Dar Yasin/AP Photo
حملهٔ تروریستی به گردشگران در کشمیر، در منطقهٔ زیر کنترل هند، به تیره شدن روابط هند و پاکستان و اوج‌گیری تنش میان این دو کشور هسته‌یی منجر شده است. دولت پاکستان تصمیم هند به تعلیق پیمان حیاتی آب‌ها موسوم به پیمان «سند» را «اقدام جنگی» خواند و تهدید کرد که با تهدید منابع آب مقابله به مثل خواهد کرد.
در پی حملهٔ تروریستی مرگ‌بار روز سه‌شنبه سوم اردیبهشت در کشمیر که به کشته شدن ۲۶ نفر و زخمی شدن ده‌ها نفر دیگر در یکی از مناطق گردشگری معروف هند به نام پهلگام منجر شد، تنش بین هند و پاکستان- دو کشور دارای سلاح‌های هسته‌یی- دوباره شدت گرفته است. در آن حمله، گروهی از شبه‌نظامیان کشمیر به نام «جبههٔ مقاومت کشمیر» در بخشی از کشمیر که زیر کنترل هند است به روی گردشگران آتش گشودند. دولت هند این حمله را مرتبط با گروه‌های وابسته به پاکستان، مانند لشکر طیبه، می‌داند و در عمل پاکستان را مسئول این حمله دانسته است. دولت هند از زبان نارندرا مودی، نخست‌وزیر، گفت که پاسخ «قاطعی» به این حمله خواهد داد. راجنات سینگ، وزیر دفاع هند، وعده داد: «نه‌فقط عاملان این حمله، بلکه کسانی را نیز که در طراحی و توطئه‌چینی برای ارتکاب این جنایت نقش داشته‌اند شناسایی و مجازات خواهیم کرد.» در پی انتشار گزارش‌هایی دربارهٔ این حملهٔ تروریستی، نارندرا مودی، نخست‌وزیر هند، سفرش به عربستان سعودی را نیمه‌کاره رها کرد و بامداد چهارشنبه سوم اردیبهشت به دهلی نو بازگشت تا در جلسهٔ ویژه‌ای با کابینهٔ امنیتی شرکت کند.
دولت هند هم‌اکنون دست به اقدامات تلافی‌جویانه‌ای از جمله اخراج شهروندان و مشاوران نظامی پاکستان در دهلی نو، بستن یکی از گذرگاه‌های مرزی، و تعلیق پیمان حیاتی آب‌های سند (مصوب ۱۹۶۰ و پس از جدا شدن پاکستان از هند) زده است. در ۶۵ سالی که از تصویب این پیمان با میانجیگری بانک جهانی می‌گذرد، حتی در زمان جنگ بین هند و پاکستان، این پیمان مهم در مورد نحوهٔ تقسیم منابع آبی مورد نیاز صدها میلیون نفر ساکن آن منطقه، شامل ۶ رودخانهٔ «شرقی» (مختص هند) و «غربی» (مختص پاکستان) به حالت تعلیق درنیامده بود. در خبرها آمد که پس از حمله تروریستی در کشمیر، هند تنها منبع آب شیرین پاکستان را قطع کرده است. رعایت نکردن این توافق و بهره‌برداری از آب‌های رودخانه‌های «شرقی» یا «غربی» برخلاف بندهای این پیمان- از جمله سدسازی یا انحراف مسیر رودخانه- می‌تواند اثر نامطلوبی بر تأمین آب پاکستان، به‌ویژه برای کشاورزی و انرژی و آشامیدن داشته باشد. دولت پاکستان این تصمیم هند را «اقدام جنگی» خواند و تهدید کرد که با تهدید منابع آب مقابله به مثل خواهد کرد.
وزارت امور خارجهٔ هند اعلام کرد که دولت هند صدور روادید برای شهروندان پاکستانی را نیز به حالت تعلیق درآورده است. همچنین، روادیدهایی نیز که قبلاً صادر شده بود از روز ۲۷ آوریل (۷ اردیبهشت) باطل می‌شود و پاکستانی‌ها باید تا آن زمان هند را ترک کنند. وزارت امور خارجهٔ هند همچنین از شهروندان آن کشور خواسته است که از سفر به پاکستان خودداری و هرچه زودتر خاک پاکستان را ترک کنند.
به‌علاوه، وزارت خارجهٔ هند از شهروندان پاکستان خواسته است که تا پایان ماه آوریل (۱۱ اردیبهشت) خاک هند را ترک کنند.
در مقابل، دولت پاکستان نیز در اقدامی تلافی‌جویانه روادید شهروندان هند را لغو کرد و شماری از دیپلمات‌های آن کشور را «عنصر نامطلوب» خواند. افزون بر آن، حریم هوایی پاکستان به روی خطوط هوایی هند بسته شد و روابط تجاری با هند، حتی از طریق کشورهای ثالث، نیز به حالت تعلیق درآمد.
با توجه به پیشینهٔ برخوردهای نظامی میان پاکستان و هند و اقدام‌های تلافی‌جویانهٔ اخیر این دو کشور در پی حملهٔ تروریستی مشکوک «جبههٔ مقاومت کشمیر»، شکل‌گیری کانون تنش تازه‌ای این منطقه را تهدید می‌کند.
پنجشنبه ۴ اردیبهشت ۱۴۰۴