نوشتهٔ رُزا میریام الیزالدِ[*] – مترجم: نیما حیدری – اختصاصی اندیشه نو
جنگِ اطلاعاتی به سبک قدیم که همین یکی دو هفتهٔ گذشته علیه کوبا شاهدش بودیم، با بایدن آغاز نشد. از سال ۲۰۱۷، آمریکا با توسّل به راهحل جادویی «مداخلهٔ بشردوستانه»اش بیوقفه و بهغلط از انفجار اجتماعی در کوبا صحبت کرده است. در عین حال، ترامپ مرتب به افزایش تحریمهای بیشتر به محاصرهٔ کوباادامه داد، دقیقاً ۲۴۳مورد، که دولت فعلی آمریکا هم آنها را همچنان دستنخورده نگه داشته شده است.
در فوریه ۲۰۲۰، دوستان لوئیس آلماگرو، دبیرکل سازمان کشورهای آمریکایی (OAS) و نمایندهٔ کنگرهٔ آمریکااز فلوریدا، در بین عکس سِلفی گرفتنهایش با حقیرترین فاشیستهای راست افراطی، کارزاری را به نام «بحران در کوبا: سرکوب، گرسنگی و ویروس کرونا» در رسانههای اجتماعی راهاندازی کردند. در آن زمان، حتیٰ یک مورد ابتلا به کووید-۱۹هم در این جزیره وجود نداشت. کمبودغذا یا دارو هم آن طور که حالادیده میشود، وجود نداشت. و این وضع، علیرغم ضربههای پیدرپی به نظام مالی کوبا، فشار بر بانکهایش، آزار و اذیت کشتیهای حامل نفت، قطع ناگهانی حوالهها از خارج برای خانوادههای کوبایی، لغو مرتب پروازها آمریکا، و بسیاری موارد دیگر بود. همانطور که رِنِه وازسکِز دیاز، نویسندهٔ کوبایی،اخیراً نوشت، تصور کنید ارتشی از مقامهای دولتی آمریکا را که از سال ۱۹۶۰ به طور خستگیناپذیری برای آزار رساندن وصفناپذیربه کودکان، سالمندان و بیماران، زنان و مردان کوبایی تلاش کردهاند، آن هم در کشوری کوچک که هرگز به جلادش حمله نکرده است. تصور کنید شمار عظیم مقامهای دولتی آمریکا را که اکنون بیش از هر زمان دیگری به انجام همان کار روزانه ادامه میدهند.
فقط برای لحظهای تصور کنید این جنگ تمامعیار و همهجانبه که در فضای مجازی به پیش برده میشود، چه هزینهای داشته است. آنها با تمام عوامل خود که همزمان و بیوقفه کار میکنند مرتبطاند و اطلاعاتشان را به اشتراک میگذارند تا مطمئن شوند که ناآرامیهای اجتماعی از وضعیت بالقوهٔ امیدوارکننده، به چیزی شدنی و عملیفراروید.همهٔ اینهادر جریان است، بدون اینکه هرگز به دستی اشاره شود که گهواره را تکان میدهد. و البته بدون گفتنِ اینکه اکثریت کوباییها در اعتراضها شرکت نکردند و بههیچوجه نه «مداخلهٔ بشردوستانه» را میپذیرند و نه بمبها و تفنگداران دریایی را که همراه این مداخله میآید.
وقتی که دولت کوبا مردم را برای دفاع از انقلاب خود فراخواند، رسانههای اجتماعی و رسانههای بینالمللی علامت دادند که از رئیسجمهور میگل دیاز-کانل تصویر یک جنایتکار نشان داده شود. آنها فراموش کردند بگویند که رئیسجمهور از ارتش نخواست که برایبه گلوله بستن شهروندان یا مجروح کردن چشم آنها [با گلولههای پلاستیکی] یا استفاده از باتومهای الکتریکی و مخازن آب حاوی اسید یا گاز اشکآور یا هر سلاح دیگری، وارد عمل شود. اکثریت مردم در کوبا میدانند که مجرم واقعی در این ماجرا کیست.
و این مردم برای دفاع از انقلاب بیرون آمدند، حتیٰ قبل از اینکه دیاز-کانل بعدازظهر یکشنبه بخواهد توضیح دهد که داشت چه اتفاقی میافتاد، و خواستار حفظ آرامش در میان بمباران انبوهی از اطلاعات سمّی و اخبار جعلی از هر نوع در رسانههای اجتماعی شود. فقط یک نمونهٔ کوچک از این مورد را ذکر میکنم. گزارشی در این هفته ازکانال تلویزیونی سیاِناِن (CNN)به زبان اسپانیایی، تظاهراتِ حمایت کارکنان وزارت اقتصاد در هاوانا از انقلال را طوری نشان میداد که انگار اعتراضی ضددولتی است. آنها برای واقعیترنشان دادناین گزارش، ترانهٔ «لیبرتاد» اثر سرمایهدار ساکن میامی اِمیلیو استفان را هم روی گزارش اضافه کردند.
