روزنامه وال استریت ژورنال گزارش داد دولتهای اروپایی هفته جاری تلاشهای خود را برای زنده نگهداشتن روابط اقتصادی با ایران افزایش میدهند و در این راستا خطی اعتباری به منظور کمک به برقراری مکانیسم ویژه مالی (اینستکس) ایجاد میکنند.
این در حالی است که آمریکا خواستار افزایش فشار حداکثری بر ایران شده و ایران نیز اعلام کرده که بخشی از تعهدات برجامی خود را کاهش میدهد.
تلاش اروپاییها برای عملیاتی کردن اینستکس بیانگر دور شدن سیاستهای غربی از هم است؛ آنهم در شرایطی که تنشها میان ایران و آمریکا افزایش یافته است.
در حالی که قرار است ذخایر اورانیوم غنیشده ایران از سقف مورد توافق در برجام عبور کند مقامهای اروپایی تلاشهای خود را برای به حفظ روابط تجاری با ایران افزایش دادهاند.
کانون این تلاشها، اینستکس است که به شرکتهای اروپایی امکان میدهد بدون نیاز به هر گونه جریان مالی مستقیم به صادرات و واردات با ایران ادامه دهند.
اینستکس در ماه ژانویه تاسیس شد اما عملیاتی نشد و تراکنشی انجام نداد. شرکتهای اروپایی در ابتدای راهاندازی این شرکت بر تجارت کالاهای بشردوستانه شامل دارو، تجهیزات پزشکی و غذا متمرکز خواهد بود.
«فدریکا موگرینی» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز سه شنبه اعلام کرد اینستکس آماده اجرایی شدن است. وال استریت ژورنال به نقل منابعی که نام آنها را ذکر نکرده است نوشت که انتظار میرود طی روزهای آینده عملیاتی شدن اینستکس رسماً اعلام شود.
بنا بر این گزارش، فرانسه، انگلیس و آلمان قرار است تا روز جمعه اعلام کنند که دستکم چند میلیون یورو سرمایه تزریق میکنند تا خطی اعتباری برای اینستکس و تسریع در انجام اولین تراکنشها ایجاد شود.
این سازوکار مالی به منظور کمک به ادامه همکاری شرکتهایی اروپایی که کالای ایرانی وارد میکنند طراحی شده است تا بتوانند به شرکتهای اروپایی که کالا به ایران صادر میکنند، پول پرداخت کنند.
مقامهای ایرانی خواستار عملیاتی شدن سریع نتایج اینستکس هستند و مقامهای اروپایی گفتهاند که امیدوارند اولین تراکنشها طی چند هفته آینده انجام شود.
قرار است روز جمعه دیپلماتهای ارشد اتحادیه اروپا، آلمان، انگلیس، روسیه، چین و ایران در وین پایتخت اتریش تشکیل جلسه داده و در خصوص نگرانیهای مربوط به برجام گفتوگو کنند.
قبل از آن، «برایان هوک» فرستاده ویژه آمریکا در امور ایران روز پنجشنبه در پاریس با مقامهای اروپایی دیدار میکند.