دوباره هشدارها حکایت از آن دارد که کرونا در تهران مثل پنج شهر قرمز ایران در حال جان‌گرفتن است. حالا بعد از برقراری طرح ترافیک، افزایش مسافرت‌های بین‌شهری، بازگشایی کامل کسب‌وکارها و مشاغل، به نظر می‌رسد که نفس‌های تهران به شماره افتاده و تعداد عکس‌های رادیولوژی‌ای که ریه‌های سفید را نشان می‌دهند رو به افزایش است. فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلان‌شهر تهران ضمن تأکید بر لزوم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی گفت: عمده نگرانی‌ها برای تقلیل فاصله‌گذاری اجتماعی طی یک ماه گذشته در تهران است. دکتر علیرضا زالی با اشاره به آخرین آمار ابتلا به کروناویروس در سطح استان تهران گفت: بر اساس آخرین آمار، تعداد بیماران جدید که در بخش‌های عادی بستری شدند، در مدت 24 ساعت گذشته 186 نفر و تعداد بیماران بستری در بخش ویژه نیز 70 نفر بوده است که در مقایسه با 24 ساعت قبلی تفاوت جدی نداشته‌ایم. در حوزه فوت و مراجعه نیز نسبت به 24 ساعت گذشته تفاوت جدی‌ای مشاهده نشده، البته این ثبات می‌تواند شکننده باشد؛ بنابراین باید توجه ویژه‌ای داشته باشیم. در بررسی روند بیمارانی که در 24 ساعت گذشته مراجعه کرده‌اند، پنج درصد بستری شدند که تا پیش از این، این رقم 3.5 درصد بوده که جای تأمل دارد. اما با توجه به اینکه تنها برای 24 ساعت گذشته بوده، باید روزهای آینده را نیز در نظر بگیریم.
به نظر می‌رسد شمار مبتلایان روزانه به ویروس کرونا در ایران پس از هفته‌ها روند نزولی، مجددا از مرز سه هزار نفر در روز گذشته است. وزارت بهداشت ایران گفته است که گرمای هوا کمکی به شکسته‌شدن چرخه شیوع نکرده و از شهروندان خواسته توصیه‌های بهداشتی مانند فاصله‌گذاری اجتماعی، استفاده از ماسک و دستکش و پرهیز از سفر و دیدارهای غیرضروری را جدی بگیرند.
دکتر حسین کرمان‌پور، مدیر اورژانس بیمارستان سینا و مدیرکل روابط‌عمومی سازمان نظام پزشکی کشور، در گفت‌وگو با «شرق»، در تأیید صحبت‌های دکتر زالی گفت: «مطابق اطلاعاتی که به ما رسیده، هم در تعداد مبتلایان و هم در تعداد بستری‌ها افزایش در تهران داریم. اتفاقی هم که به نسبت روزهای اول افتاده این است که ما الان خیلی راحت دسترسی به کیت داریم که قبلا نداشتیم و حالا برای ما تشخیص کرونا بسیار ساده‌تر از قبل است. الان چون دسترسی ساده است، تعداد بیماریابی بیشتر شده، اما متأسفانه ظاهرا در برخی از بیمارستان‌ها مراجعه بیشتر شده و این نشان می‌دهد که عدم رعایت فاصله‌گذاری در تهران زیاد شده». وی افزود: «ما در بیماری کرونا اصطلاحی به نام چرخش ویروس داریم. مهم‌ترین چیزی که عامل چرخش و فعالیت ویروس در جامعه می‌شود، عدم فاصله‌گذاری است. شاخص اینکه ما گردش ویروس را متوجه شویم، به تعداد مبتلایان بازمی‌گردد. وقتی تعداد مبتلایان پایین می‌آید، یعنی چرخش ویروس در جامعه پایین آمده و وقتی تعداد بیماران بالا می‌رود، یعنی چرخش ویروس افزایش داشته. الان تعداد مبتلاها بالا رفته و بستری هم زیاد شده و این نشان می‌دهد چرخش ویروس در جامعه زیاد شده. به بیان دیگر من بیماری را به شما می‌دهم، شما به خانواده‌تان. این اتفاق به چه صورت اتفاق می‌افتد؟ مهم‌ترین دلیلش عدم توجه به فاصله‌گذاری اجتماعی است؛ مثلا به خرید که می‌روم، مدام در صف من هستم که تذکر می‌دهم که فاصله بگیرید و اطرافیان ناراحت می‌شوند و من می‌گویم این من هستم که مبتلا هستم و آنها از ترس فاصله می‌گیرند. تا نگویم من مبتلا هستم، انگار خبری نیست و مردم تنها با هشدار «من مبتلا هستم» فاصله می‌گیرند». کرمان‌پور با اشاره به فعالیت شرکت‌های هواپیمایی گفت: «به نظر من شکننده این چرخه سازمان‌های هواپیمایی هستند. الان خبرها و تصاویری که به دستمان رسیده بسیار ناراحت‌کننده