بخش مهمی از مطالبات تحقق پیدا نکرده. و باید توجه داشت که در دور دوم به نسبت دور اول تحول اساسی رخ نخواهد داد. جناح مخالف و تندرو همچنان فشار بسیار سنگینی را بر آقای روحانی تحمیل خواهند کرد. هر روز مسئلهای ایجاد خواهند کرد و به سهم خودشان اجازه نمیدهند که ایشان آن جوری که میخواهد کار کند، نه در حوزه بینالمللی، نه در حوزه منطقهای و نه در حوزه داخلی. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که مثلا آن طرف رفتارهایش را تعدیل کند، بلکه باید آقای روحانی در اولویتهای خودش تجدیدنظر بکند.
اردشیر امیرارجمند مشاور ارشد میرحسین موسوی میگوید هرچند کلید حصر در دست آقای خامنهای است و همانطور که با نظر ایشان آغاز شده و با اراده و تصمیم خودشان پایان مییاید اما این مسئله چیزی از وظایف رئیسجمهور به عنوان رئیس شورای امنیت ملی برای رسیدگی به موضوع حصر کم نمیکند. او همچنین مطرح شدن مرتب این موضوع را به فال نیک گرفته معتقد است فارغ از انگیزه مطرح شدن رفع حصر به عنوان یک مطالبه، تکرار آن مثبت است.
روز پنجشنبه ۱۳ آبان اعضای هیأت رئیسه فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی با حسن روحانی رئیسجمهور ایران دیدار کردند. مصطفی کواکبیان عضو این هیأت در این دیدار از روحانی خواسته تا نقش موثرتری در رفع حصر خانگی رهبران جنبش سبز، میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد ایفا کند.
محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی نیز در گفتوگو با ایلنا در روز ۱۵ آبان تصریح کرد که محدودیتهای اعمالشده بر موسوی و کروبی نباید دائمی باشد و “علیالقاعده باید این مسئله زودتر مرتفع شود.” این عضو برجسته حزب کارگزاران همچنین تاکید کرد که گذاشتن شرط برای پایان دادن به حصر “نزد عقلای قوم پذیرفتهشده نیست”.
گذاشتن شرطهایی برای پایان دادن به حصر موسوی، کروبی و رهنورد مدتی است که در حد شایعات و شنیدهها مطرح است؛ اینکه از آنان خواسته شده تا در صورت رفع حصر هیچگونه فعالیت سیاسی نکنند یا از اظهارنظر سیاسی بپرهیزند.
اردشیر امیرارجمند مشاور میرحسین موسوی به دویچهوله میگوید اتفاق جدیدی مبنی بر هر گونه مذاکره با آقای موسوی و آقای کروبی صورت نگرفته است. اما این شایعات تبعات حوادث آینده و پیش روی جامعه، از جمله انتخابات است. به هر حال مطالبات وسیع مردمی وجود دارد و فعالان سیاسی چه نمایندگان مردم، چه روسای احزاب و چه رییس جمهور، به دلیل قولهایی که دادهاند و تا به امروز هم جامه عمل نپوشیده، تحت فشار هستند.
در مجلس بعضی از دوستان مانند آقای مطهری و آقای صادقی به وظیفه نمایندگی خود به خوبی عمل کردند و از جایگاه مجلس برای بیان حقایق و اصلاح امور و احقاق حقوق مردم استفاده کردند. اما بخشی دیگر از دوستان متاسفانه بر خلاف وعدههای خود هنوز اقدام جدیای نداشتهاند. آنچه را که تا به امروز اگر هم دولت انجام داده باشد، هیچ اطلاع رسانی درستی انجام نشده است.
به گفته او تاکنون هیچ شرطی نه کتبی و نه شفاهی برای آزادی سه رهبر در حصر جنبش سبز به آنها ابلاغ نشده است.
