عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، گفت که کشورش مذاکرات هسته‌ای را روز جمعه در رم با تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) از سر خواهد گرفت، به عنوان بخشی از تلاش‌هایش برای دستیابی به «راه حل جامع از طریق تفاهم بین‌المللی» در مورد مسئله هسته‌ای خود. این در آستانه دور چهارم مذاکرات با واشنگتن در شنبه آینده است.
عراقچی تأیید کرد که دور چهارم مذاکرات غیرمستقیم او با استیو ویتکوف، نماینده آمریکا، در پایتخت ایتالیا برگزار خواهد شد.
عراقچی پس از جلسه کابینه در روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «به نظر من، سه کشور اروپایی به دلیل اتخاذ سیاست‌های اشتباه، نفوذ خود را (در موضوع هسته‌ای) از دست داده‌اند. اما ما نمی‌خواهیم این وضعیت ادامه یابد و بنابراین آماده‌ایم دور بعدی مذاکرات را با آنها در رم برگزار کنیم.»
هفته گذشته، عراقچی پیشنهاد برگزاری جلسه‌ای با این سه کشور، که از امضاکنندگان توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ بین تهران و قدرت‌های جهانی هستند، را داد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، روز دوشنبه هرگونه اطلاعی مبنی بر پاسخ کشورهای اروپایی به پیشنهاد عراقچی را تکذیب کرد.
عراقچی گفت که کشورش به دنبال یک راه حل جامع از طریق تفاهم بین‌المللی است و افزود: «ما می‌خواهیم این موضوع را از طریق اجماع جهانی حل کنیم. ما مذاکرات خود را با طرف اروپایی ادامه خواهیم داد، اما مذاکرات اساسی در حال حاضر با ایالات متحده در حال انجام است.»
عراقچی در پلتفرم X گفت: «پس از رایزنی‌های اخیری که در مسکو و پکن انجام دادم، آماده‌ام تا با سفر به پاریس، برلین و لندن، اولین گام را بردارم.»
عراقچی در تاریخ ۲۶ آوریل در مسقط، برای مشورت با همتای چینی خود، وانگ یی، پیش از دور سوم مذاکرات در روز شنبه، به چین سفر کرد. او همچنین پیش از دور دوم مذاکرات در ۱۹ آوریل در رم، از مسکو بازدید و با ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، دیدار کرد.
عراقچی از همکاری تهران با متحدان چینی و روسی خود تمجید کرد، اما خاطرنشان کرد که روابط با برلین، لندن و پاریس «در حال حاضر در پایین‌ترین نقطه خود» است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا، در دوره اول ریاست جمهوری خود در سال ۲۰۱۸ از این توافق خارج شد. در واکنش به این اقدام، تهران روند کنار گذاشتن تعهدات هسته‌ای خود را آغاز کرد. در آغاز دوره ریاست جمهوری جو بایدن، رئیس جمهور سابق، تهران غنی‌سازی اورانیوم خود را به ۲۰ و ۶۰ درصد افزایش داد
کشورهای اروپایی نگرانی واشنگتن را مبنی بر اینکه تهران ممکن است به دنبال دستیابی به بمب هسته‌ای باشد، به اشتراک می‌گذارند. ایران معتقد است که برنامه‌اش صلح‌آمیز است.
عراقچی از پاسخ مستقیم به سوالی در مورد اینکه آیا غنی‌سازی اورانیوم زیر ۲۰ درصد به عنوان خط قرمز توسط طرف آمریکایی مطرح شده است یا خیر، خودداری کرد. او گفت: «خطوط قرمز ما بسیار واضح است و ما صریحاً به طرف آمریکایی اطلاع داده‌ایم.»
در مورد جدول زمانی مذاکرات، عراقچی خاطرنشان کرد که «هیچ جدول زمانی دقیقی تعیین نشده است»، اما در عین حال تأکید کرد: «ما کاملاً آماده نیستیم که در مذاکرات طاقت‌فرسا یا بیهوده‌ای که وقت را تلف می‌کنند و فایده‌ای ندارند، شرکت کنیم و احساس می‌کنیم که طرف مقابل نیز با این رویکرد موافق است.»
ترامپ تهدید کرد که اگر ایران با یک توافق هسته‌ای جدید موافقت نکند، به این کشور حمله خواهد کرد و یک مهلت دو ماهه تعیین خواهد کرد.
قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد که توافق ۲۰۱۵ را تأیید می‌کند، در ماه اکتبر منقضی می‌شود. ژان نوئل بارو، وزیر امور خارجه فرانسه، اواخر روز دوشنبه در نیویورک گفت که اگر مذاکرات به توافقی منجر نشود، پاریس در اعمال مجدد تحریم‌های بین‌المللی (تحت مکانیسم ماشه) تردید نخواهد کرد.
بارو در کنار رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، گفت: «این تحریم‌ها به طور دائم مانع دسترسی ایران به فناوری، سرمایه‌گذاری و بازار اروپا خواهد شد که عواقب مخربی برای اقتصاد این کشور خواهد داشت. این چیزی نیست که ما می‌خواهیم و به همین دلیل است که من رسماً از ایران می‌خواهم که امروز تصمیمات لازم را برای جلوگیری از بدترین وضعیت اتخاذ کند.»
گروسی نیز به نوبه خود گفت که وضعیت فعلی شاهد مسیرهای دیپلماتیک متعددی است که نشان دهنده «اهمیت بسیار زیاد» است و به مذاکرات ایران و آمریکا و ارتباط مداوم او با استیو ویتکاف، نماینده آمریکا و وزیر امور خارجه ایران، برای اطمینان از ادامه نظارت فنی آژانس اشاره کرد.
او تأکید کرد که آژانس هنوز در ایران حضور دارد و بازرسی‌ها را انجام می‌دهد، اما در مقایسه با سلف خود، بخش زیادی از ظرفیت نظارتی خود را از دست داده است. او توضیح داد که تأیید اینکه فعالیت‌های هسته‌ای ایران با توافقات قبلی مطابقت دارد، «بسیار دشوار» است.
گروسی در توییتر نوشت: «برنامه هسته‌ای رو به گسترش ایران همچنان یک مسئله جدی است. تلاش‌های دیپلماتیک فشرده و جلسات بین ایالات متحده و ایران در هفته‌های گذشته قابل توجه و نشان‌دهنده گام‌های مهمی است. من همچنان از نزدیک و به طور مؤثر با هر دو طرف تعامل دارم و تعهد آنها دلگرم‌کننده است.»
عراقچی به نقش آژانس سازمان ملل در صورت دستیابی به توافق اشاره کرد و توضیح داد: «در هر توافقی که حاصل شود، وظیفه تأیید جنبه‌های هسته‌ای تحت نظارت آژانس سازمان ملل خواهد بود که در آینده نقش محوری به آن واگذار خواهد شد.»
سعید ایروانی، نماینده ایران در سازمان ملل متحد، به سرعت پیامی به شورای امنیت فرستاد و گفت: «اگر فرانسه و شرکایش واقعاً به دنبال یک راه حل دیپلماتیک هستند، باید از تهدید کردن دست بردارند.»
وزارت خزانه‌داری ایالات متحده روز سه‌شنبه تحریم‌های جدیدی را علیه آنچه که آن را یک شبکه مستقر در ایران و چین متهم به تهیه قطعات سوخت موشک بالستیک برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی توصیف کرد، اعمال کرد.
این تحریم‌ها پس از آن اعمال شد که تهران گزارش‌های مربوط به ارتباط بمب‌گذاری بندر رجایی در بندرعباس با ورود محموله‌ای از مواد سوخت موشک توسط دو کشتی که در ژانویه از چین حرکت کرده بودند را تکذیب کرد.
چندین دیپلمات اروپایی گفتند که کشورهای اروپایی به مذاکره‌کنندگان آمریکایی پیشنهاد کردند که این توافق باید شامل محدودیت‌هایی باشد که مانع از دستیابی یا تکمیل توانایی ایران برای نصب کلاهک هسته‌ای بر روی موشک بالستیک شود. تهران اصرار دارد که قابلیت‌های دفاعی آن – مانند برنامه موشکی آن – قابل مذاکره نیست. رویترز روز جمعه به نقل از یک مقام ایرانی آشنا با مذاکرات اعلام کرد که تهران برنامه موشکی خود را مانعی بزرگ در مذاکرات می‌داند.
عراقچی گفت که اعمال تحریم‌های ایالات متحده در طول مذاکرات «پیام منفی» می‌فرستد. در عین حال، او بر لزوم آزادسازی دارایی‌های مسدود شده ایران تأکید کرد و گفت که این دارایی‌ها «بخشی از تحریم‌هایی هستند که باید لغو شوند» و خاطرنشان کرد که این موضوع عنصر کلیدی مذاکرات را تشکیل می‌دهد.
ترامپ ابراز اطمینان کرد که به توافق جدیدی دست خواهد یافت که مانع از دستیابی ایران به بمب هسته‌ای شود.
چهارشنبه ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۴