است. حتی پیش از شیوع کرونا همه نگران این بودند که چرا این صندلی‌های هواپیما آن‌قدر به هم نزدیک است. شما تصور کنید در این صندلی‌های به‌هم‌چسبیده مسافرها کیپ‌تاکیپ می‌نشینند. این فاصله، فاصله فیزیکی موردنظر که یک مترونیم تا یک متر و 80 سانتی‌متر است نیست. مردم کنار هم هستند و حرف می‌زنند و بزاق دهانشان ترشح می‌شود و این خطرناک است. علاوه‌بر سازمان هواپیمایی، مترو و اتوبوس هم از عوامل دیگر است. الان ما تصاویری هم از قهوه‌‌خانه‌ها و رستوران‌ها داریم که نگران‌کننده است. هرچه گفته می‌شود که در این اماکن فاصله‌گذاری را رعایت کنید، اما کسی گوش نمی‌دهد و انگار صاحبان این مشاغل می‌خواهند ضررشان را جبران کنند و مردم هم به دنبال جبران تنهایی یکی، دوماهه خود هستند». کرمان‌پور در جواب این سؤال که ممکن است وضعیت تهران دوباره قرمز شود، گفت: «مثل آب‌خوردن. چرخه ویروس اگر حفظ شود، دوباره قرمز می‌شود. مثل این است که لباس را در آفتاب بگذاریم که خشک شود، اما لباس زیر شیرآبی باشد که چکه کند. آیا این لباس خشک می‌شود؟ چون این چرخه پیوسته است، خبری از قطعی چرخه نیست. تا مردم بچرخانند، کرونا هم می‌چرخد. در اماکن عمومی وقتی دستتان را روی شیشه می‌گذارید، احتمالش هست قبلا کسی دستش روی آن شیشه بوده که کرونا داشته. یا ممکن است در مطب پزشک مبتلا شوید، همان‌قدر که در رفتن به پزشک محتاط هستید، در رفتن به فروشگاه و رستوران و سفر هم باید احتیاط کنید. ببینید که چه چرخه وحشتناکی داریم و به نظر می‌رسد ویروس رفتنی نیست. خیلی از اپیدمیولوژیست‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که فعلا در خدمت ویروس خواهیم بود و متأسفانه زمستان سال گذشته به پاییز امسال متصل خواهد شد که خبر خوبی نیست».
چون بعد از آن هم ما اپیدمی آنفولانزا را داریم که تلفات و مشتری آنفولانزا را هم بالا می‌برد. بدترین خبر هم این است که مشتری بیمارستان‌ها در شرایطی بالا می‌رود که امکانات بیمارستانی چندان خوشایند نیست و آن وقت میزان تلفات بالا می‌رود». وی با بیان اینکه پیش‌بینی برخی اپیدمیولوژیست‌ها این است که موج دوم کرونا در راه است، تصریح کرد: «ممکن است موج دومی در راه باشد، هنوز ما در جایی که کاهش پیدا کرده بودیم، فعلا ایستاده‌ایم. اما بهترین آمار این است وقتی شما رفتید بالا و دوباره پایین آمدید، به نقطه صفر برگردید، در مورد این بیماری بسیاری از کشورها بالا رفتند و به نقطه اوج رسیدند و به نقطه صفر نزدیک شدند. در ایران ما بالا رفتیم و پایین آمدیم اما در یک نقطه ثابت باقی ماندیم که همه همکاران این نظر را دارند که نگرانی دارد. وقتی که ویروس پایین می‌رود، رفتنش به بالا سخت است، اما وقتی در نقطه‌ای ثابت بماند، برگشتش به بالا امکان‌پذیر است. ما هیچ‌وقت به نقطه صفر نرسیدیم و در برخی استان‌ها افزایش داشتیم که این خبر خوبی نیست». یکی از نگرانی‌های اصلی درباره تهران نبودن امکانات بیمارستانی است. درحالحاضر تخت‌های بیمارستانی در سطح استان تهران وضعیت خوبی دارند. اما به گفته مسئولان پزشکی کشور کسری مستمری به‌عنوان معضل مزمن از گذشته در حوزه زیرساخت‌های درمانی در تناسب جمعیت در استان تهران همیشه وجود داشته. اما در زمان‌های بحران این موضوع بیشتر جلوه می‌کند. با‌این‌حال درحالحاضر پاسخ‌گوی مراجعان هستیم.
تهران در رعایت پروتکل‌های فاصله‌گذاری اجتماعی پایین‌ترین استان
همچنین به گفته استاندار تهران، شرایط تهران در رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی ناامیدکننده است. استاندار تهران از قرار‌گرفتن استان تهران در پایین‌ترین رتبه در حوزه رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی خبر داد و گفت: باید در این حوزه دقت بیشتری اعمال کنیم.
