در بیست سال گذشته، هزاران زن در سراسر جهان شروع به جشن گرفتن روز جهانی زن کرده اند. با این حال، روشی که در آن روز مشخص می شود، اغلب شباهت کمی به هدف و منشأ اصلی روز جهانی زن دارد.
این یک بدبختی بزرگ است، به ویژه در شرایط فعلی که در آن به اصل اساسی حقوق زنان حمله می شود.
روز جهانی زن در آغاز قرن گذشته برای برجسته کردن و تجلیل از مبارزه زنان کارگر علیه ستم و استثمار مضاعف آنها تأسیس شد.
امروز، این مبارزه پیروز نشده است – مبارزه آنها همچنان مبارزه ماست. بنابراین، زمان آن است که به زنان و مردان در جنبش کارگری و جاهای دیگر، منشا سوسیالیستی الهام بخش روز جهانی زن را یادآوری کنیم، به این امید که دوباره جنبش زنان سوسیالیستی فمینیست مترقی را که ریشه در درک اساس طبقاتی نابرابری زنان دارد، شعله ور کند. ما می توانیم از تاریخ خود درس بگیریم، اما ابتدا باید آن را دوباره کشف کنیم.
انگیزه روز جهانی زن از دو منبع ناشی شد: مبارزه زنان طبقه کارگر برای تشکیل اتحادیه های کارگری و مبارزه برای حق رای زنان.
این دو موضوع، زنان اروپایی را با خواهرانشان در ایالات متحده در سال ۱۹۰۸ متحد کرد. صدها زن کارگر در تجارت سوزن‌فروشی نیویورک در میدان راتگرز در پایین شرق ساید منهتن تظاهرات کردند تا اتحادیه خود را تشکیل دهند و خواستار حق رای شوند.
این تظاهرات تاریخی در ۸ مارس برگزار شد. در سال بعد منجر به “قیام” ۳۰ هزار زن پیراهن‌ساز شد که منجر به تشکیل اولین اتحادیه‌های کارگری دائمی برای کارگران زن در ایالات متحده شد.
در همین حال، اخبار مبارزه قهرمانانه کارگران زن ایالات متحده به اروپا رسید – به ویژه، الهام بخش زنان سوسیالیست اروپایی بود که به ابتکار فمینیست سوسیالیست آلمانی کلارا زتکین (۱۹۳۳-۱۸۵۷)، کنفرانس بین المللی زنان سوسیالیست را تأسیس کردند.
این هیئت برای اولین بار در سال ۱۹۰۷ در اشتوتگارت در کنار یکی از کنفرانس های دوره ای انترناسیونال دوم (۱۹۱۴-۱۸۸۹) تشکیل جلسه داد.
سه سال بعد در سال ۱۹۱۰، زتکین طرح زیر را در کنفرانس انترناسیونال دوم کپنهاگ پیشنهاد کرد: «زنان سوسیالیست همه کشورها هر سال روز زن را برگزار می‌کنند که هدف اصلی آن کمک به دستیابی به حق رأی زنان است. این خواسته باید در ارتباط با کل مسئله زنان بر اساس احکام سوسیالیستی بررسی شود. روز زن باید ماهیت بین المللی داشته باشد و باید با دقت آماده شود.»
حرکت انجام شد. ۸ مارس مورد علاقه بود، اگرچه در این مرحله تاریخ رسمی تعیین نشده بود. با این وجود، روز جهانی زن در سال های منتهی به جنگ جهانی اول با تظاهرات در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای اروپایی مشخص شد، البته در روزهای مختلف هر سال (مثلاً ۱۸ مارس ۱۹۱۱ در اتریش-مجارستان، آلمان، دانمارک، و سوئیس و آخرین یکشنبه فوریه در ایالات متحده). تا مدت ها بعد در بریتانیا مشخص نشد یا حتی متوجه آن نشد.
در سال ۱۹۱۷ در روسیه، روز جهانی زن اهمیت زیادی پیدا کرد – این روز نقطه عطف انقلاب روسیه بود. در ۸ مارس (تقویم غربی) کارگران زن در پتروگراد اعتصاب و تظاهرات گسترده ای را در خواست صلح و نان برگزار کردند. جنبش اعتصاب از کارخانه ای به کارخانه دیگر گسترش یافت و عملاً به یک قیام تبدیل شد.
روزنامه بلشویکی پراودا گزارش داد که عمل زنان به انقلاب منجر شد و منجر به سقوط تزار شد که پیشروی انقلاب بلشویکی بود. روز اول انقلاب روز زن بود… زنان… سرنوشت نیروها را رقم زدند. آنها به پادگان رفتند، با سربازها صحبت کردند و آنها به انقلاب پیوستند… زنان، ما به شما درود می فرستیم.
در سال ۱۹۲۲، به افتخار نقش زنان در روز جهانی زن در سال ۱۹۱۷، لنین اعلام کرد که 8 مارس باید رسما به عنوان روز زن نامگذاری شود.
خیلی بعد، در اتحاد جماهیر شوروی و بیشتر کشورهای سوسیالیستی سابق، جشن ملی بود. جنگ سرد ممکن است توضیح دهد که چرا تعطیلات عمومی که توسط کمونیست ها جشن گرفته می شد در کشورهای سرمایه داری تا حد زیادی نادیده گرفته شد، علیرغم این واقعیت که در سال ۱۹۷۵ (سال جهانی زن)، سازمان ملل متحد با تاخیر ۸ مارس را به عنوان روز جهانی زن به رسمیت شناخت.
امروز، ما تصدیق می‌کنیم که روز جهانی زن به ما فرصتی می‌دهد تا توجه خود را به مبارزات خود برای حقوق زنان جلب کنیم، این را با مبارزات زنان در سراسر جهان مرتبط کنیم، و همبستگی خواهرانه بین‌المللی را با زنان کارگر در همه جا نشان دهیم.
این در حال حاضر فوری تر از همیشه است. ما شاهد تداوم شکاف دستمزد جنسیتی، زنانه شدن فزاینده فقر، بسته شدن فضاهای امن زنان، و حمله موذیانه به مفهوم حقوق زنان به نفع ایدئولوژی سیاست هویتی هستیم.
به همین دلیل است که همه کسانی که روز جهانی زن را جشن می گیرند نباید خاستگاه فمینیستی سوسیالیستی آن را فراموش کنند. ما باید از ۸ مارس برای متعهد شدن به مضاعف کردن تلاش‌های خود برای حمایت و گسترش حقوق زنان استفاده کنیم «برای خیلی‌ها نه تعداد کمی».
بهای برابری زنان نیازمند هوشیاری ابدی است.