سیاره بود. آقای بیانییما، مدیرکل سازمان جهانی آکسفام، چنین می‌گوید: «زمانی که بقای یک نفر از هر ١٠ نفر، به کمتر از دو دلار در روز وابسته است، تجمع این میزان ثروت در دستان تنها چند نفر بسیار شرم‌آور است. نابرابری، میلیون‌ها انسان را در دام فقر گرفتار کرده که موجب تحلیل و فروپاشی دموکراسی است. در همه جهان مردم پشت سر وانهاده می‌شوند، درحالی‌که مدیران بنگاه‌ها از پاداش‌های میلیون‌دلاری برخوردارند. فرار مالیاتی شرکت‌ها و فوق‌ثروتمندان ادامه دارد، دستمزدها قفل شده و حمایت‌های بهداشتی و آموزشی قطع می‌شوند و قطعا صدای این مردم در آواز بلند دولت‌ها در تجلیل از تجارت و زندگی سراپامرفه نخبگان، شنیده نمی‌شود.
گزارش آکسفام نشان می‌دهد که چگونه اقتصاد‌های ازهم‌پاشیده، مانند قیفی ثروت را از فقیر‌ترین مردم جامعه که اکثریت آنان را زنان تشکیل می‌دهند، به سوی ثروتمندترین نخبگان سرازیر می‌کنند. ثروتمندترین افراد به میزان حیرت‌انگیزی در کار انباشت ثروت هستند و اینک جهان شاهد اولین تریلیونر است که تنها در ٢٥ سال گذشته شکل گرفته است. برای درک بیشتر این عدد باید گفت شما برای خرج‌کردن یک تریلیون دلار، باید دوهزارو ٧٣٨ سال روزانه بیش از میلیون دلار خرج کنید. خشم عمومی و افزایش نابرابری به‌طور گسترده جهان را فرا گرفته است. نابرابری خود را به عنوان عاملی بسیار مهم در انتخابات آمریکا و روی‌کارآمدن دونالد ترامپ یا انتخاب دوترت در فیلیپین و رأی به برگزیت در بریتانیا نشان داد. از هر ١٠ نفر، هفت نفر در کشورهایی زندگی می‌کنند که در ٣٠ سال گذشته به شدت بر نابرابری در آنها افزوده شده است. در سال‌های ١٩٨٨ تا ٢٠١١، درآمد سرانه ١٠ درصد فقیر‌ترین افراد، حدود ٦٥ دلار افزایش یافته درحالی‌که بر درآمد سرانه یک درصد ثروتمندترین افراد بیش از ١١هزارو ٨٠٠ دلار افزوده شده است، یعنی حدود ١٨٢ برابر. زنان که همواره در بخش‌های مختلف از دستمزد کمتری برخوردارند، در محل کار از تبعیض‌های بسیار شدید رنج می‌برند و با عدم پرداخت سهم مناسب از کار، خود را بیش از پیش در محدوده پایین‌ترین اقشار جامعه می‌یابند. با ادامه روند فعلی، بیش از ١٧٠ سال طول خواهد کشید تا دستمزد زنان و مردان برابر شود. «اقتصاد برای ٩٩ درصد» تأثیر بسزای بنگاه‌های عظیم و فوق‌ثروتمندان را در شعله‌ورکردن نابرابری آشکار می‌کند. این گزارش نشان می‌دهد شرکت‌های بزرگ چگونه برای به‌حداکثررساندن ثروت سهام‌داران خود، از فرار مالیاتی، کاهش سرمایه‌گذاری و پایین‌آوردن بهای خرید از تولید‌کنندگان و کاستن از دستمزد کارکنان استفاده می‌کنند. آکسفام با زنان ویتنامی شاغل در کارخانه نساجی مصاحبه کرده است که شش روز در هفته و روزانه ١٢ ساعت، کار تولید لباس برای برخی از بزرگ‌ترین برند‌های مد جهان را انجام می‌دهند درحالی‌که برای دریافت کمتر از ساعتی یک دلار مبارزه می‌کنند. این در حالی است که مدیران عامل این شرکت‌ها، از بالاترین میزان پرداخت در جهان برخوردارند. هزینه فرار مالیاتی برای کشورهای فقیر سالانه حداقل صد میلیارد دلار است. این مبلغ برای آموزش ١٢٤ میلیون کودک که درحال‌حاضر از آموزش برخوردار نیستند و تأمین خدمات بهداشتی برای حداقل شش میلیون کودکی که هر سال از دسترسی‌نداشتن به این خدمات جان می‌بازند، کافی است. این گزارش نشان می‌دهد که چگونه فوق‌ثروتمندان از شبکه گسترده بهشت‌های مالیاتی برای پرداخت‌نکردن سهم مناسبی از مالیات استفاده می‌کنند و از خدمات ارتشی از مدیران ثروتمند برای تأمین امنیت بازگشت سرمایه‌گذاری‌هایی که در شرایط سالم مقدور نیست، استفاده می‌کنند. برعکس اعتقاد عمومی، بسیاری از فوق‌ثروتمندان «خودساخته» نیستند. تجزیه و تحلیل آکسفام نشان می‌دهد که بیش از نیمی از میلیاردرها ثروت خود را به ارث برده‌اند یا انباشت این میزان از ثروت از طریق انواع فساد و رفیق‌بازی صورت گرفته است.