به گفته انوشیروان محسنی‌بندپی روند بیماری در استان تهران کمی افزایش یافته اما در حوزه مرگ‌ومیر مانند گذشته آمارها پایین آمده است. به شکلی که درحالحاضر در شرق استان وضعیت خوبی داریم اما در شهرستان‌های غرب استان نیازمند توجه بیشتر در فاصله‌گذاری اجتماعی و رعایت پروتکل‌های بهداشتی هستیم. استاندار تهران در بخش دیگری از صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه استان تهران تاکنون وضعیت بحرانی نداشته است، افزود: در استان تهران با شیبی به شکل ملایم به پیک شیوع رسیدیم و با وجود پیچیدگی‌های تراکم جمعیت، کسب‌وکار و وجود جمعیت سه‌و‌نیم میلیون‌نفری شناور به تناسب این موضوعات، شرایط بحرانی نداشتیم و با مدیریت از پیک شیوع عبور کردیم؛ البته باید دقت و مراقبت ما بیشتر باشد. مردم تهران میل به سفر بیشتری دارند؛ به شکلی که در تعطیلات قبلی بر اساس آمار نیروی انتظامی جمعیت زیادی از استان خارج شدند که در هنگام برگشت ممکن است این افراد مبتلا به بیماری شوند و به داخل استان بازگردند. درحالحاضر باید توجه ویژه‌ای به حوزه حمل‌ونقل عمومی داشته باشیم. به گفته بندپی، امروز در رعایت پروتکل‌های فاصله‌گذاری‌های اجتماعی پایین‌ترین استان هستیم که باید در این حوزه دقت بیشتری کنیم. البته خوشبختانه تصمیماتی مانند برگزاری امتحانات دانشگاه‌ها به‌صورت غیر‌حضوری ابلاغ شد که تبعیت هم کردند اما نگرانی حمل‌ونقل عمومی همچنان وجود دارد. استفاده از ماسک خوب بوده اما رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی کم است که ممکن است از این منظر آسیب‌پذیر باشیم.
نگاهی به وضعیت اماکن عمومی و همچنین استفاده از وسایل نقلیه عمومی نشان می‌دهد مردم تهران چندان از کرونا نمی‌ترسند. در‌حالی‌که عکس‌های متروی کشورهای هم‌جوار مثل ترکیه نشان می‌دهد که مسئولان شهری ترکیه برای استفاده از مترو قوانینی مثل استفاده از صندلی‌ها به‌صورت یک‌درمیان و همچنین نایستادن در مترو را وضع کرده‌اند اما تصاویر مترو و اتوبوس در تهران نشان می‌دهد که از این خبرها در پایتخت نیست. رعایت‌نکردن فاصله‌گذاری یک طرف و حتی تدابیر اندیشیده‌شده مانند استفاده اجباری از ماسک در مترو و اتوبوس هم نمره قبولی نگرفت و کلا از پروتکل‌های دستوری مدیران شهری خارج شد. از طرف دیگر اصرار کمیته ستاد مقابله با کرونا در نشان‌دادن وضعیت خوب در تهران و حاشا‌کردن آمارهای مرگ‌ومیری که از سوی شورای شهر تهران ارائه شده بود، به وضعیت امروز پایتخت دامن زده است. به گفته دکتر مسعود مردانی، عضو ستاد کشوری مقابله با کرونا، مردم تهران دیگر ماجرا را جدی نگرفته‌اند و بازگشایی صددرصدی کسب‌وکار شرایط تهران را بحرانی کرد. او به «شرق» می‌گوید: «مردم تهران علاقه‌مند هستند در پاساژها رفت‌وآمد کنند. کاش برای خودشان ارزش قائل باشند و بدانند کرونا در کمین است. هرچند من احتمال آمدن موج دوم و قرمزشدن وضعیت تهران را ضعیف می‌دانم اما نمی‌توان منکر افزایش بیماران و بستری‌ها در تهران شد».
به محدوده خطر نزدیک می‌شویم
در هفته‌های گذشته فیلم‌های باشکوه و هیجان‌انگیزی از تعطیلی بخش‌های مراقبتی کرونا در بیمارستان‌ها دست‌به‌دست می‌شد. پزشکان و کادر بیمارستانی با هیجان، ماسک‌ها را غلاف کردند و چراغ بخش کرونا را خاموش کردند و جشن گرفتند اما به نظر می‌رسد حالا یکی‌یکی چراغ بخش‌های کرونای بیمارستان‌های تهران روشن می‌شود؛ مسئله‌ای که به نظر می‌رسد دوباره خواب آسوده را از شهر می‌گیرد و مرگ را نزدیک‌تر می‌کند. باید دید پزشکانی که فرصتی برای استراحت نداشته‌اند، چقدر می‌توانند در برابر بحران جدید تاب بیاورند. بحرانی که هنوز کسی زیر بارش نمی‌رود و وزارت بهداشت هم ترجیح می‌دهد با انکار مرگ‌های هرروزه تهران که آمارش از طرف بهشت زهرا روی میز نمایندگان شورای شهر تهران می‌رود، وانمود کند که فعلا کرونا تحت کنترل است؛ اما شما فاصله اجتماعی‌تان را رعایت کنید.