شرق: باراک اوباما، رئیسجمهور آمریکا، هفته گذشته برای دیدار با مقامات عربستان سعودی و شرکت در نشست رهبران شورای همکاری خلیجفارس به ریاض سفر کرد.
روز پنجشنبه، اوباما در نشستی خبری در پایان نشست مشترک با سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیجفارس در ریاض و در پرسش و پاسخ با خبرنگاران گفت: دوستی و همکاری بین ما و عربستان در چند دهه گذشته ادامه داشته است. به گزارش «ایسنا»، اوباما افزود: بدون اعضای شورای همکاری نمیتوانستیم به توافقنامه هستهای با ایران دست پیدا کنیم. دستیابی به توافقنامه هستهای با ایران به معنای نادیدهگرفتن اقدامات بیثباتکننده این کشور در منطقه نیست. اوباما گفت: ایران به تعهدات خود براساس توافقنامه هستهای عمل میکند. رئیسجمهور آمریکا افزود: به نفع هیچ کشوری نیست با ایران «درگیر» شود. باراک اوباما با بیان اینکه کشمکش با ایران به نفع هیچ کشوری نیست، ادامه داد: بین ما و کشورهای عضو شورای همکاری درباره ایران اختلافات تاکتیکی وجود دارد.
اوباما در نشست رهبران شورای همکاری خلیجفارس در ریاض به این کشورها اطمینان داد که واشنگتن از آنها در برابر هرگونه تعرض خارجی حمایت خواهد کرد. به گزارش رویترز، رئیسجمهور آمریکا در بخشی دیگر از سخنانش گفت: «من بار دیگر بر این سیاست ایالات متحده تأکید میکنم که ما همه مؤلفههای قدرت خود را بهکار خواهیم گرفت تا منافع خود در منطقه خلیجفارس را تضمین کنیم و مانع هرگونه تعرض خارجی علیه متحدانمان و شرکایمان شویم و با آن مقابله کنیم». او در عین حال از توافق اتمی با ایران حمایت کرد و گفت این توافق همه راههای ایران برای دستیابی به سلاح هستهای را مسدود میکند.
عربستان که به دلیل حمله به اماکن دیپلماتیکش در تهران و مشهد روابط خود را با ایران قطع کرده، همراه با دیگر متحدان منطقهای خود تهران را به دخالت در امور کشورهای عربی از جمله یمن، بحرین و سوریه متهم میکند، اتهامی که ایران آن را رد میکند. از سوی دیگر دولت آمریکا با وجود ابراز نگرانی از رفتار ایران، خواهان فرصتدادن به توافق هستهای و موقعیتی است که بعد از آن برای تعامل با ایران به وجود آمده است.
استقبال سرد در رياض
روابط دولت اوباما و عربستان سعودی به دلیل اختلافاتی از جمله توافق اتمی با ایران، بحران سوریه و عراق، از گرمی سابق برخوردار نیست. سفر اخیر باراک اوباما به ریاض، پایتخت عربستان، حاشیههای زیادی به همراه داشته است. یکی از حاشیههای این سفر، نحوه استقبال از رئیسجمهور آمریکا در عربستان بود. اوباما هنگام ورود به فرودگاه ریاض، نه با استقبال ملک سلمان، بلکه با استقبال هیأتی کوچک شامل فرماندار ریاض و عادل جبیر وزیر خارجه روبهرو شد. به علاوه گزارش شد تلویزیون عربستان ورود او را نشان نداده است.
به گزارش رسانههای آمریکایی، کاخ سفید قویا این مسئله را که این استقبال سرد بوده است رد کرد. اوباما بلافاصله پس از رسیدن به عربستان برای دیدار ملک سلمان به کاخ او رفت.
اما شبکه آمریکایی سیبیاس به نقل از مقامهای بلندپایه عربستان گزارش داد روابط دو کشور فقط پس از آنکه اوباما کاخ سفید را ترک کند، بهبود خواهد یافت. بنا بر این گزارش، مقامهای عربستان بهخصوص از توافق اتمی با ایران خشمگین هستند و معتقدند فقط رئیسجمهور بعدی میتواند روابط با عربستان را بهعنوان متحد اصلی آمریکا در منطقه به جای اول برگرداند. اوباما در سالهای اخیر مکررا از سیاستهای کشورهای عربی منطقه خلیجفارس انتقاد کرده است.
او در ماه مارس در یکی از صریحترین اظهارنظرها در این زمینه به مجله آتلانتیک گفت: آمریکا در منطقه خلیجفارس و همچنین در اروپا، متحدان فرصتطلب و راحتطلبی دارد که میخواهند آمریکا را به درگیریهایی بکشانند که ارتباطی با منافع آمریکا ندارد. رهبران عربستان بهشدت اتهام فرصتطلبی و تکیه بیشازحد به قدرت نظامی آمریکا را رد کردهاند. اوباما همچنین گفته است: عربستان سعودی باید بیاموزد در منطقه سهمی به ایران بدهد. به علاوه او از این کشورها خواسته با اصلاحات سیاسی و اجتماعی زمینه را برای توسعه انسانی و رشد جوانان خود فراهم کنند. تازهترین تنش میان آمریکا و عربستان بر سر طرحی در کنگره بروز کرده که میخواهد به شهروندان آمریکایی اجازه دهد در محافل قضائی از عربستان به علت حملات یازدهم سپتامبر درخواست غرامت کنند؛ با این حال اوباما گفته چنین طرحی را وتو خواهد کرد.
همزمان با حضور باراک اوباما در عربستان سعودی، شاهزاده ترکی الفیصل، رئیس پیشین اطلاعات و امنیت سعودی و سفیر سابق این کشور در آمریکا در مصاحبه با سیانان گفت: رابطه ریاض با واشنگتن هیچگاه مانند سابق نخواهد شد.