اختصاصی اندیشه نو – توضیج مترجم: این حقیقتی است که برای هفته ها پیش از شروع عملیات نظامی روسیه در اوکراین در روز24 فوریه/ 5 اسفندماه، دولت های آمریکا و دیگر کشورهای رهبری کننده ناتو بلاوقفه بر طبل جنگ می کوبیدند. اکنون بنظر می رسد که جنگ طلبان پیمان ناتو از همان آغاز امیدوار بودند که از طریق «روانشناسی معکوس» (ریورس سایکولژی) روسیه را به به اقدام به یک ماجراجویی خطرناک بکشانند. استقرار بیش از 125000 نیروی نظامی اوکراین در مرزهای دو جمهوری «خودمختار» در منطقه دونباس در شرق اوکراین و عملیات تحریک آمیز ایذائی و جنگی در قبال ساکنان روس این منطقه سرانجام هفته پیش دولت روسیه را به درگیری نظامی خطرناکی کشاند، که بیرون آمدن از آن بسیار دشوار و هزینه آن برای هر دو کشور همسایه فاجعه بار است.
********************
پس از بیاعتباری بیشتر ایالاتمتحده روز ۱۷ فوریه/ ۲۸ بهمنماه ۱۴۰۰یعنی یک روز پس از اعلام حمله کردن روسیه به اوکراین از سوی رئیسجمهور ایالاتمتحده، بیانیهٔ دیگری از سوی او منتشر شد مبنی بر اینکه او انتظار دارد طی چند روز آینده روسیه به اوکراین حمله کند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالاتمتحده، به مقر سازمان ملل شتافت تا به شورای امنیت اطمینان دهد که “امروز به اینجا نه برای آغاز جنگ، بلکه برای جلوگیری از آن آمدهام.” او سخنانش را با یکرشته اظهارنظرهای تحریکآمیز ادامه داد و مدعی شد که روسیه در آستانه حمله به اوکراین است. روسیه بار دیگر بر نداشتن چنین قصدی پافشاری کرد.
در مسکو، ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه، به رسانهها گفت امیدوار است ایالات متحده در مورد تاریخ حمله روسیه به اوکراین هرچه زودتر تصمیمش را بگیرد، زیرا پیشبینیهای متغیر آمریکا هر بار او را ناچار ساخته از درخواست برای مرخصی چشمپوشی کند. او با زبانی نیشدار به قدرتهای غربی و رسانههای شرکتی گفت “تقاضا کرده است که تاریخ حملههای ما برای سال جاری اعلام شود. من میخواهم برای تعطیلاتم برنامهریزی کنم.”
برخی از مقامهای اطلاعاتی ایالاتمتحده، با توجه به اینکه پیشبینیشان برای حمله روسیه در ۱۶ فوریه/ ۲۷ بهمنماه درست از آب درنیامد، اکنون ۲۰ فوریه/ اول اسفندماه را موعد آغاز حمله اعلام میکنند.
خطر واقعی جنگ اما در چند روز گذشته پس از چند موضعگیری ایالاتمتحده و نه روسیه، بهطرزی خطرناک افزایش یافته است.
نخست اینکه، پاسخ ایالاتمتحده به درخواستهای امنیتی اصلی روسیه، یعنی توقف گسترش ناتو و عقب انداختن چیدمان جنگافزارهای تهاجمی ناتو در کشورهای هممرز با روسیه، هنوز نادیده گرفته میشود، و ایالاتمتحده در نظر دارد که فقط با حق روسیه برای بازرسی چیدمان موشکی پیرامون کشورش موافقت کند. این پاسخ ناکافی درحالی داده میشود که این هفته ایالاتمتحده موشکهای تاماهاک را که میتوانند به کلاهکهای هستهای مجهز شوند به پایگاهی نظامی در لهستان اضافه کرد. این پایگاه فقط ۳۰۰ مایل با مرز روسیه فاصله دارد. روز جمعه نیز تانکهای بیشتری بهارزش یک میلیارد دلار به لهستان روانه شدند. در ابتدای هفته گذشته ایالاتمتحده کنترل دو پایگاه نظامی را در اسلواکی بهدست گرفت که به جنگافزارهایی مشابه با پایگاه نظامی در لهستان مجهز میشوند.
دوم اینکه، ۱۵۰ هزار سرباز اوکراینی در مرز با جمهوریهای دونتسک و لوگانسک در شرق اوکراین گلولهباران شهرهایی را که ساکنان آنها غیرنظامیان روسیزباناند شدت دادهاند. ارتش که فرماندهی آن از هشت سال گذشته بر اساس موافقتی با دولت اوکراین در سال ۲۰۱۴ (۱۳۹۳) بهعهده نوفاشیستها گذاشته شد، بهکشتار بین ۱۵ تا ۲۰ هزار غیرنظامی روسی دست زده است. در گزارشهای رسانههای غربی به هیچکدام از این واقعیتها اشاره نمیشود و تنها جمعه صبح گزارش دادند که در اثر تیراندازی جداییطلبان به سمت ارتش اوکراین سه نفر زخمی شدهاند.
پس از آنکه روسیه روز پنجشنبه در سازمان ملل متحد حملههای ارتش اوکراین را “نسلکشی” توصیف کرد، دولت دونتسک امروز صبح اعلام کرد که برای محافظت از مردم در برابر حملههای ارتش اوکراین قصد دارد غیرنظامیان را به آن سوی مرز در روسیه منتقل کند.
