این کشور سومین کشور امریکای لاتین پس از کوبا در سال 1961 میلادی و ونزوئلا در سال 2005 میلادی است که همه شهروندان کشورش را باسواد کرده است….
ابتکار-“اوو مورالس” رییس جمهوری بولیوی به وعده اش در دوران انتخابات ریاست جمهوری در این کشور امریکای جنوبی جامه عمل پوشید و روز گذشته در مراسمی تاریخی ، پایان بی سوادی و ریشه کن کردن این معضل را به همگان اعلام کرد.
رسانه های امریکای جنوبی گزارش دادند: با اعلام بولیوی به عنوان “سرزمین عاری از بی سوادی”، این کشور سومین کشور امریکای لاتین پس از کوبا در سال 1961 میلادی و ونزوئلا در سال 2005 میلادی است که همه شهروندان کشورش را باسواد کرده است. به این ترتیب، روزهایی که در آن هزاران بومی سرخپوست و روستاییان بولیویایی نمی توانستند به درستی از حقوق خود – بخاطر ناتوانی در نوشتن و خواندن- دفاع کنند و هنگام حضور در انتخابات، ناچار بودند به جای امضا، پای تعرفه های رای گیری انگشت بزنند، به پایان رسیده است. سازمان علمی فرهنگی و آموزشی سازمان ملل متحد(یونسکو) با تایید اظهارات رییس جمهوری بولیوی، ریشه کنی بی سوادی در این کشور را ظرف سه سال، یک رکورد در سطح جهان اعلام کرده است. در حالی که هنگام به قدرت رسیدن مورالس در ژانویه 2006، نرخ بی سوادی در این کشور امریکای لاتین حدود 15 درصد بود، اکنون این رقم به زیر 4 درصد رسیده است و دستیابی به نرخ بی سوادی زیر 4 درصد از نظر یونسکو به معنای اعلام باسوادبودن هر کشوری به شمار می رود.ریشه کنی بی سوادی به معنای تحقق رویای بزرگ اوو مورالس سرخپوست است. او حتی پیش از آنکه برای ریاست جمهوری ثبت نام کند، به خبرنگاری گفته بود:”من می خواهم رییس جمهور شوم تا به بی سوادی در بولیوی پایان بدهم.» مادر “اوو” بی سواد بود. پدرش هم سواد چندانی نداشت. مورالس روزی که جامه ریاست جمهوری به تن کرد، گفت که با فیدل کاسترو رهبر کوبا و هوگو چاوز رییس جمهوری ونزوئلا توافق کرده است صدها معلم داوطلب برای آموزش مردم بولیوی را روانه این کشور کنند. هر سه کشور همانند دیگر کشورهای امریکای لاتین اسپانیایی زبان هستند. تنها کشور بزرگ غیراسپانیایی زبان امریکای لاتین، برزیل است که زبان آن پرتغالی است اما “لوییس ایناسیو لولا دا سیلوا” رییس جمهوری این کشور نیز اعلام کرده است در راستای افزایش همگرایی در منطقه امریکای لاتین، آموزش زبان اسپانیایی را به عنوان زبان دوم این کشور اجباری کرده است و ظرف دو سه آینده 20 میلیون نفر از دانش آموزان برزیلی اسپانیایی را بخوبی فراخواهند گرفت. دولت اسپانیا به همین دلیل، جایزه ادبی معتبر سروانتس را در سال جاری به لولا اهدا کرد. با پیروزی مورالس در انتخابات ریاست جمهوری بولیوی، کاسترو و چاوز به وعده خود عمل کردند و دهها گروه آموزشیار را برای سوادآموزی و اجرای برنامه آموزش بی سوادان روانه آن کشور ساختند. هزینه این برنامه نیز بطور مشترک توسط بولیوی و ونزوئلا تامین شد. ظرف 33 ماه بیش از 824 هزار بولیویایی که اکثر آنان را زنان سرخپوست بومی از قبایل کچوا، آیمار و کارانی تشکیل می دادند، خواندن و نوشتن را به شیوه دیداری – شنیداری آموختند تا اعلام کنند:”بله، من می توانم.” همان شیوه ای که فیدل کاسترو سالهای پیش در ونزوئلا بکار گرفت. برنامه آموزش “ آری، من می توانم” تاکنون دو بار از سوی یونسکو صاحب نشان و جایزه شده است. فرستادگان چاوز و کاسترو علاوه بر آموزش مردم حدود 50 هزار آموزشیار را نیز در بولیوی تربیت کردند و همزمان، کوبا بیش از 30 هزار تلویزیون و ویدئو را برای به اجرا درآوردن طرح آموزشی خود به بولیوی فرستاد اما از آنجا که بسیاری از قبایل سرخپوست فاقد برق بودند، ونزوئلا برای تامین برق تلویزیونها و ویدئوهای آموزشی نزدیک به 8 هزار و 500 صفحه خورشیدی نصب کرد تا انر‍ژی موردنیاز کلاسها را تامین کند. حتی در برخی موارد، مواد و تجهیزات آموزشی سوار بر قاطر به قبایل بسیار دور افتاده بولیوی منتقل شد اما با وجود این، مشکل دیگری رخ داد: بسیاری از دانش آموزان، افراد مسنی بودند که نمی توانستند صفحه تلویزیون را بخوبی ببینند. برای رفع این مشکل، کوبا اقدام به پخش بیش از 212 هزار عینک در میان سوادآموزان کرد.
