حمایت بایدن از آموزش خلبانان اوکراینی با جت‌های آمریکایی اف-۱۶ و نیز احتمال انتقال این جنگنده‌ها به کی‌یف که بیشتر تحت تاثیر دوگانه «فشار کنگره» و «متحدان غربی» صورت گرفته، معادلات جنگ را متحول و خطر تعمیق بحران را تشدید کرده‌است.
از اوایل اسفندماه ۱۴۰۰ که با عملیات نظامی روسیه در خاک اوکراین، این بحران بزرگ در عرصه بین‌المللی رقم خورد؛ بحرانی که باوجود گذشت حدود ۱۵ ماه از عمر آن اما نشانه‌ای از کاهش تنش به چشم نمی‌خورد.
در این میان هر روزه شاهد تشدید تسلیح اوکراین با سلاح‌ها و جنگ‌افزارهایی هستیم که بر وسعت و دامنه بحران می‌افزایند. در تازه‌ترین مورد، گفته می‌شود که کاخ سفید در میانه فشارها از سوی کنگره و شرکای واشنگتن بر سر ارائه تسلیحات پیشرفته آمریکایی به اوکراین، به متحدان اروپایی خود برای انتقال جنگنده‌های اف- ۱۶ به کی‌یف چراغ سبز نشان داده‌است.
در این ارتباط شبکه خبری «سی‌ان‌ان» به نقل از منابع آگاه گزارش داده که دولت جو بایدن در هفته‌های اخیر با مخابره پیام به متحدان اروپایی خود، اعلام کرده است که واشنگتن به آنها اجازه صدور جنگنده‌های اف-۱۶ را می‌دهد.
بی‌تردید دوگانه «فشار کنگره» و «متحدان آمریکا» در این تصمیم‌سازی نقش بسزایی ایفا کرده‌اند و پیشینه آن دست‌کم به برهه یکسالگی بحران برمی‌گردد. اوایل اسفندماه پارسال در آستانه یکسالگی جنگ و سفر بایدن به لهستان، کاخ سفید زیر فشارهای فزاینده برای دادن جنگنده های اف-۱۶ به «کی‌یف» قرار دارد.
در آن برهه تارنمای خبری «هیل» با انتشار خبر فوق نوشت: دولت بایدن طی هفته گذشته با فشارهای فزاینده نمایندگان کنگره و همچنین مقام های اوکراینی جهت تجهیز کی‌یف به جنگنده های اف-۱۶ و آنهم در آستانه یکسالگی جنگ اوکراین، قرار گرفته است.
این گزارش اضافه کرد: اندک زمانی پس از موافقت واشنگتن برای تحویل ۳۱ عراده تانک «آبرامز» به اوکراین، مقام های کی‌یف درخواست خود مبنی بر دریافت جنگنده های پیشرفته از آمریکا را تکرار کردند اما بایدن در پاسخ با تحویل جنگنده های اف-۱۶ به اوکراین مخالفت کرد.
با نگاهی به مواضع نمایندگان کنگره، فشار قانونگذاران آمریکایی بر کاخ سفید برای ورود جدی‌تر به بحران اوکراین آشکارا به چشم می‌خورد. افزون بر تصویب بودجه ۴۵ میلیارد دلاری برای کمک به اوکراین، چندی پیش «مایکل مک کوال» نماینده حزب جمهوریخواه ایالت تگزاس و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا، ابراز امیدواری کرد که آمریکا در نهایت این جنگنده ها را تحویل اوکراین دهد.
وی در حاشیه نشست امنیتی مونیخ، گفت که واقعیت این است هرچه اوکراین بیشتر در انتظار دریافت تسلیحات پیشرفته به سر برند این جنگ طولانی تر خواهد شد، ما باید هر کاری که برای برنده شدن در این جنگ است به عمل آوریم و تصور می کنم حرکت و شتابی برای محقق شدن این امر در حال وقوع است.
این در حالی است که از نگاه کارشناسان و تحلیلگران، آنچه که باعث توازن‌بخشی به جبهه‌ها و تداوم بحران اوکراین شده، همین سیل جنگ‌افزارهای غربی است که با هدف تعمیق بحران و تضعیف روسیه صورت می‌گیرد.
افزون بر فشار کنگره بر کاخ سفید برای افزایش کمک‌های نظامی، حتی موافقتی که بایدن روز جمعه در نشست سران گروه هفت با آموزش خلبانان‌های اوکراینی اعلام کرد، بی‌ارتباط فشارهای چندماهه اعضای کنگره نیست.
سال گذشته «لیندسی گراهام» سناتور تندرو جمهوریخواه آمریکایی خطاب به دولت بایدن خواستار آموزش خلبانان اوکراینی برای جنگنده اف۱۶ شده‌بود. او در مصاحبه‌ای با شبکه‌های خبری در نشست امنیتی مونیخ گفت: به نظر من در اینجا باید واشنگتن تصمیم جدی برای آموزش خلبانان اوکراینی برای پرواز با جت‌های جنگنده اف۱۶ بگیرد که به نظر می‌رسد جو بایدن تمایل زیادی به آن ندارد.
گراهام تاکید کرد که «دو کار باید با سرعت انجام شود. روسیه را کشوری حامی تروریسم معرفی کنیم و آموزش خلبانان اوکراینی با جنگنده‌های اف۱۶ را آغاز کنیم.»
بنابراین مواضعی که هر از گاهی از زبان نمایندگان تندرو کنگره جاری می‌شود، کاخ سفید پس از مدتی بر آن جامه عمل می‌پوشاند. به گزارش «آسوشیتدپرس»، در حالی که حمایت بایدن از آموزش خلبانان اوکراینی بر روی جت‌های جنگنده پیشرفته از سوی کارشناسان به عنوان مقدمه‌ای برای ارسال این جنگنده به اوکراین برای اولین بار در نظر گرفته می‌شود اما رئیس جمهور آمریکا به رهبران گروه هفت تاکید کرده است که تصمیم‌گیری درباره زمان ارسال و تعداد جنگنده‌های ارسالی و اینکه چه کشوری این جنگنده‌های نسل چهارم را به اوکراین خواهد داد، موضوعاتی است که در ماه‌های آینده و در حالی که روند آموزش خلبانان اوکراینی در حال انجام است، درباره آنها تصمیم‌گیری خواهد شد.
مقامات غربی بر این باورند که این جت‌ها می‌توانند در نبرد مفید و برای امنیت طولانی مدت اوکراین ضروری باشند اما این تنها یک روی سکه است و به موازات ارسال جنگ‌افزارهای پیشرفته، سناریوی حل وفصل بحران بیش از پیش رنگ می‌بازد.
کرملین طی این مدت بارها به غرب به سرکردگی آمریکا نسبت به تحویل تسلیحات پیشرفته به اوکراین هشدار داده و آن را عبور از خطوط قرمز خود اعلام کرده‌است. کشورهای عضو ناتو اما با نادیده گرفتن هشدارها به تجهیز اوکراین با تانک های پیشرفته «لئوپارد۲» آلمانی و «آبرامز» آمریکایی ادامه داده و اینک با تحویل جنگنده‌های اف-۱۶ به اوکراین، فصل تازه‌ای از تنش آغاز خواهدشد.
در همین راستا تنها یک روز پس از «حمایت» جو بایدن از آموزش خلبانان اوکراینی با جت‌های آمریکایی اف-۱۶، روسیه هشدار داد که اگر غرب این نوع جنگنده‌ها را نیز به اوکراین بدهد، با «خطراتی عظیم» روبه‌رو خواهد شد.
