دیلیبیست مینویسد مقامات خارجی، برخی از اعضای دولت آمریکا و دیپلماتهایی که با مذاکرات ایران و فرانسه از نزدیک آشنایی دارند به این درک و دریافت رسیدهاند که ترامپ یا اصولاً با همکاری با طرح مکرون برای خروج از بحران برجام موافقت میکند و یا اینکه برخی تحریمهای اقتصادی علیه ایران را لغو میکند. در همان حال گفته میشود که رئیس جمهوری آمریکا در نظر دارد با حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل دیدار و گفتوگو کند.
امانوئل مکرون، رئیس جمهوری فرانسه در چندین تماس تلفنی پیاپی با روحانی به ایران پیشنهاد داده بود که هر چهار ماه ۱۵ میلیارد دلار به اینستکس برای مبادلات نفتی و بانکی با ایران اعتبار اختصاص پیدا کند و در مقابل ایران با لغو کاهش تعهداتش در برجام بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، به توافق هستهای بازگردد. یک هیأت ایرانی به سرپرستی سید عباس عراقچی و با حضور معاونان بانک مرکزی برای گفتوگو درباره این طرح به فرانسه اعزام شده بود. اما برایان هوک، رئیس کارگروه ایران در وزارت خارجه آمریکا اعلام کرده بود ایالات متحده برای فروش نفت ایران معافیتی قائل نمیشود.
شامگاه گذشته (چهارشنبه ۲۰ شهریور) امانوئل مکرون و حسن روحانی، رئیسان جمهوری فرانسه و ایران یک بار دیگر تلفنی با هم گفتوگو کردند. بر اساس گزارشهایی که در رسانههای داخلی منتشر شده، روحانی یک بار دیگر یادآوری کرد از دیدگاه دولت، مجلس و مردم ایران در شرایطی که تحریمها باقی باشد، مذاکره با آمریکا معنا و مفهومی ندارد.
چند ساعت پیش از تماس تلفنی مکرون با روحانی، رئیس جمهوری آمریکا در پاسخ به سوالی که آیا به دنبال دیدار با رئیس جمهوری ایران است گفت برای این دیدار تلاش نمیکند. ترامپ گفت به دنبال رسیدن به توافقی با ایران است اما اگر این توافق حاصل نشد نیز مشکلی وجود ندارد. او همچنین درباره کاهش تحریمها علیه ایران برای فراهم کردن مقدمه دیدار با روحانی گفت که باید دید چه پیش میآید.
دیلی بیست طرح مکرون را به این شکل توضیح میدهد:
«در برابر پول (اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری)، ایران باید به توافق هستهای بازگردد. تهران همچنین باید امنیت دریانوردی در خلیج فارس و تنگه هرمز را تضمین کند. در نهایت، تهران باید به گفتوگوهای منطقهای در آینده نیز متعهد شود.»
گفتوگو درباره برنامه موشکی سپاه در این طرح ظاهراً لحاظ نشده است.
کریس مورفی، سناتور آمریکایی با انتشار پیامی در توییتر تلویحاً گزارش دیلی بیست را تأیید کرده است. مورفی مینویسد:
«پس ترامپ به ایران ۱۵ میلیارد دلار میدهد که به توافقی عمل کند که او پارهاش کرد، چون بدترین توافق دنیا بود؟ سرم درد گرفت.»
بلومبرگ روز گذشته (چهارشنبه) گزارش داده بود که یکی از دلایل اخراج جان بولتون از سمت مشاور امنیت ملی کاخ سفید مخالفت او با رفع تحریمها به عنوان زمینهای برای دیدار ترامپ با روحانی در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل بوده است. سه منبع آگاه به بلومبرگ گفتهاند این پیشنهاد در دیداری که دوشنبه در در دفتر کار ترامپ برگزار شده مطرح شده و استیو منوشین، وزیر خزانهداری آمریکا از آن به عنوان روشی برای باز کردن باب مذاکره با ایران حمایت کرده است. ساعتی بعد در همان روز، ترامپ تصمیم گرفت بولتون را اخراج کند. اختلاف بولتون با پمپئو بر سر مسائل دیگر و همچنین اختلاف بولتون با ترامپ درباره دعوت از طالبان به کمپ دیوید نیز در اخراج او بیتأثیر نبود.
شامگاه گذشته روحانی در گفتوگوی تلفنی با مکرون یادآوری کرد که گامهای ایران برای کاهش تعهداتش در برجام بازگشتپذیر است. طرفین توافق کردند که همچنان برای حفظ توافق هستهای با یکدیگر در گفتوگو بمانند.
زمانه