شورای روابط خارجی اروپا متشکل از دیپلمات های ارشد و سابق چندین کشور اروپایی روز دوشنبه ۳۰ نوامبر در بیانیه مشترکی از دولت‌های اروپایی خواستند تا با همکاری یکدیگر زمینه بازگشت دولت جو بایدن به توافق هسته ای ایران را فراهم کنند و برای تقویت این توافق با دولت جدید آمریکا همکاری کنند. اعضای این شورا ضمن ابراز نگرانی از اقدامات دونالد ترامپ قبل از روی کار آمدن دولت جو بایدن، خواستار اقدام همه جانبه و هماهنگ کشورهای اروپایی در این زمینه شده اند.
پس از چهار سال مقاومت در برابر ضربات دولت ترامپ برای تخریب این توافق که در سال ٢۰١٨ میلادی با خروج آمریکا از توافق اتمی به نقطه اوج خود رسید، امضا کنندگان این بیانیه از تروئیکای اروپایی (بریتانیا، فرانسه و آلمان) خواسته اند «باید از واشنگتن و تهران بخواهند تا بدون فوت وقت به اجرای کامل این توافق بازگردند. آنان همچنین خواسته اند تا بازیگران اروپایی باید به صورت فعالانه و هماهنگ نقشه راه معتبری را برای حمایت از این تلاش‌ها ترسیم کنند.»
در این بیانیه مشترک آمده است: «سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه ایران شکست خورده و تحریم‌های بی‌سابقه بر زندگی مردم عادی تاثیر منفی گذاشته است. ایران در واکنش به اعمال مجدد تحریم‌ها در سال ۲۰۱۸، فعالیتهای هسته ای خود را افزایش داده و گام‌هایی را خارج از مفاد توافق برنامه جامع اقدام مشترک( برجام) برداشته است. تهران همچنین توان نظامی خود را در سراسر خاورمیانه مستقر کرده است. دوره باقی‌مانده ترامپ بر مسند قدرت، با اقداماتی که کار را برای بازگشت بایدن به برجام دشوار می‌کند، احتمالاً پر فراز و نشیب خواهد بود. این اقدامات جدید دولت ترامپ همچنین به طور خاص برای پیچیدگی بازگشت بایدن به برجام مورد استفاده قرار گرفته است.
گزارش های اخیر همچنین حاکی از آن است که خطر تنش های نظامی بیشتر بین ایالات متحده و ایران وجود دارد و دولت بایدن ممکن است درحالی کار خود را آغاز کند که با تنش‌های تازه‌ای روبرو شود.»
در ادامه این بیانیه تأکید شده است که «برای ثبات خاورمیانه ضروری است که ایالات متحده و ایران فوراً تنش ها را کاهش دهند و تعامل دیپلماتیک را در مورد طیف وسیعی از موضوعات برقرار کنند. نقطه آغاز باید احیای توافق اتمی و برجام باشد که در زمینه پیمان های جهانی منع گسترش تسلیحات هسته‌ای، توافقی حیاتی محسوب می‌شود. سپس گفتگوها باید به سمت موضوعات گسترده تری سوق یابد که بی ثباتی منطقه ای دامن می زند و به منافع اروپا آسیب می رساند.با حمایت اروپا، دولت بایدن می تواند از سیگنال مثبت دولت روحانی-در هشت ماهی که از دولت او باقی مانده است-استفاده کند. طرف‌های اروپایی نیز باید از اعلام جو بایدن برای بازگشت به برجام و برگزیدن راه دیپلماسی استقبال کرده و آماده باشند تا با ایران در مسیر دیپلماسی گام بردارد.
به زعم امضا کنندگان این بیانیه برای نیل به این هدف، دولت های اروپایی و اتحادیه اروپا باید گام‌های زیر را در اولویت قرار دهند:
۱- در هفته‌های آینده، فرانسه، آلمان و بریتانیا (تروئیکای اروپایی) باید با صدور بیانیه‌ای مشترک از دولت بایدن بخواهند تا پس از مراسم تحلیف در ٢۰ ژانویه آینده رسما تمایل خود را برای بازگشت به توافق اتمی اعلام کند. همچنین از ایالات متحده و ایران بخواهند تا برای پایبندی متقابل توافق کنند. در همین حال دولت‌های اروپایی و اتحادیه اروپا به طور هم زمان باید رایزنی‌های گسترده ای را با کنگره آمریکا آغاز کنند تا از بازگشت بایدن به توافق اتمی حمایت کرده و به این رویکرد سرعت ببخشند.
