اول ماه مه ۱۳۲۳ یادآور بنیانگذاری «اتحادیه کارگران مکانیک اتومبیل» پدر سندیکای کارگران فلزکار مکانیک ایران است. در این سال کارگران ارمنی تبار مکانیک و تراشکار عضو شورای متحده مرکزی کارگران و زحمتکشان ایران با پیوستن به هم اتحادیه کارگران مکانیک اتومبیل را ایجاد کردند تا از حقوق کارگران مکانیک دفاع و موضوع ۸ ساعت کار سرلوحه مبارزات شان قرار گرفت. روبن استپانیان، آرسن آوانسیان، نوری، بهاری، کریمی، سمباد، حسین رامین، عزیز داوری، کلانکی بخشی از اعضای این اتحادیه بودند. بیشتر این افراد در کودتای ۲۸ مرداد با زندان و آزار و اذیت‌های مرسوم آن روزها روبرو شدند.
بعد از کودتای ۲۸ مرداد کارگران سندیکایی برای اینکه دستاوردهای مبارزاتی شان تحکیم یابد با کارگران دیگر تماس گرفته و سندیکای کارگران فلزکار مکانیک را در سال ۱۳۳۹ با شماره ثبت ۳۴ در وزارت کار به ثبت رساندند. عبدالکریم غضنفری، جلیل انفرادی، ناصر کابلی، حسین نصیری، ابراهیم آلوچه ای تعطیلی روز جمعه با حقوق، ۸ ساعت کار شعارشان برای تاسیس سندیکا بود.
آنچه سندیکای کارگران فلزکار مکانیک را از سایر سندیکاها متمایز می کند کارهای سترگی است که در جنبش کارگری انجام داده اند از بنیان گذاری اولین گروه ورزشی کارگری(گروه کوهنوردان فلزکار) که بعدها به عنوان حق ورزش کارگری شناخته شد، تربیت و آموزش کارگرانی که در رده های بالای سازمان های سیاسی قرار گرفتند، چگونگی برخورد با ساواک که استقلال سندیکا و ادامه کاری آن حفظ شود، ایجاد تعاونی مصرف و مسکن و گروههای ورزشی چون فوتبال، بوکس، کوهنوردی، ساخت جان پناه کارگر در توچال سال ۱۳۴۳، اجرای اعتصاب در کارخانه های ارج، پارس امریکا، جیپ سازی بود. یکی از کارهای هنرمندانه رهبران سندیکا، سازماندهی اعضای پراکنده در سراسر ایران بود. اوج فعالیت سندیکا در دهه چهل با آمدن محمدحسین خوان یغما از رهبران اتحادیه کارخانه تسلیحات در دهه ۳۰ بود که بسیاری از کارگران کارخانه هابه عضویت سندیکا درآمدند از جمله ارج، لوله سازی، پارس امریکا، جیپ سازی، و کارگاه تراشکاری بندار که از دهه ۳۰ خاستگاه اعضای سندیکای فلزکار بود.
سندیکای کارگران فلزکار مکانیک برای تثبیت ۸ ساعت کار، بیمه کارگران بویژه مکانیک ها، تراشکاران، آهنگران، تلاش بی وقفه نمود. اجرای اعتصاب برای دستمزد بیشتر، آلودگی محیط کار، ایجاد کتابخانه برای کارگران در کارخانه پارس آمریکا، جشن گرفتن روز کارگر به همراه خانواده ها، برای پویایی و پایداری سندیکا می توان نام برد.
با تقدیم ۲ تن از اعضای سندیکا به جنبش آزادی‌خواهی در اواخر دهه ۴۰ و اعدام جلیل انفرادی از حماسه سازان سیاهکل و اسکندر صادقی نژاد فرمانده عملیات چریکی در تهران و فدایی خلق شدنشان، سندیکا بارها مورد هجوم گزمگان ساواک قرار گرفت که مدعی بودند:«اینجا سندیکا نیست، کارخانه چریک‌سازی است» با مرگ هادی کابلی برادر ناصر کابلی در خانه تیمی، فشارها بر سندیکا شدت گرفت. دستگیری خلیل پرن و هدایت اله معلم از اعضای فعال سندیکا به جرم فعالیت در حزب توده ایران، تمامی تلاش ساواک برای منحل کردن سندیکا، با مقاومت کارگران و هیات مدیره با شکست مواجه شد. اما سندیکا همچنان به تربیت کادرهای سندیکایی مبادرت ورزید و دست از فعالیت های سندیکایی برنداشت. در سال ۱۳۵۶ اعتصابی در کارخانه پارس آمریکا به دلیل آلودگی فضای کارخانه و دستمزدهای نازل به دستور سندیکا راه افتاد که به دستگیری عده ای از کارگران سندیکایی منجر شد و رضا کاویانی به زندان اوین افتاد. با تلاش هیات مدیره دیگر کارگران آزاد شدند. کاویانی به همراه هدایت اله معلم در سال ۵۷ با انقلاب، به آغوش خلق بازگشتند.
آنچه هنوز هم سندیکای کارگران فلزکار مکانیک را همچنان قدرتمند و در میان کارگران دارای جایگاه کرده است ادامه دادن راه رهبران سندیکای فلزکار، ارتباط مستمر با کارگران و هم نفس شدن با آنان است. اجرای اعتصاب های کارگران پروژه ای در سال ۹۷ در چهارراه عسلویه و اعتصاب های هرساله از ۹۹ تاکنون و افزایش دستمزدها با نظر سندیکا، افزایش روزهای استراحت از ۴ روز به ۱۰ روز، انتشار بی وقفه ماهنامه پیام سندیکا طی ۱۴ سال و بردن آن به میان کارگران، آموزش مستمر کارگران در تلگرام و واتساپ، ایجاد گروههای تلگرامی و واتساپی در جهت ارتقا آگاهی و شعور اجتماعی کارگران و پیدا نمودن کار برای کارگران بیکار طی ۷ سال بخشی از کارهای روزمره سندیکاست.
صد البته صدمات زیادی سندیکا در طی فعالیت دوباره از سال ۱۳۸۴ تاکنون متحمل شده است مازیار گیلانی نژاد، حمید شرقی، منوچهر سراج، مهدی توکلی، مصطفی زمانی، وارتان خرمدین، ارسلان امینی بخشی از دهها کارگر دستگیر شده و متحمل زندان شده اند،اما راه همان است که علی امیدها رفته اند.
مازیار گیلانی نژاد ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۴