با گذشت بیش از پنج سال از بحران سوریه و شکست پی‌درپی مذاکرات صلح، بسیاری به این باور رسیده‌اند که کلید حل این بحران همکاری روسیه و آمریکاست. حمایت مسکو از دولت سوریه بر هیچ‌کسی پوشیده نیست و پشتیبانی واشنگتن از مخالفان مسلح دولت «بشار اسد»، رئیس‌جمهوری سوریه، هم دیرزمانی است عیان شده است. حالا با آغاز مذاکرات آمریکا و روسیه بر سر سوریه، امید پایان‌یافتن این بحران هزینه‌بر جان گرفته است. گواه این ادعا نیز اعلام آمادگی دمشق برای ادامه مذاکرات صلح با مخالفان است؛ مذاکراتی که به گفته یکی از مقامات وزارت خارجه این کشور، بدون هیچ پیش‌شرطی و بدون هیچ مداخله خارجی‌اي و با حمایت سازمان ملل باید انجام شود.
روز گذشته دولت دمشق با استقبال از توافق واشنگتن و مسکو برای مبارزه با تروریسم در پی دیدار «جان کری»، وزیر خارجه آمریکا از روسیه، از آمادگی خود برای مذاکرات سوری- سوری خبر داد. آن‌طور که یکی از مقامات وزارت خارجه سوریه گفته است؛ سوریه که در خط مقدم مقابله با گروه‌های تروریستی در منطقه ایستاده، از توافق دو طرف روسی و آمریکایی برای مبارزه با گروه‌های تروریستی داعش و جبهه‌النصره استقبال و تأکید می‌کند، اراده ارتش و نیروهای مسلح سوریه بر استمرار مقابله با این تروریست‌ها در گروه‌های مختلف و نابودی آنها با همکاری روسیه براساس اصل اعتماد دوطرفه و نیز همکاری با دیگر اعضای جامعه بین‌الملل استوار است. سوریه آماده است براساس توافق‌نامه امضاشده میان مسکو و واشنگتن در زمینه عملیات‌های هوایی ضدتروریسم، هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.
«استفان دی‌میستورا»، فرستاده سازمان ملل در امور سوریه، این هفته اظهار امیدواری کرد دور جدید مذاکرات داخلی سوریه از ماه آگوست در ژنو از سر گرفته شود. دور قبلی مذاکرات به دلیل تشدید درگیری‌ها، به‌ویژه در اطراف حلب، بدون نتیجه متوقف شد. اما به‌تازگی ایالات متحده و روسیه که در بحران سوریه حامی دو طرف مقابل جنگ بودند، در حال مذاکره با یکدیگر برای همکاری نظامی و اطلاعاتی با هدف مبارزه با گروه‌های تروریستی هستند. هفته گذشته جان کری اعلام کرد واشنگتن و مسکو به درک مشترکی درباره مراحل موردنیاز برای بازگشت روند صلح رسیده‌اند.
به باور تحلیلگران، تصمیم «ولادیمیر پوتین»، رئیس‌جمهوری روسیه، برای دخالت نظامی در سوریه، نقطه عطفی در سیاست خارجی سال ٢٠١٥ این کشور بود. در ١٥ سال گذشته پوتین بیش‌ازپیش به استفاده از قدرت نظامی برای رسیدن به اهداف داخلی و خارجی خود متکی بوده است؛ روندی که با حمله روسیه به چچن در سال ١٩٩٩ آغاز شد، سپس در سال ٢٠٠٨ به گرجستان رسید و در سال ٢٠١٤ نیز شامل حال اوکراین شد. بازی پوتین در سوریه اگرچه دراماتیک بود، اما گام منطقی سیاست خارجی پرخاشگرانه روسیه بود. بااین‌حال، سوریه از ابتدا قرار بود از مداخلات پیشین روسیه متفاوت باشد. پوتین اگرچه به‌درستی محاسبه کرده بود که بسیاری از کشورهای جهان، مداخله نظامی او در چچن، گرجستان و اوکراین را محکوم می‌کنند، اما به هم‌بستگی و حمایت جامعه بین‌المللی از اقداماتش در سوریه امیدوار بود. اما حالا مفسران طرفدار کرملین با اشاره به سفر اخیر جان کری به مسکو، به این نتیجه می‌رسند که مداخله نظامی روسیه برای مبارزه با تروریسم در سوریه به انزوای بین‌المللی روسیه پایان داده و روسیه بار دیگر به صحنه جهانی بازگشته است؛ چراکه جهان اکنون به روسیه نیاز دارد.
به باور برخی از تحلیلگران، روسیه در درازمدت می‌تواند به شریک مبارزه جهانی علیه تروریسم تبدیل شود و در اصل ایالات متحده، اتحادیه اروپا و کشورهای سراسر جهان باید از همکاری روسیه در این مأموریت استقبال کنند. با این همه، گروه دیگری از ناظران بر این باورند چند نکته کلیدی وجود دارد که باید پیش از همکاری بین‌المللی با روسیه حل شوند و نخست آنکه روسیه باید بر مبارزه با داعش متمرکز شود. اما نکته دیگری که غرب بارها بر آن تأکید کرده است، تلاش روسیه برای آغاز فرایند گذار در سوریه بدون بشار اسد است و ازهمین‌رو بر پایه برخی گمانه‌زنی‌ها، توافق اخیر آمریکا و روسیه شامل تعیین سرنوشت بشار اسد نیز می‌شود. به گزارش روزنامه فرامنطقه‌ای الشرق‌الاوسط، بنا بر ادعای منابع مخالف سوری که از بخشی از سند تفاهم‌های آمریکا و روسیه آگاه شده‌اند، این تفاهم‌ها شامل مشخص‌کردن دقیق وضعیت بشار اسد نیز هست؛ از این نظر که با آغاز مرحله انتقالی همه اختیارات اسد از او سلب می‌شود. به گفته این منابع، «جان کری در دیدار اخیرش با «سرگئی لاوروف»، همتای روسی خود، درباره لزوم بازگشت به مذاکرات پس از توافق بر سر سرنوشت بشار اسد کاملا جدی بود. مسکو پیام آمریکا را به شکل مثبت دریافت کرده و تلاش کرد تا تعهدات مشخصی دهد. واشنگتن نیز تصمیم گرفته این تعهدات را قبل از فاش‌کردن، در بوته آزمایش قرار دهد». قرار است هفته جاری نشست‌هایی برگزار شود که سرنوشت دور جدید مذاکرات ژنو را مشخص کند. کری با لاوروف در حاشیه نشست کشورهای شرق آسیا در لائوس دیدار خواهد کرد. او به خبرنگاران گفت: «خواهیم دید مذاکرات ما به کجا رسیده است اگر برخی مسائل از طریق مذاکرات کنونی حل نشود، پس باید من و لاوروف برای حل آن تلاش کنیم». واشنگتن و مسکو با افزایش همکاری میان خود و اتخاذ «اقدامات چشمگیر» برای نجات آتش‌بس در سوریه توافق کرده‌اند. کری می‌گوید: «رئیس‌جمهور آمریکا می‌خواهد روس‌ها را بیازماید تا ببیند آیا آماده اجرای آنچه در مذاکراتمان در مسکو داشتیم، هستند یا خیر». با وجود این ادعا، استقبال دولت سوریه از توافق واشنگتن و مسکو نشان می‌دهد این گمانه تا حدود زیادی مردود است.