مطلب دیگری که رسانههای غالب در گزارشهای خود به آن اشاره نمیکنند، همکاری و مشارکتثابتشدهٔ شرکتها و وبسایتهای فلوریدا [ایالتی در آمریکا که بیشترین کوباییها مهاجر بعد از انقلاب در آن ساکناند] در سازماندهی این کارزار است که بودجهاش را دولت آمریکا تأمین کرده است. گزارشهای جامعی نیز دربارهٔ استفاده از کلاندادهها(big data) و سیستمهای روزآمدِ هوش مصنوعی علیه این جزیره منتشر شده است، مشابه گزارشهایی که آنها برای توجیه کردن کودتا در بولیوی استفاده کردند. تحلیلگران همچنین وجود سربازان سایبری دیجیتال را مستند کردهاند که اقدامهای رسانههای اجتماعی را هماهنگ میکنند و از سیستمهای اطلاعاتی کامپیوتری برای تولید بلندگویی پُرسروصدا علیه صدای دولت کوبا استفاده میکنند. اما بهنحوی، همهٔ اینها را ناگفته باقی گذاردهاند.
محقق اسپانیایی جولیان ماسیاس تووار نشان داده است که چگونه این ارتش سایبری سازماندهی شده در توییتر، میلیونها پیام را تقویت و منتشر کرده، و دستورالعملهایی برای آزار و اذیت هماهنگ تاثیرگذاران پرطرفدار(اینفلوئنسرها) برای بزرگ کردن هشتگ #SOSCuba دادهاست. هدف از تاکتیکهایی که استفاده شد-تاکتیکهای نمونهواری که در عملیات جنگ سایبری به کار برده میشود-تصویرسازیو تولید توهّم در مورد وجود اجماع گسترده علیه دولت کوبا بود. این عملیاتِ نیرویی بیرحم بود که با دقت در کارپایههای (پلتفرمهای) اجتماعی برنامهریزی شده بود،و تمام ویژگیهای جنگ نامنظم یا ترکیبی (هیبرید) با طراحی آمریکایی در دوران اینترنت را، که تقریباً ۲۰ سال تمرین لازم دارد، در خود دارد.
در سال ۲۰۰۳، وزارت دفاع آمریکا فضای مجازی را قلمروی جدید برای تسخیر اعلام کرد.عملیات«جنگافزار شبکهمحور» (Network Centric Warfare)، یا جنگ سایبری را این طور تعریف کرد: «انجام، و آمادهسازی برای انجام عملیات نظامی، مطابق با اصول مربوط به اطلاعات». در واقع این به معنای مختل کردن- اگر نه نابود کردن-سیستمهای اطلاعاتی و ارتباطی است،که طبق تعریف عام آن، شامل فرهنگ نظامی نیز میشود، که در آن،هر یکی از دو حریف متکی به «شناختن» خود است: کیست، کجاست، چه کاری میتواند بکند، چه موقع میتوان کاری کرد، چرا میجنگید، کدام طرف اوّل تهدید میکند، و غیره.» از طریق دادن اطلاعات غلط، جعل، و انحراف اذهان سعی میکنند سناریوهای ایجاد شده در آزمایشگاههای آمریکایی را به ناآرامیهای اجتماعی تبدیل کنند. آنها همچنین بینندگان و کاربران ساده را به همدستان جنایت علیه میلیونها کوبایی تبدیل میکنند. خیلی چیزها در مورد کوبا گفته نمیشود، امّا بدون شک این یکی، بسیار مهم است.
منبع:PeoplesDispatch
اندیشه نو: استفاده تمامی و یا بخشهایی از این مطلب با ذکر منبع بلا مانع است.
[*]رزا میریام الیزالدِ روزنامه نگار کوبایی و بنیانگذار سایت کوبادیبیتCubadebate است. او معاون رئیس هر دو سازمان اتحادیهٔ روزنامهنگاران کوبایی (UPEC) و فدراسیون روزنامهنگاران آمریکای لاتین (FELAP) است. او در حال حاضر ستوننویس هفتگی لا جورنادای مکزیکوسیتی است.