لحظه های باشکوه
یک آموزشیار داوطلب کوبایی که در امر سوادآموزی به مردم بولیوی شرکت داشته است، به خبرنگار روزنامه “ال موندو”اسپانیا گفت:” ما لحظه های باشکوهی را تجربه کردیم. من هرگز هیجان پیرمردی را که در سن 80 سالگی خواندن و نوشتن را آموخت، از یاد نمی برم. او وقتی توانست برای اولین بار نامش را بنویسد، از شدت شوق مــــرا در آغـوش گرفت و گریه کرد.» آموزشیار دیگری، از پیرزنی سوادآموز سخن می گفت که در سن 92 سالگی عصازنان بیش از یکساعت را از دهکده اش می پیمود تا به کلاس درس برسد و هرگز حتی یک جلسه را هم غیبت نکرد. «خولیانا کیسپه”، یک زن روستایی 56 ساله از قوم آیمار که تا چندی پیش به پسر 7 ساله اش وابسته بود، گفت:”بدون فرزندم که تابلوها را برایم می خواند، من نمی توانستم به هیچ جایی بروم و این برایم بسیار خجالت آور بود.»وی تاکید کرد که اکنون دیگر از بی سوادی او، هرگز دیگران نخواهند توانست سوءاستفاده کنند و افرادی مانند او را فریب بدهند. «اوو مورالس” رییس جمهوری بولیوی، نیز خاطره ای در این زمینه دارد. او گفت:”هرگز فراموش نمی کنم وقتی رهبر سندیکای کارگران بودم، یکی از همکارانم در نشستهای فدراسیونها با فرزند 8 تا 10 ساله اش حاضر می شد. این کودک، از صحبتها و مطالب یادداشت بر می داشت و بعد، آنها را نکته به نکته برای پدرش می خواند تا او بداند روی چه چیزهایی توافق کرده ایم.»وی تاکید کرد: اما، دیگر همکاران ما، هرگز چنین رنجی را تحمل نخواهند کرد. مورالس سرشار از غرور و شادی در میان بیش از 8 هزارتن از هموطنانش که اغلب آنان، بومیان سرخپوست بودند، در میدان اصلی شهر “کوچابامبا” ، مرکز ایالت کوکاکاران “چاپاره” حاضر شد تا در جشنی باشکوه، ریشه کنی بی سوادی را در کشورش اعلام کند. «فرناندو لوگو” رییس جمهوری پاراگوئه، “خوسه رامون فرناندز” معاون رییس جمهوری کوبا، خانم “انائلسا ولازکز” وزیر آموزش و پرورش کوبا، وزیر آموزش ونزوئلا و نمایندگان یونسکو و اتحادیه کشورهای امریکای لاتین از جمله مهمانان خارجی این مراسم بودند. مورالس در این مراسم گفت:”روزی به فیدل گفتم روی من حساب کند که چگونه انقلاب خواهم کرد و او به من پاسخ داد که بهترین انقلاب، تامین بهداشت و آموزش مردم است. امروز من می توانم بگویم: ماموریت ما در برابر جامعه جهانی با موفقیت انجام شد.»
دکترای افتخاری برای مورالس
موفقیت در ریشه کنی بی سوادی در بولیوی موجب شد دانشگاه دولتی شهر “التو” در مجاورت شهر لاپاز – پایتخت- به مورالس و فیدل کاسترو بخاطر تلاشهایشان در این زمینه دکترای افتخاری اعطا کند. مورالس پیش از این نیز بخاطر تلاشهایش برای بهبود وضعیت مردم و مخالفت با سیاستهای امپریالیسم امریکا از دانشگاههای جمهـــوری دومینیکن ، پاناما و ونزوئلا، دکترای افتخاری دریافت کرده بود و انتظار می رود دانشگاه دولتی لاپلاتا در بوئنوس آیرس آرژانتین، نیز به وی مدرک دکترای افتخاری بدهد. این مدارک در حالی به مورالس اعطا می شود که او فاقد تحصیلات دانشگاهی است. مورالس 49 ساله اولین رییس جمهوری سرخپوست جهان است و اگرچه، هشتاد و چهارمین رییس جمهوری تاریخ بولیوی به شمار می رود، اما دومین رییس جمهور آن است که رای اکثریت مطلق مردم را بدست آورده است. او فرزند خانواده ای سرخپوست و فقیر است که سالها سندیکاهای کارگری و “جنبش سوسیالیسم “ را در کشورش رهبری کرد و سرانجام، به عنوان اولین رییس جمهوری سرخپوست تاریخ این کشور امریکای لاتین انتخاب گشت. یکی از مهمترین اقدامات او ، علاوه بر ریشه کنی بی سوادی، ملی کردن منابع نفت و گاز کشور است که خشم شرکتهای غربی و تحسین مردم کشورش را برانگیخته است.