۲- سه کشور اروپایی باید برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام پیش از ۲۰ ژانویه آینده پافشاری کنند. جوزپ بورل نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی به عنوان مسئول هماهنگ کننده برجام باید اعضای باقی‌مانده در این توافق را تشویق کند تا از ایالات متحده بخواهند که سریعاً به برجام بازگشته و از قطعنامه شماره ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت کند. همچنین کمیسیون مشترک پیش بینی کند تا به منظور تسهیل در بازگشت فعالیتهای هسته ای مجاز ایران و نوسازی راکتور آب سنگین اراک در این کشور، در اسرع وقت معافیت های مربوط به همکاری های هسته ای غیرنظامی (لغو شده توسط ترامپ) مجدداً برقرار شود.
۳- از هم اکنون تا ۲۰ ژانویه آینده تروئیکای اروپایی و اتحادیه اروپا باید نشست مشترک برجام را با حضور ایران در سطح مدیران سیاسی تشکیل داده تا مسیر روشنی را برای باز برگرداندن فعالیتهای هسته‌ای ایران به تعهدات برجام ترسیم کنند. در این نشست همچنین در باره تحریم ها تحت دولت بایدن و اقدامات اروپایی برای حمایت از اقتصاد ایران گفتگو و رایزنی شود. در این نشست اروپایی‌ها باید به ایران تاکید کنند که این اقدامات سهم مهمی برای بازگشت ایالات متحده به برجام در دولت بایدن دارد. آن‌ها همچنین باید از کانال‌های دیپلماتیک با ایران نسبت به بروز هرگونه تنش جدید با ایالات متحده- به ویژه در عراق که خطر تنش زیاد است- هشدار دهند. چرا که هرگونه تنش پیش از مراسم تحلیف ریاست جمهوری در آمریکا می تواند تلاش‌های دیپلماتیک را به شدت دشوار کند.
٤- به موازات مسیر هسته ای ، کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا باید یک نقشه راه دیپلماتیک برای همکاری های بین اروپا و آمریکا در کاهش تنش های منطقه ای به دولت جدید بایدن و جامعه سیاسی گسترده آمریکایی ارائه کنند. پیش از مراسم تحلیف بایدن، دولت های اروپایی باید ارتباطات خود را با سایر بازیگران منطقه ای از جمله اسرائیل، عربستان سعودی و امارات متحده عربی تقویت کنند. این ارتباطات با هدف ممانعت از تشدید تنش ها و بروز درگیری های احتمالی و همچنین ایجاد زمینه ای برای یک روند بزرگتر بعدی مطابق با تلاش های ایالات متحده باید صورت بگیرد. نقش دبیرکل سازمان ملل متحد برای پیشبرد امنیت منطقه ای برای اطمینان دادن به برخی از شرکای منطقه ای اروپا، به عنوان بخشی از فرایند تعامل مجدد با ایران بسیار مهم خواهد بود.
در پایان این بیانیه آمده است: «کشورهای اروپایی باید سریعاً برای مهار برنامه در حال گسترش هسته ای ایران اقدام کنند و دولت جدید بایدن را ترغیب کنند که از فضای مثبت سیاسی پس از مراسم تحلیف خود برای تعامل فعالانه با ایران و وارونه کردن مسیر خطرناک کنونی استفاده کند.»
امضا کنندگان بیانیه:
کارل بیلدت، نخست وزیر سابق سوئد و وزیر امور خارجه و رئیس هیئت مدیره شورای روابط خارجی اروپا،
آلیستر برت، وزیر امور خارجه سابق بریتانیا در امور خاورمیانه و کشورهای مشترک المنافع و نماینده سابق پارلمان بریتانیا،
ولفگانگ ایشینگر، رئیس کنفرانس امنیتی مونیخ ، سفیر سابق آلمان در ایالات متحده و معاون سابق وزیر امور خارجه آلمان،
ژان داوید لویت، سفیر سابق فرانسه در ایالات متحده، در سازمان ملل و مشاور دیپلماتیک روسای جمهوری فرانسه: ژاک شیراک و نیکولا سارکوزی،
آندره اولوشوفسکی، وزیر امور خارجه سابق لهستان،
خاویر سولانا، نماینده عالی سابق اتحادیه اروپا در سیاست خارجی، دبیر کل سابق ناتو، عضو هیئت مدیره شورای روابط خارجی اروپا و عضو برجسته موسسه بروکینگز،