با گسترده شدن حملات شیمیایی به مدارس دخترانه در کشور، شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان فراخوان‌هایی را برای تجمع فرهنگیان در روز ۱۶ اسفندماه در سراسر کشور منتشر کرد. فراخوانی که به گفته محمد حبیبی، سخنگوی کانون صنفی معلمان، مخاطب آن «نهادهای حاکمیتی و انتظامی، قضایی و امنیتی» کشور بودند و در آن صراحتا به مقامات هشدار داده بودند که خط قرمزشان «دانشآموزان» هستند و آنها را تنها نخواهند گذاشت. به دنبال این فراخوان، دست‌کم ۲۱ شهر ایران شاهد تجمعات اعتراضی معلمان و فرهنگیان و همچنین خانواده‌های دانش آموزان بودند. برخوردهای امنیتی با معلمان حاضر در تجمعات شهر سنندج باعث زخمی شدن دو معلم و همچنین بازداشت ۵ معلم دیگر در این شهر شد. شاهدان در تجمعات شهرهای رشت، شیراز، سنندج، مشهد و کرج به کمپین حقوق بشر گفته‌اند که جو امنیتی شدیدی در محل تعیین شده برای تجمعات حاکم بوده و ماموران مانع از شکل‌گیری تجمع می‌شدند. برخوردهای امنیتی با معلمان و فرهنگیان حتی در روزهای بعد از تجمعات نیز ادامه داشت.
معلمان در تجمع روز ۱۶ اسفند؛ دانشآموزان خط قرمز ما هستند
حملاتی که منجر به بروز علایم مسمومیت در برخی موارد شدید دانشآموزان شده، از آذرماه ۱۴۰۱ در شهر قم آغاز و ظرف بیش از ۱۰۰ روز گذشته به شهرهای مختلفی گسترش یافت.
بر اساس بررسی‌های میدانی کمپین حقوق بشر ایران تنها در روز ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۱، همزمان با فراخوان برای تجمعات معلمان در سراسر کشور، مدارس شهرهای نورآباد ممسنی، آبدانان، بوشهر، جلفا، همدان، تاکستان، شیروان، بجنورد، کاشمر، سقز، هرسین، الیگودرز، اردبیل، رشت، تهران، لاهیجان، بابل، کرمانشاه، دالاهو، کرج، اهواز، ایذه، سمیرم، مشهد، اصفهان، سنندج، مریوان و شیراز، خرم‌آباد، ماهشهر، خورموسی، ماکو، موارد مسمومیت دانشآموزان گزارش شده و همزمان در این شهرها تجمع اعتراضی معلمان و فعالان صنفی همراه با شهروندان و اغلب والدین دانشآموزان برگزار شده است.
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان روز چهارده اسفند و با گسترده شدن حملات گازی از مدارس دخترانه به خوابگاه‌های دخترانه دانشجویی و مدارس پسرانه و همچنین اعتراف مقامات وزارت بهداشت بر عمدی بودن این حملات، فراخوان‌هایی را برای تجمع فرهنگیان در سراسر کشور منتشر کرد.
در این فراخوان آمده بود: «آمران و عاملان مسمومیت دانشآموزان باید بدانند که دانشآموزان خط قرمز معلمان هستند و ما معلمان شاغل و بازنشسته در چنین شرایط دردناکی، فرزندانمان را تنها نخواهیم گذاشت.»
محمد حبیبی سخنگوی کانون صنفی معلمان ایران در گفتگو با کمپین حقوق بشر ایران در پاسخ به این پرسش که اساسا مخاطب این بیانیه چه کسانی هستند گفت: «هم فراخوانی که ما برای روز ۱۶ اسفند منتشر کردیم و هم قطعنامه پایانی که در تجمع خوانده شد، بر مسئله ناامن‌سازی مدارس و مسمومیت‌های سریالی که برای دانشآموزان و به ویژه دختران متمرکز است و از آنجایی که تامین امنیت مدارس وظیفه نهادهای امنیتی و انتظامی است، مخاطب اصلی ما نهادهای حاکمیتی و انتظامی، قضایی و امنیتی هستند. البته ما تا امروز پاسخی از سوی این نهادها دریافت نکرده‌ایم و همین نشان‌دهنده این است که این اتفاق یا مستقیما توسط نهادهای حکومتی رخ داده یا مورد حمایت نهادهای حاکمیتی است.»