امیرارجمند میگوید حتی در صورت ابلاغ چنین شروطی هم آنها این شرطها را نخواهند پذیرفت: آزادی حق اینهاست. آنها به عنوان شهروند حقوق خودشان را حفظ خواهند کرد و مطابق با ارزیابیای که از شرایط و اوضاع و احوال دارند، نسبت به سیاستورزی اقدام خواهند کرد. بنابراین هیچ قولی را که فعالیتها و حقوق شهروندیشان را محدود بکند، قطعا قبول نمیکنند. این امری طبیعیست و هیچ کسی هم نباید چنین انتظاری از آنها داشته باشد.
او در ادامه میافزاید: خود این مسئله که افراد بحث حصر را مرتب مطرح می کنند جای امید دارد. هر چند دیرهنگام و با هر انگیزهای که باشد. بحث آزادیهای سیاسی، بحث زندانیان سیاسی. باید توجه داشته باشیم که به هر حال بحث انتخاب بین بد و بدتر با حذف آقای احمدینژاد کمرنگ شده. زیرا با این تصمیم تا حدودی امکان دو قطبی شدن فضا از بین رفته و برای اینکه انتخابات گرم شود و افراد را برای شرکت در انتخابات انگیزهمند کرد، باید به دنبال فاکتورهای دیگری باشند و تاکید کرد روی اصول و راهبردها و مطالبات مشخص. تمام جریانها امروز با مسئله حصر مواجه هستند و باید با آن برخورد صادقانهای صورت بگیرد. نزدیک به ۸ سال از حوادث سال ۸۸ میگذرد و هنوز این مسئله حل نشده است. و وظیفه همه افراد از همه گروهها است که این مسئله برایشان مهم باشد و البته هم که مهم است.
سخنگوی شورای راه سبز امید معتقد است این اظهارنظرها که اخیرا افزایش پیدا کرده به نزدیکی انتخابات ریاست جمهوری ایران ربط دارد. به نظر امیرارجمند مطالبات مردم در زمینه آزادیهای سیاسی و اجتماعی و نیز آزادی زندانیان و رهبران در حصر جنبش سبز در دور اول ریاست جمهوری روحانی برآورده نشده است و حال فعالان سیاسی و نمایندگان مجلس در صدد مطرح کردن دوباره این مطالبات هستند.
با توجه به بسته شدن پرونده اتمی ایران در دور اول ریاست جمهوری روحانی، میتوان نتیجه گرفت که او در صورت انتخاب مجدد این فرصت و مجال را خواهد داشت که با طیب خاطر بیشتری به موضوع حصر بپردازد.
امیرارجمند اما میگوید: بخش مهمی از مطالبات تحقق پیدا نکرده. و باید توجه داشت که در دور دوم به نسبت دور اول تحول اساسی رخ نخواهد داد. جناح مخالف و تندرو همچنان فشار بسیار سنگینی را بر آقای روحانی تحمیل خواهند کرد. هر روز مسئلهای ایجاد خواهند کرد و به سهم خودشان اجازه نمیدهند که ایشان آن جوری که میخواهد کار کند، نه در حوزه بینالمللی، نه در حوزه منطقهای و نه در حوزه داخلی. بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که مثلا آن طرف رفتارهایش را تعدیل کند، بلکه باید آقای روحانی در اولویتهای خودش تجدیدنظر بکند.
او میافزاید: ما مطالباتمان را از آقای روحانی در هر حال و مرتب مطرح خواهیم کرد. بحث آزادیهای سیاسی، آزادی احزاب، آزادی مطبوعات، زندانیان سیاسی، رفتار نادرست امنیتی با فعالان سیاسی و رفع حصر از جمله مطالبات صریح ما از دولت است.
اواخر آبان ماه سال گذشته خبرنگاران روزنامه ایتالیایی “کوریره دلاسرا” در یک مصاحبه اختصاصی از حسن روحانی پرسیدند: «شما دو سال پیش وعده دادید که رهبران جنبش سبز، موسوی و کروبی، را آزاد خواهید کرد. آیا به وعده خود عمل میکنید؟» رئیس جمهور نیز در پاسخ به گفتن این جمله بسنده کرد: «آنها روزی آزاد خواهند شد.»
