روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از دو منبع اطلاعاتی مدعی شد که حادثه نطنز یک انفجار بزرگ بود که سیستم برق‌رسانی این مجموعه را به کلی از کار انداخته است.
یک روز پس از اعلام حادثه در مرکز غنی‌سازی نطنز حالا جزییات بیشتری از آن منتشر شده است. این حادثه بنا به گفته مقامات سازمان انرژی اتمی در سیستم برق یکی از مهمترین مجتمع هایی نطنز رخ داده است.
به گزارش فرارو، بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان روز گذشته در این رابطه گفت: «در بخشی از قسمت‌های برق مجتمع شهید احمدی روشن قطع برق رخ داده و حادثه‌ای اتفاق افتاده است که این امر در دست بررسی است.»
او تاکید کرد که این حادثه تلفات انسانی نداشته اما درباره آن که این اتفاق ناشی از خرابکاری بوده گفت باید بررسی بیشتری صورت گیرد.
این حادثه در شرایطی رخ داد که روز شنبه در مرکز هسته ای نطنز مجتمع مونتاژ سانتریفیوژهای پیشرفته افتتاح شد.
مرکز تازه افتتاح شده جایگزین تاسیساتی شده بود که سال گذشته در عملیات خرابکارانه آسیب دید.
این شائبه وجود داشت که اتفاق تازه هم خرابکارانه بوده باشد. ساعتی پس از تائید حادثه در نطنز سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس این شائبه را تقویت کرد.
مالک شریعتی در توئیتی نوشت: «این اتفاق در سالگرد روز ملی فناوری هسته‌ای و در خلال تلاش ایران برای وادار کردن غربی ها به لغو تحریمها بسیار مشکوک به خرابکاری و نفوذ است.»
همزمان رسانه‌های اسرائیلی از احتمال نقش موساد در این حادثه خبر دادند. رسانه‌های اسرائیلی اعلام کردند که این حادثه در نتیجه “حمله سایبری” بوده است.
حمله سایبری به مراکز هسته‌ای ایران موضوع تازه‌ای نیست. چند سال پیش ویروس استاکس نت لطمه زیادی به تاسیسات هسته‌ای ایران زد.
روزنامه جروزالم پست مدعی شده است اتفاقی که در تاسیسات نطنز افتاده “حادثه” نبوده و خسارات آن “بسیار سنگین‌تر” از آن است که مقام‌های ایران می‌گویند.
جروزالم‌پست افزود بر اساس گزارش‌ها به نظر می‌رسد این حادثه در پی یک حمله سایبری، و احتمالا از سوی اسرائیل، صورت گرفته باشد.
در همین حال نخست وزیر اسرائيل در تازه‌ترین اظهارات خود درباره ایران، گفت که بزرگ‌ترین وظیفه دستگاه‌های اطلاعاتی و نظامی این کشور مقابله با ایران است.
نتانیاهو فیلمی از دیدار خود با مقام‌های موساد (سازمان اطلاعات و عملیات ویژه)، شین‌بت، (سازمان اطلاعات و امنیت داخلی)، و ارتش اسرائیل، را منتشر کرده است. او در متنی که برای این ویدیو نوشته، از تلاش‌های دستگاه‌های امنیتی و نظامی در مقابله با ایران تشکر کرده است.
نهایتا شب گذشته علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی بحث “خرابکارِی” را تائید کرد و آن را نمونه “تروریسم هسته‌ای” دانست.
صالحی گفت: «ایران ضمن محکوم کردن این حرکت مذبوحانه بر ضرورت بر خورد جامعه بین‌المللی و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با این تروریسم هسته‌ای تاکید می‌کند.»
رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه ایران حق خود را برای اقدام علیه عاملان و آمران و مباشران محفوظ می‌داند، افزود: «ایران همچنین برای ناکام گذاشتن چنین تحرکات مذبوحانه‌ای، با جدیت گسترش صنعت هسته‌ای و تلاش برای رفع تحریم‌های ظالمانه را پیگیری می‌کند.»
در همین حال محسن رضایی نیز در توئیتی خبر از آتش سوزی در نطنز داده، البته مقامات رسمی تاکنون این موضوع را تائید نکرده اند.
از سوی دیگر سرپرست گروه فنی بررسی حادثه به «نورنیوز» رسانه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی گفت: “اخباری که از سوی برخی رسانه‌های خارجی در خصوص علت حادثه امروز در مجتمع غنی‌سازی نطنز منتشر شده صرفا فضاسازی رسانه‌ای است و پایه و اساس واقعی ندارد.”
او تاکید کرد احتمالات ممکن درباره این حادثه در دست بررسی است.
صالحی می گوید حادثه نطنز “تروریسم هسته‌ای” است
ادعای نیویورک تایمز
در همین راستا روزنامه نیویورک‌تایمز به نقل از دو منبع اطلاعاتی مدعی شد که حادثه نطنز یک انفجار بزرگ بود که سیستم برق‌رسانی این مجموعه را به کلی از کار انداخته است.
