در حالیکه رئیس هیئت مذاکرهکننده جمهوری اسلامی از پیشرفت در مذاکرات احیای برجام سخن میگوید، هماهنگکننده اروپایی مذاکرات میگوید کار دشوار و زیادی باقی مانده و وقت چندانی هم نیست. دیپلماتهای غربی میگویند مذاکرات به درخواست ایران متوقف شد اما نماینده جمهوری اسلامی میگوید توافق دو طرف بود.
دور جدید مذاکرات احیای برجام میان ایران و قدرتهای جهانی شامگاه جمعه ۲۶ آذر / ۱۷ دسامبر متوقف شد. انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگکننده مذاکرات گفت توقف مذاکرات به درخواست هیئت ایرانی بود و بدون دستیابی به نتیجهای صورت گرفت.
انریکه مورا با بیان اینکه احتمالاً مذاکرات در آیندهای نزدیک ادامه خواهد یافت، افزود:
«در دور هشتم وقت چندانی برای رسیدن به توافق با ایران نخواهیم داشت. کار زیاد و دشواری پیش رو داریم و تصمیمهای سیاسی باید گرفته شود.»
او با تأکید بر اینکه باید «بر اولویتها متمرکز شد» باز هم هشدار که «زمان زیادی نداریم».
مورا اظهار امیدواری کرد که مذاکرات قبل از آغاز سال آینده میلادی از سر گرفته شود، در حالی که رویترز نوشته است برخی از مقاماتِ حاضر در مذاکرات احیای برجام روز دوشنبه ۶ دی / ۲۷ دسامبر را بهعنوان تاریخ ادامه مذاکرات ذکر کردهاند.
آنها گفتهاند ایران درخواست توقف مذاکرات را داده است، در حالی که قدرتهای غربی برنامهریزی کرده بودند که تا روز سهشنبه در محل مذاکرات بمانند.
مذاکرات در حالی متوقف میشود که تهران در هفته جاری از پیشرفتهایی در آن خبر داده بودند.
انریکه مورا گفت همه طرفها خواستههای ایران را در متن موجود گنجاندهاند تا مبنای مشترکی برای مذاکره داشته باشند، اما سه قدرت اروپای غربی امضاکننده توافق هستهای ۲۰۱۵ (بریتانیا، فرانسه و آلمان) کمتر خوشبین به نظر میرسند.
مذاکرهکنندگان فرانسه، بریتانیا و آلمان، در بیانیهای گفتند:
«امیدواریم ایران در موقعیتی باشد که بتواند به سرعت گفتوگوها را از سر بگیرد و تعامل سازندهای داشته باشد تا مذاکرات با سرعت بیشتری پیش برود. ما به سرعت در حال رسیدن به پایان راه این مذاکرات هستیم.»
این در حالی است که علی باقری کنی، رئیس هیئت مذاکرهکننده ایران پس از مذاکرات روز جمعه از پذیرش خواستههای ایران خبر داد. او گفت:
«در طی یک هفته گذشته مذاکرات بسیار سنگین و فشرده بین طرفها در سطوح مختلف برگزار شد و دیدگاههای طرفها مبادله شد تا در نهایت اروپاییها هم مجاب شدند که دیدگاههای ایران به عنوان مبنایی برای مذاکرات جدی و نتیجهبخش پذیرفته شود، از این رو هم در موضوع لغو تحریمها هم اقدامات هستهای به دو سند دست پیدا کردیم که اینها دیگر سند پیشنویس مذاکرات ۲۰ ژوئن نخواهند بود بلکه دو سند جدید است که بر اساس مواضع ایران مبنای مذاکراتی خواهد بود که در آینده نزدیک در وین آغاز میشود.»
باقری کنی افزود:
«در این دور اخیر با یک اصرار بلاوجه طرف اروپایی مواجه بودیم برای حذف دیدگاههای ایران که با مقاومت ما و استدلالهایی که مطرح کردیم در نهایت [طرف اروپایی] پذیرفت که نگاه ایران در مواردی که مدنظرش بود در پیشنویس در داخل سند درج شود و آن شود مبنای گفتوگو.»
او جزئیاتی از موارد جدید درجشده در سند ارائه نکرد و همزمان گفت:
«به هر حال اختلاف وجود دارد. همان اختلافاتی که در پیشنویس وین ۶ است وجود دارد و چندتایی هم به آنها اضافه شده است.»
علی باقری کنی در مورد دلیل توقف مذاکرات نیز چنین توضیح داد:
«قرار شد که تیمها یک وقفهای در مذاکرات بدهند و بعد برگردیم و روی متونی که مورد توافق هر دو طرف است، مذاکرات را شروع کنند. در چند روز آینده گفتوگوها شروع میشود و قرار شد هماهنگکننده زمانی را تعیین کنند.»
او تأکید کرد که «گفتوگوهای دور آتی میتواند آخرین دور مذاکرات باشد».
هنوز روشن نیست که در دور اخیر مذاکرات چه گذشته است اما با تأکید دیپلماتهای اروپایی مبنی بر اینکه توقف مذاکرات به درخواست ایران بود، احتمال میرود موضوعات جدیدی در مذاکرات مطرح شده باشد که هیئت مذاکرهکننده ایران لازم دیده تا برای مشاوره با مقامهای ارشد حکومتی به تهران بازگردد.