سه کشور اروپایی عضو برجام با صدور بیانیه‌ای نسبت به تصمیم ایران برای نصب سه آبشار سانتریفیوژهای جدید در نطنز ابراز نگرانی کردند.
به گزارش ایرنا، سه کشور اروپایی عضو برجام که تاکنون از تعهدات برجامی خود شانه خالی کرده و در قبال تروریسم اقتصادی آمریکا سکوت معناداری کرده اند، به تصمیم ایران برای نصب سه آبشار سانتریفیوژهای جدید در نطنز که براساس حقوق مصرح خود در برجام آن را اتخاذ کرده است، واکنش نشان دادند.
در این بیانیه که یک نسخه ان روز دوشنبه در تارنمای وزارت امور خارجه انگلیس قرار گرفت ادعا شده است: ما دولت‌های فرانسه، آلمان و انگلیس بی وقفه تلاش کردیم تا برجام را حفظ کنیم. این توافق یک دستاورد کلیدی برای دیپلماسی چندجانبه و معماری نظام جهانی عدم اشاعه هسته‌ای است .
در ادامه این بیانیه بدون اشاره به خلف وعده های کشورهای اروپایی عضو برجام ادعا شده است: اما اعلام اخیر ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه تمایل دارد سه آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته در کارخانه غنی سازی نطنز نصب کند، مغایر برجام است.
سه کشور یادشده همچنین نسبت به تصویب کلیات طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها ابراز نگرانی کرده و عنوان کرده‌اند که اگر این طرح اجرا شود، به طور قابل توجهی برنامه هسته‌ای ایران را توسعه داده و دسترسی نظارتی آژانس را محدود می‌کند. این اقدام همچنین با برجام و تعهدات ایران ذیل این توافق ناسازگار است.
طرف های اروپایی در این بیانیه نوشته‌اند: اگر ایران نسبت به حفظ فضای دیپلماسی جدی است نباید این گام‌ها را بردارد. چنین اقدامی تلاش‌های مشترک ما برای حفظ برجام و فرصت مهم برای بازگشت به دیپلماسی را برای دولت پیش رو در آمریکا به خطر می‌اندازد. این در حالی است که بازگشت به برجام برای ایران هم مفید خواهد بود.
آن‌ها با بیان اینکه نسبت به عدم تعهد ایران به برجام در چارچوب این توافق خواهند پرداخت نوشته‌اند: ما از اظهارات جو بایدن رئیس جمهوری منتخب آمریکا درباره برجام مسیر دیپلماتیک استقبال می‌کنیم، چراکه این مساله به نفع همه ما خواهد بود.
سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران امروز با بیان اینکه اروپایی‌ها باید با اجرای تعهداتشان برادری خود را در برجام اثبات کنند، گفت: فرصت جدیدی برای ادامه مسیر درست قبلی فراهم شده است. طرف مقابل به اجرای تعهداتش برگردد و ایران هم همانطور که اعلام کرده به تعهداتش عمل می‌کند.
خطیب‌زاده با بیان اینکه امیدواریم اروپا جایگاه و ظرفیت‌های خود را شناخته و سقف و کف روابط خود را در نظر بگیرد، یادآور شد: یکی از طرف‌هایی که به تعهدات خود عمل نکرده، طرف‌های اروپایی بوده‌اند. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا ضامن اجرای برجام بوده و کشورهایی مانند آلمان حتی نتوانستند به تعهدات خود عمل کنند که در نامه‌های ما آمده است.
ایران ۲ سال پس از خروج یکجانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش آغاز کرد.
بر این اساس، ایران ۱۵ دی‌ماه ۱۳۹۸، با صدور بیانیه‌ای آخرین گام کاهش تعهدات برجامی خود را اعلام کرد که طبق آن، تهران دیگر هیچ محدودیتی در حوزه عملیاتی (شامل ظرفیت غنی‌سازی، درصد غنی‌سازی، میزان مواد غنی‌شده و تحقیق و توسعه) نخواهد داشت و از این پس، برنامه هسته‌ای ایران فقط بر اساس نیازهای فنی خود پیش خواهد رفت و همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز طبق روال ادامه می‌یابد.
در همین حال نمایندگان مجلس شورای اسلامی هفته پیش کلیات طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند.
بر اساس این مصوبه مجلس شورای اسلامی، سازمان انرژی اتمی موظف است که در صورت عدم لغو تحریم‌ها ظرف مدت ۳ ماه عملیات نصب، تزریق گاز، غنی سازی و ذخیره سازی مواد را تا درجه غنای مناسب، با حداقل ۱۰۰۰ عدد ماشین IR-۲m در بخش زیرزمینی تاسیسات شهید احمدی روشن نطنز آغاز کند.
همچنین سازمان انرژی اتمی مکلف است در همین بازه زمانی، هرگونه عملیات غنی سازی و تحقیق و توسعه با ماشین های IR-۶ را به تاسیسات شهید علی محمدی فردو منتقل کرده و عملیات غنی سازی را با حداقل ۱۶۴ ماشین از این نوع آغاز نموده و آن را تا انتهای سال ۱۳۹۹ به ۱۰۰۰ ماشین توسعه بدهد.
جمهوری اسلامی ایران همواره اعلام کرده است در صورت بازگشت آمریکا به برجام و اجرای تعهدات برجامی از سوی دیگر طرف های این توافق بین المللی، گام های برداشته شده در مسیر کاهش تعهدات برجامی از سوی تهران به سرعت برگشت پذیر خواهد بود.