این گزارش که بر پایه اظهارات مقامات اطلاعاتی آمریکایی و اسرائیلی بدون اشاره به نام آنها منتشر شده است، حادثه مورد اشاره در تاسیسات هسته‌ای ایران را به اسرائیل نسبت می‌دهد و ادعا می‌کند بر اثر این رخداد ضربه شدیدی به توانایی ایران در غنی‌سازی اورانیوم وارد آمده است.
ارزیابی این مقامات حاکی از آن است که ایران برای بازگشت به نقطه‌ای که پیش از این انفجار در آن قرار داشت، دست‌کم ۹ ماه زمان لازم دارد.
تلاش برای توقف مذاکرات هسته‌ای؟
با وجود اینکه هنوز دقیقا روشن نیست که پشت پرده این حادثه چه بوده است اما تحلیلگران سیاسی اسرائیل را عامل آن می دانند.
ناظران این اقدام را مرتبط با مذاکرات هسته ای در وین می دانند. مذاکراتی که میان ایران و قدرت‌های جهانی از هفته پیش آغاز شده و آمریکا نیز به صورت غیر مستقیم در این مذاکرات حضور دارد. گزارش‌هایی از پیشرفت در مذاکرات نیز منتشر شده است.
احمد زیدآبادی در تحلیلی در این رابطه این حادثه را مرتبط با مذاکرات اخیر هسته‌ای دانست و نوشت: “اسرائیل به طور علنی و آشکار از مذاکراتی که در وین در جریان است، اظهار ناخشنودی می‌کند، زیرا از آن بیم دارد که سیاست دولت جو بایدن به احیای برجام بدون تغییرات اساسی در محتوای آن منجر شود.”
به نوشته زید آبادی “اسرائیلی‌ها به خلاف برخی مقام‌های آمریکایی، ایران را در آستانۀ نقطۀ گریز هسته‌ای نمی‌دانند و تخمین آنان را در این باره اغراق‌آمیز تلقی می‌کنند.»
او افزود: «فعلاً سخن دولت اسرائیل این است که هنوز وقت کافی برای تشدید فشارها علیه جمهوری اسلامی و وادارسازی آن به پذیرشِ صورت متفاوتی از برجام وجود دارد و از این جهت دولت بایدن برای معامله نباید عجله به خرج دهد.»
زید آبادی با اشاره به سفر رییس موساد به آمریکا برای متقاعد کردن مقامات آمریکایی نوشت: «او در سفرش احتمالاً توانایی و نقشه‌های اسرائیل برای خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای ایران را به منظور طولانی کردن روند دسترسی جمهوری اسلامی به نقطۀ گریز هسته‌ای، به تیم بایدن گوشزد خواهد کرد و حادثۀ اخیر نطنز هم چنانچه کار اسرائیلی‌ها باشد، به عنوان شاهد مثال به آمریکایی‌ها ارائه خواهد شد.»
در کنار این دیدگاه اما برخی اصولگرایان می گویند ایران باید به خاطر همین حمله مذاکرات وین را متوقف کند.
عبدالله گنجی مدیر مسئول روزنامه جوان وابسته به سپاه پاسداران در این باره در توئیتی نوشت: «اگر بنده کاره‌ای در تصمیمات نظام بودم بعد از خرابکاری اخیر در نطنز دستور لغو مذاکرات وین را صادر می کردم.چه معنا دارد هنگامی که متعهد می شویم به عقب برگردیم و تعطیل کنیم خرابکاری می کنند؟ نباید هم چوب را خورد و هم پیاز را. این تقسیم کار هویچ و چماق آمریکا با صهیونیست هاست.»
در واکنش به این توئیت عباس عبدی روزنامه نگار و تحلیلگر اصلاح طلب معتقد است: «اتفاقا اسراییلی‌ها با همین منظور این کارها را می‌کنند چون اگر از مذاکرات راضی بودند اقدامی نمی‌کردند.»
انفجار سال گذشته در نطنز خسارات سنگینی به بار آورد
لزوم پاکسازی امنیتی؟
حادثه نطنز باز هم بحث های امنیتی را زنده کرده است. پس از عملیات خرابکارانه سال گذشته در این مرکز غنی سازی که خسارت سنگینی به تاسیسات اتمی ایران زد و همچنین ترور شهید فخری زاده در دماوند، بحث درباره نفوذ در ساختارهای امنیتی مطرح شده بود.
پس از حادثه جدید در نطنز محسن رضایی فرمانده پیشین سپاه در توئیتی نوشت: «آیا وقوع مجدد آتش‌سوزی در تاسیسات هسته‌ای نطنز، آن هم در کمتر از یک سال پس از انفجار قبلی، نمی‌تواند نشان از جدی بودن پدیده نفوذ باشد؟ فاعتبروا یا اولی الابصار. کشور نیاز به سالم‌سازی امنیتی دارد.»
البته درباره این که حادثه در نطنز “آتش سوزی” بوده باشد اطلاعات رسمی در دست نیست و این خبری است که رضایی داده است.