همچنین این گزارش حاکی از آن است که شرکت‌های بزرگ و فوق‌ثروتمندان از ثروت و ارتباطات برای تأمین اهداف سیاسی و عملکرد دولت‌ها به نفع خود بهره‌مند می‌شوند. برای مثال، دیدیم که میلیاردرهای برزیل با لابی‌گری موفق شدند در انتخابات تأثیر گذاشته و نرخ مالیات‌های خود را کاهش دهند یا در نیجریه، نظر کمپانی‌های نفتی در کاهش میزان مالیات تأمین شده است. بنا بر گفته بیانيیما: « میلیون‌ها انسانی که با اقتصاد‌های ورشکسته رها شده‌اند، بلاگردان این شرایط نبوده‌اند بلکه نیازمند راه‌حل هستند. به همین دلیل آکسفام خواهان ایجاد رویکردی جدی برای مدیریت اقتصاد در جهان نه به نفع بخشی بسیار اندک بلکه به نفع اکثریت است».
دولت‌ها در برابر تغییرات فناوری و نیروهای بازار نباید بی‌عمل بمانند. اگر سیاستگران از دست‌کاری GDP دست بردارند و تمرکز را بر ارائه حداکثر خدمات نه به بخشی قلیل، بلکه به اکثریت جامعه خود قرار دهند، ایجاد آینده‌ای بهتر برای همگان ممکن می‌شود. نقشه راه آکسفام برای اقتصادی انسانی‌تر موارد زیر را شامل می‌شود: – دولت‌ها از تمرکز بی‌نهایت بر ثروت برای پایان‌دادن به فقر اجتناب کنند. دولت‌ها باید با افزایش مالیات ثروتمندان و درآمدهای بالا برای ایجاد زمینه ارائه خدمات گسترده‌تر و تأمین مخارج لازم در بحث خدمات بهداشتی، آموزش و ایجاد اشتغال بهره ببرند. – دولت‌ها از رقابت دست برداشته و به همکاری با یکدیگر بپردازند. دولت‌ها باید برای تأمین پرداخت دستمزد شایسته به کارگران و بستن راه‌های گریز مالیاتی و خاتمه‌دادن به رقابت در کاهش دستمزد و استانداردهای معیشت و افزایش سود بنگاه‌ها همیاری کنند. – دولت‌ها از بنگاه‌هایی که تنها به سهام‌داران خود نمی‌اندیشند و منافع کارگران و جامعه را نیز لحاظ می‌کنند، پشتیبانی کنند. مالک شرکت چند‌میلیاردیورویی «موندراگون»، ٧٤ هزار نیروی کار دارد. تمامی شاغلان از دستمزدی شایسته برخوردارند و بالاترین پرداختی به اعضای شاغل بیش از ٩ برابر کمترین دستمزد آن نیست. – دولت‌ها در راستای تأمین منافع اقتصادی کار زنان گام بردارند. آنها باید با برداشتن موانع موجود مانند رفع موانع دسترسی به آموزش و رفع فشار مضاعف عدم پرداخت در مشاغل خانگی برای زنان اقدام کنند. – آکسفام همچنین از صاحبان بنگاه‌ها می‌خواهد که برای ساختن اقتصادی انسان‌بنیان بکوشند. آنها می‌توانند با پرداخت سهم مناسب مالیات و تعهد بر پرداخت دستمزدهای شایسته به کارکنان خود آغاز کنند. اجلاس جهانی اقتصاد، امسال مسئولیت و رهبری چنین رویکردی را بر عهده دارد. مردم سراسر جهان نیز می‌توانند با ورود به سایت www.evenitup.org. در این کمپین شرکت کنند. هشت نفر از ثروتمندترین مردم جهان به ترتیب میزان ثروت به این شرح است: – بیل گیتس: بنیان‌گذار آمریکایی شرکت مایکروسافت (با ثروتی خالص برابر ٧٥ میلیارد دلار) – آمانچیو اورتگا: بنیان‌گذار اسپانیایی شرکت «ایندیتکس» مالک فروشگاه‌های زنجیره‌ای زارا (ثروت خالص برابر ٦٧ میلیارد دلار) – وارن بوفه: مدیرعامل و بزرگ‌ترین سهام‌دار آمریکایی شرکت «برکشایر هاثاوی» (ثروت خالص برابر ٦٠,٨ میلیارد دلار) – کارلوس اسلیم‌هلو: صاحب مکزیکی «گروپو کارسو» (خالص ثروت برابر ٥٠ میلیارد دلار) – جف بزوس: بنیان‌گذار، رئیس هیئت‌مدیره و مدیرکل آمریکایی «آمازون» (خالص ثروت برابر ٤٥.٢ میلیارد دلار) – مارک زوکربرگ: رئیس هیئت‌مدیره، مدیرکل و بنیان‌گذار آمریکایی فیسبوک (خالص ثروت برابر ٤٤.٦ میلیارد دلار) – لاری الیسون: بنیان‌گذار و مدیرعامل آمریکایی «اوراکل» (خالص ثروت برابر ٤٣.٦ میلیارد دلار) – مایکل بلومبرگ: بنیان‌گذار، صاحب و مدیرعامل آمریکایی بلومبرگ ال‌پی (خالص ثروت برابر ٤٠ میلیارد دلار)
ترجمه: هما کریمی‌راد
شرق