پیش از آن نیز وزیر دادگستری در نمایشگاه مطبوعات در پاسخ به سوالی درباره حصر گفته بود: «در این باره زیاد گفتم.»
پیشتر نیز علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی در پاسخ به پرسشی در مورد اقدام این شورا برای رفع حصر گفت: «اجازه دهید یک لیوان آب بخورم! با توجه به شرایط سنیام و خستگی از صبح تاکنون ایجاب میکند که به این سوال پاسخ ندهم چون قاطی خواهم کرد!»
وقتی سه مسئول بلندپایه از سه نهاد مهم اجرایی چنین اظهارنظرهایی درباره موضوع حصر میکنند، آیا میتوان نتیجه گرفت که سرنخ این مشکل تنها در دستان آیتالله خامنهای است و رئیسجمهور نمیتواند نقش چندانی در حل آن ایفا کند؟
اردشیر امیرارجمند میگوید: «قطعا حصر با اراده آقای خامنهای اتفاق افتاده و با اراده و رضایت ایشان پایان میپذیرد. اما اینکه آیا ما به وظیفه خودمان عمل میکنیم چیز دیگریست. به هرحال افرادی که در جاهای مختلف قرار دارند باید به وظیفه خودشان عمل بکنند و اطلاعرسانی و شفافسازی بشود. از همین طریق است که آقای خامنهای مجاب میشود که میبایست این عمل را انجام بدهد. اگر هیچ کس اقدامی انجام ندهد، آقای خامنهای هم این کار را انجام نمیدهد.»
سخنگوی شورای راه سبز امید از هر سه این اظهارنظرات اظهار تاسف میکند و آنها را نشانه فرافکنی میداند. به خصوص در مورد رئیسجمهور او معتقد است: «به هرحال آقای روحانی رئیس شورای عالی امنیت ملی است، در زمان اتخاذ تصمیم حصر در این شورا بوده و تمام زیر و بم شورای عالی امنیت ملی را میشناسد. حداقل باید در رابطه با منشا و مشروعیت این عمل اظهارنظر و شفافسازی بکند. ما میدانیم رفع حصر دست آقای روحانی نیست. ولی آقای روحانی زمانی که این قول را داد، حدود اختیارات و وظایف خودش را میشناخت. پس بنابراین معتقد بود که اهرمهایی دارد برای اینکه فشار لازم را وارد بکند یا تعامل لازم را انجام بدهد تا این اتفاق صورت بگیرد. امروز این مدل سخن گفتن مسئولانه تلقی نمیشود. باید برخورد جدی با این مسئله صورت بگیرد و آن را ضرورت تلقی کنند. تصور اینکه عادیسازی شده و مردم هم فراموش کردند، درست نیست. تنها در زمان انتخابات نباید به فکر رفع حصر بود. امیدواریم مقامات کشوری واقعا به فکر رفع این معضل باشند، زیرا که این مسئله تاثیر اساسی در سیاستورزی در ایران دارد.
حدود سه ماه دیگر شش سال از حصر خانگی میرحسین موسوی، مهدی کروبی و زهرا رهنورد میگذرد. ایران در این مدت بسیار تغییرات را تجربه کرده؛ تغییر رئیسجمهوری و به تبع آن تغییر سیاستهای داخلی و خارجی، امضای توافق اتمی با شش کشور قدرتمند جهان و به تبع آن برداشته شدن تحریمهای اقتصادی و نیز باز شدن درهای تجارت و معاملات و نیز توریسم به روی شرکتها و افراد خارجی.
آزادی سه فعال سیاسی و سه رهبر جنبش اعتراضی مردم در میان این همه تغییر اما ظاهرا جایی نداشته است.