افزایش تنش در شرق درست همان چیزی است که میتوان از گزافهگویی و هراسافکنی دولت بایدن انتظار داشت، بهویژه هنگامی که با ارسال جنگافزارهای بسیار به اوکراین و هدایتشان به سمت شرق همراه باشد. با افزایش تنشهای پیشبینی شده، دولت بایدن تلاش کرده است آغاز درگیریها را “عملیات گمراهکننده” از سوی روسیه نشان دهد، حرکتی که توجیه کننده تهاجم خواهد شد.
همه این رویدادها پس از آن اتفاق افتاد که روز پنجشنبه روسیه اعلام کرد قصد دارد شمار بیشتری از سربازان خود را از ناحیههای هممرز با اوکراین کاهش دهد. ایالاتمتحده میگوید که روسیه از حضور سربازان در امتداد مرزهای اوکراین نکاسته است.
دیپلماتهای ایالاتمتحده، در نمونهای از یاوهسرایی تحلیلی، میگویند روسیه در تلاش است تا “۳۰ سال صلح” در اروپا را که بهاصطلاح بهدست ناتو رقم زده شده است بههم بزند. هنگامی که شبح جنگ بر سر اوکراین را مشاهده میکنیم، پوچی این ادعاها بهاندازه کافی آشکار میگردد، اما هنگامی که اندکی به تاریخ بازمیگردیم، پوچی آن بیشتر نمایان میشود.
پس از جنگ جهانی دوم، دورهای نزدیک به ۵۰ سال صلح در اروپا آغاز شد که حاصل حضور اتحاد جماهیر شوروی و بلوکی از کشورهای سوسیالیستی در اروپای شرقی بود. این قاره در تمام طول تاریخش هرگز پیش از آن نیم سده صلح را بهخود ندیده بود. هنگامی که اتحاد جماهیر شوروی و کشورهای سوسیالیستی فروپاشید، ناتو این خلأ را پُر کرد. از آن موقع درگیریها و جنگها که با تهاجم به یوگسلاوی و بمباران آن آغاز گردید با برادرکشی و نسلکشی بهراه افتاد و تا امروز آنچه در برابر ما قرار دارد ادامه آن است.
دیپلماتهای آمریکایی همچنین با اشاره به کریمه و گرجستان ادعا میکنند که “روسیه تلاش میکند همین کار را امروز در اوکراین انجام دهد”. برای نمونه، به روسیه اتهام زده میشود که مسئول “تهاجم” به کریمه در سال ۱۳۹۳ است. وضعیت آن موقع در دوره پس از کودتای فاشیستی در کییف و بر سر کار آمدن دولت راستگرای جدید و سپس منع سخن گفتن بهزبان روسی، و بازداشت و کشتن کوشندگان سندیکایی، چنان بود که مردم کریمه به پیوستن دوباره به فدراسیون روسیه رأی دادند. بسیاری در شهر اودسا واقع در کریمه بهقتل رسیدند. حدود ۹۰ درصد از جمعیت کریمه تبار روسی دارند و بنابراین در آن زمان نگران بودند که در معرض حمله کارگزاران دولت اوکراین قرار گیرند.
روسیه همچنین متهم است که در سال ۲۰۰۸ / ۱۳۹۷ به گرجستان حمله کرده است. در پی کشتار دستهجمعی اوستیاییهای جنوبی از سوی دولت گرجستان، دهها هزار نفر از آنجا به روسیه گریختند. کشتار اوستیای جنوبی تا مقطع گسیل نیروی نظامی از سوی روسیه در مقابله و برای پایان دادن به آن متوقف نشده بود. اوستیای جنوبی که در بخش شمالی گرجستان بود، اکنون از سوی روسیه بهمنزله جمهوریای مستقل بهرسمیت شناخته شده است.
روسیه گفته است که اگر ایالات متحده به نادیده گرفتن موضوعهای امنیتی کلیدیاش ادامه دهد، ممکن است ناگزیر شود با ” راهکارهایی فنی با سرشتی نظامی به ناامنی پاسخ دهد.” برخی این را اینطور تفسیر میکنند که روسیه موشکهای با کلاهک هستهایاش را نزدیکتر به مرزهای کشور انتقال دهند.
روسیه برخلاف ایالات متحده تسلیحات هستهای را بیرون از قلمرو خود مستقر نمیکند و در هیچ موردی چنین موشکهایی را در نزدیکی مرزهای ایالات متحده قرار نداده است. پوتین ایالات متحده را بهدلیل “آوردن موشکهای هستهای تا آستانه درِ خانهٔ خودمان” محکوم کرده است.
بلینکن روز پنجشنبه در پاسخ به درخواستهای امنیتی روسیه مدعی شد که هنوز فرصت خواندن پاسخ روسیه به پرسشهای ایالات متحده را نیافته است. با این وجود بلینکن سعی کرد علاقهمندی ایالات متحده به صلح را با گفتن اینکه خواهان دیدار دیگری با روسیه در هفته آینده است البته ” اگر تا آن موقع جنگی وجود نداشته باشد” نشان دهد. “
سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نگفت که آیا چنین دیداری را میپذیرد یا خیر. بلینکن حتا زحمت خواندن پاسخ روسیه را بهخود نداده است. سخنگوی وزارت خارجه روسیه در این کنفرانس خبری گفت: ” بلینکن از لاوروف میخواهد که با هم نشستی داشته باشند. اما درباره چه چیزی قرار است صحبت شود؟”
اندیشه نو: استفاده از تمام یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.