در بخشی از «قطعنامه پایانی» که در پایان تجمعات اعتراضی فرهنگیان خوانده شد آمده است: «گستردگی مدارس مورد تهاجم و تعداد زیاد دانشآموزان آسیب دیده، نشان می‌دهد که پروژه اقدامات خودسرانه از سوی وابستگان ایدئولوژیک حاکمیت، به شدت مورد تردید است. به‌ویژه آنکه تاکنون هیچ اقدام موثری در جهت جلوگیری از تهاجم به محیط مدارس و خوابگاه‌های دانشجویی صورت نگرفته است.»
محمد حبیبی با اشاره به اینکه مسموم‌سازی دانشآموزان «مسئله‌ای فراتر از نهاد آموزش و پرورش» است، در پاسخ به اینکه اگر این تجمع پاسخ نگیرد گام بعدی چه خواهد بود می‌گوید: «ما در فراخوان تایید کرده‌ایم اگر به ناامن‌سازی فضاهای آموزشی خاتمه داده نشود، شورای هماهنگی کانون‌های صنفی فرهنگیان، برگزاری تجمعات با گستره بیشتر را دنبال خواهد کرد.»
پاسخ حاکمیت؛ برخورد سرکوبگرانه با تجمعات معلمان
شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان از مجروح شدن دو معلم در تجمع معلمان شهر سنندج بر اثر شلیک گلوله ساچمه‌ای توسط ماموران امنیتی خبر داد.
یکی از معلمانی که در تجمع روز سه‌شنبه ۱۶ اسفند شهر سنندج حاضر بود به کمپین حقوق بشر ایران می‌گوید: «جو در سنندج بسیار امنیتی بود. قرار بود ساعت ده همه مقابل اداره کل آموزش و پرورش جمع شویم. اداره کل در خیابانی است که پر تردد است . یکی از مساجد مهم شهر، یکی دو دبیرستان دولتی و یک مرکز امداد و نجات در نزدیکی آن است. از صبح اما ماشین‌های ضد شورش و نیروهای امنیتی دو طرف خیابان حاضر بودند. تجمع با شعار مرگ بر طالبان چه افغانستان چه ایران و امنیت مدارس حق مسلم ماست شروع شد اما هنوز جمعیت گرم نشده بود که گاز اشک‌آور زدند. دوتا از همکاران بازنشسته ما آقای بهاءالدین ملکی و وریا کریمی آنجا بازداشت شدند. ماموران لباس شخصی و انتظامی بین جمعیت بودند به معلم‌ها توهین می‌کردند. آقای کمال فکوریان و جبار پاکزاد و عابد احمدی کمی بعد برای پیگیری وضعیت افراد بازداشت شده به پلیس امنیت مراجعه کردند، آنها را هم گرفتند. آقای مختار اسدی یکی دیگر از اعضای انجمن هنوز به تجمع نرسیده بود در منزلش بازداشتش کردند. امروز هم به جز آقای عابد احمدی که آزاد شده بقیه را به زندان مرکزی سنندج منتقل کردند تنها و تنها چون از حق امنیت و سلامت دانشآموزان دفاع کرده‌اند.»
در شهر رشت ماموران امنیتی به سمت معلمان و مردم تجمع‌کننده مقابل اداره کل آموزش و پرورش استان گیلان گاز اشک‌آور شلیک کردند. یکی از حاضران در این تجمع به کمپین حقوق بشر ایران می‌گوید: «انجمن صنفی معلمان استان گیلان یکی از اولین انجمن‌هایی بود که برای همراهی با تجمع ۱۶ اسفند اعلام آمادگی کرد و حتی بیانیه مستقل منتشر کرد. روز ۱۶ اسفند هم در رشت و لاهیجان و برخی دیگر از شهرهای گیلان تجمع برگزار شد اما در همان دقایق اولیه نیروهای حکومتی به تجمع حمله کردند و سعی داشتند آنها را متفرق کنند. مردم یک صدا فریاد بی‌شرف بی‌شرف سر دادند و با اینکه به شدت سرفه می‌کردند در محل باقی ماندند. مردم سرود یار دبستانی را خواندند و آقای جعفر میرزا باقری عضو هیئت مدیره کانون صنفی فرهنگیان گیلان سخنرانی کردند. داشتند قطعنامه پایانی را می‌خواندند که لباس شخصی‌ها با فحاشی و زد و خورد به معلم‌ها حمله کردند. دستگاه صوتی که صدای خواننده قطعنامه را پخش می‌کرد بردند و چند تا از شهروندان جوان را با خشونت بازداشت کردند. گاز فلفل انقدر زیاد زدند که خیلی‌ها حالشان بد شد. درِ اصلی اداره را بسته بودند، خانمی که حالش بد بود به نگهبان‌ها گفت برادر، من دارم می میرم در را باز کنید یک آب به من بدید اما نگهبان با کمال بی‌رحمی گفت بمیر آب نداریم.»
