دادگاه کیفری لاهه تحقیقات درباره جنایات جنگی احتمالی در سرزمین‌های فلسطینی، از جمله در نوار غزه در سال ۲۰۱۴ را آغاز کرده است. این تحقیقات پیرامون جنایات احتمالی اسرائیل، حماس و دیگر گروه‌های مسلح فلسطینی در نوار غزه است.
فاتو بنسودا، دادستان ارشد دادگاه کیفری بین المللی روز چهارشنبه ۱۳ اسفند (سوم مارس) در شهر لاهه هلند، در بیانیه‌ای اعلام کرد که این دادگاه تحقیقات در مورد جنایات جنگی احتمالی در سرزمین‌های فلسطین را آغاز کرده است. او تاکید کرد این تحقیق “به طور مستقل، بی طرفانه و عینی” انجام خواهد شد.
تحقیقاتی که اکنون آغاز شده مربوط به وقایع ۱۳ ژوئن سال ۲۰۱۴ است. در جریان جنگ اسرائیل با حماس و دیگر گروه‌های فلسطینی در نوار غزه، بارها غیرنظامیان هدف حملات متعدد، از جمله بمباران‌های هوایی اسرائيل قرار گرفته و کشته یا زخمی شدند. فاتو بنسودا سال ۲۰۱۹ گفته بود که “یک زمینه مناسب” برای چنین تحقیقاتی مورد نیاز است.
طبق گفته‌های خود ارتش اسرائیل، این کشور برای اولین بار تحقیقات جنایی را در مورد قربانیان غیرنظامی در جنگ آن زمان غزه آغاز کرده است. این امکان وجود دارد که علیه افسران اسرائیلی اعلام جرم شود، اما بنسودا از جزئیات و مظنونان احتمالی نام نبرده است. به گفته او این جزئیات در آینده اعلام خواهد شد.
این دادگاه در تحقیقات پیشین خود به این نتیجه رسیده است که شواهد مستدلی دال بر جنایات “اعضای ارتش اسرائیل، مقامات اسرائیلی، حماس و گروه‌های مسلح فلسطینی” در نوار غزه و در مناطق فلسطینی وجود دارد.
دادگاه کیفری بین المللی در اوایل ماه فوریه همچنین اعلام کرد که به موضوع سرزمین‌های اشغال شده در سال ۱۹۶۷ در کرانه باختری، نوار غزه و بیت‌المقدس شرقی نیز رسیدگی خواهد کرد و صلاحیت رسیدگی به آن را دارد. اسرائیل پیشتر صلاحیت این نهاد را برای رسیدگی به پرونده جنایات جنگی در مناطق فلسطینی رد کرده بود.
“دادگاه مشروعیت ندارد”
بینامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در واکنش به شروع کار این دادگاه در ویدیویی گفت: «اسرائیل امروز عصر مورد حمله قرار گرفته است.» او تصمیم دادگاه را “مغرضانه” و با “جوهر یهودستیزی و ریاکاری” توصیف کرد. نتانیاهو به مردم اسرائیل وعده داد برای روشن شدن “حقیقت” و علیه “تصمیم رسوایی‌آور” دادگاه بجنگد.
گابی اشکنازی، وزیر خارجه اسرائیل بلافاصله از آغاز تحقیقات انتقاد کرد. او در بیانیه‌ای رسیدگی به این پرونده را مصداق “ورشکستگی اخلاقی و قانونی” دانست. اشکنازی گفت که “تصمیم برای آغاز تحقیقات علیه اسرائیل تحت پوشش دادگاه جنایی” در “صلاحیت” این دادگاه نیست و آنرا “اتلاف منابع جامعه جهانی توسط یک نهاد مغرض” خواند كه “تمام مشروعیت” خود را از دست داده است.
در مقابل سازمان حماس از آغاز تحقیقات استقبال كرد و از بنسودا خواست در برابر هر فشاری که بخواهد در کار دادگاه اخلال ایجاد نماید، مقاومت کند. حازم قاسم، سخنگوی حماس این دادگاه را گامی به جلو برای عدالت دانست. او در پاسخ به این سوال که آیا این دادگاه می‌تواند شامل حال موشک‌هایی که حماس به اسرائیل می‌زند هم باشد، به آسوشیتدپرس گفت که گروه حماس «کاملا مطمئن است که “طبق قوانین بین المللی” مقاومت در برابر اشغال قانونی است».
فلسطینی‌ها از سال ۲۰۱۵ میلادی به عضویت دیوان کیفری بین‌المللی درآمده‌اند ولی اسرائیل نه عضو آن است و نه آنرا به رسمیت می‌شناسد.
یک سال پس از جنگ خونین در نوار غزه سازمان “شکست سکوت” که یک سازمان اسرائیلی است و در سال ۲۰۰۵ تاسیس شده در مستندی با عنوان «چگونه ما در غزه جنگیدیم» روایت تکان دهنده ۶۰ سرباز اسرائیلی را منتشر کرد که از جنایات این جنگ گفته بودند.
در جریان جنگ غزه بیش از ۲۱۰۰ فلسطینی کشته شدند. شمار دقیق تلفات غیرنظامیان هیچگاه روشن نشد. طبق گزارش سازمان ملل متحد ۱۴۰۰ غیرنظامی، از آن جمله دست کم ۵۰۰ کودک کشته شدند. هزاران نفر زخمی برجای ماند. تلفات اسرائیل ۶۶ سرباز و شش غیرنظامی بود.