بر اساس گزارش‌ها، نیروهای انتظامی با حضور گسترده مقابل آموزش و پرورش شهر آبدانان در استان ایلام مانع تجمع معلمان شدند. در اصفهان و شیراز نیز تجمع اعتراضی معلمان با خشونت ماموران امنیتی سرکوب شد. شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی معلمان گزارش داد که محمدعلی زحمتکش، بازرس انجمن صنفی معلمان فارس و غلامرضا غلامی در جریان تجمع معلمان و مردم در شیراز بازداشت و ساعاتی بعد آزاد شدند.
معلمان ایران؛ بیش از پیش زیر تیغ سرکوب
آبان‌ماه ۱۴۰۱ شعبه سوم دادگاه انقلاب اسلامی شهرستان رشت، آقایان «انوش عادلی»، «محمود صدیقی پور» و «عزیز قاسم زاده» سه تن از اعضای هیات مدیره کانون صنفی فرهنگیان گیلان را به یک سال زندان تعزیری محکوم کرد.
انتشار بیانیه‌هایی در رابطه با مطالبه واکسیناسیون، سرکوب تشنگان خوزستان و حمایت از معلمان زندانی و همچنین عدم ابراز پشیمانی در این‌باره، مصداق تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی، تضعیف نظام جمهوری اسلامی، تشویق و تحریک مردم به اغتشاش در نظر گرفته شد.
پیروز نامی دبیر کل کانون صنفی معلمان و از فعالان صنفی خوزستان در دادگاهی ناعادلانه، به سه ماه تعلیق از کار بدون برگزاری جلسه رسیدگی در هیات تخلفات، حذف رتبه‌بندی، یکسال حبس تعزیری، دو سال منع فعالیت تشکیلاتی، دو سال ممنوع الخروجی محکوم شده بود، مشمول بخشنامه قوه قضاییه نشد، چرا که حاضر به نوشتن ندامت‌نامه و تعهد کتبی نبود.
نهم اسفندماه کانون صنفی معلمان استان بوشهر خبر داد که بر اساس رای هیات رسیدگی به تخلفات اداری محمود ملاکی بازرس کانون صنفی معلمان این استان به انفصال دائم از خدمت محکوم شده است.
این فعال صنفی به‌تازگی با قید وثیقه و بطور موقت از زندان آزاد شده بود و از آنجا که سابقه کار او کمتر از بیست سال است، صدور این حکم منجر به اخراج کامل او شده و از خدمات و مستمری بازنشستگی محروم خواهد بود.
محمد حبیبی سخنگوی کانون صنفی معلمان تهران در پاسخ به این پرسش که با این‌همه فشار و تهدید جامعه فرهنگیان و عدم پاسخگویی حاکمیت در برابر مطالبات آنها، درباره مسموم‌سازی دانشآموزان و تعطیلی مدارس چه باید کرد، به کمپین حقوق بشر می‌گوید: «جنبش مهسا دستاورد بزرگی داشته که آن مساله آزادی پوشش و حجاب بوده و حاکمیت به‌راحتی از کنار آن عبور نمی‌کند و تلاش می‌کند این دستاورد را پس بگیرد. در نتیجه ناامن‌سازی مدارس، دانشگاه‌ها و خوابگاه‌های دخترانه یکی از تلاش‌ها در راستای بازپس‌گیری این مطالبه اصلی و ارزشمندی است».
برخوردهای امنیتی با فرهنگیان حاضر در اعتراضات سراسری در روزهای بعد از تجمعات معلمان در کشور ادامه داشت. کانال رسمی شورای صنفی معلمان روز پنج‌شنبه ۱۸ اسفندماه گزارش داد که محمد صادقی فرهنگی بازنشسته و از فعالین صنفی استان مرکزی، بازداشت شد. روز دوشنبه ۲۲ اسفندماه نیز جعفر ابراهیمی، بازرس شورای هماهنگی تشکل‌های صنفی فرهنگیان ایران، با اتمام مرخصی به زندان اوین بازگشت.