پاکستان میگوید که به دلیل تحریمهای آمریکا نمیتواند خط لوله گاز از ایران را کامل کند. به رغم نیاز شدید پاکستان به انرژی، مناسبات تنگاتنگ این کشور با عربستان و آمریکا موجب تعلیق قرارداد گازی با ایران شده است.
پاکستان روز جمعه ۲۰ اردیبهشت به ایران اطلاع داد که مادام که این کشور تحت تحریمهای آمریکاست امکان تکمیل خط لوله ایران- پاکستان وجود ندارد.
مبین صولت، رئیس اداره گاز پاکستان در همین رابطه گفته است که وجود تحریمها باعث شده که ما نتوانیم خط انتقال گاز از ایران را تکمیل کنیم.
در اسفندماه گذشته در پی شکایت ایران از پاکستان به دلیل عدم تکمیل خط لوله گاز در مهلت تعیینشده در قرارداد میان دو کشور، دور جدیدی از مذاکره میان دو کشور شکل گرفت. بخش خط لوله در ایران تکمیل شده است و بنا بر قرارداد فیمابین پاکستان هم میبایست تا مرداد امسال بخشی را که در این کشور جریان مییابد تکمیل و آماده بهرهبرداری کند.
سه روزپیش از موضع جدید پاکستان، عمران خان نخست وزیر این کشور از تمایل اسلامآباد به تکمیل پروژه خط لوله گاز با ایران خبر داد. او که به تازگی به ایران سفر کرده، به رغم اشاره به تحریمها علیه ایران به عنوان مانع اصلی تکمیل پروژه، از وزیر امورخارجه کشورش خواست تا گامهای لازم را برای تکمیل خط لوله گاز با ایران بردارد.
صولت در توضیح بیشتر موضع جدید پاکستان تصریح کرد که اسلامآباد نمیتواند تحت فشارهای آمریکا پروژه انتقال گاز را پیش ببرد و ما در این خصوص با سران تهران مکاتبه داشتهایم.
مبین صولت اضافه کرد: دولتمردان ایرانی به ما تا اوت مهلت داده بودند که بخش پاکستانی پروژه را تکمیل کنیم ولی ما در شرایط فعلی نمیتوانیم این کار را انجام دهیم. او نسبت به شکایت ایران به مراجع بینالمللی تفاهم نشان داده است.
پروژهای معلق بعد از ۲۵ سال
قرارداد گازی میان ایران و پاکستان باقیمانده از طرحیست که زمانی قرار بود “خط لوله صلح” باشد؛ قراردادی که توافقنامه اولیه آن با پاکستان در سال ۱۹۹۵ به امضا رسید و سپس در سال ۱۹۹۹ هند نیز به این توافق مشترک گازی پیوست.
این قرارداد در سال ۲۰۰۴ مورد بازبینی قرار گرفت و جزئیات آن روشن شد، اما پنج سال بعد، هند به سبب مناقشه و اختلاف دیرینه با پاکستان مسئله امنیت لوله را تضمیننشده دانست، هزینه معاهده را نامتناسب خواند و از آن خارج شد.
پس از آن در سال ۲۰۱۲ عملیات اجرایی معاهده میان ایران و پاکستان آغاز شد و رؤسای جمهور وقت دو کشور توافق کردند در این زمینه همکاری داشته باشند، بر اساس این همکاری پیشبینی شده بود که پاکستان نیز خط لوله خود را طی ۲۲ ماه تا مرز ایران بکشد.
طبق این معاهده گازی قرار شد با شروع عملیات لولهگذاری تا سال ۲۰۱۴، صادرات گاز از طریق خط لوله به کراچی آغاز شود. این قرارداد ۲۵ ساله، ایران را متعهد میکند که صادرات روزانه گاز را از حجم ۱۴ میلیون متر مکعب آغاز کرده و آن را در دو فاز به ۲۱ و ۳۰ میلیون متر مکعب افزایش دهد.
ایران از سال ۲۰۱۱ کار خط لوله خود را به اتمام رساند ولی پاکستان به رغم مشکلات اساسیاش در تامین انرژی، به دلیل مناقشات منطقهای و بینالمللی ایران و ملاحظاتی که در مناسبات تنگاتنگش با آمریکا و عربستان دارد هیچگاه به طور جدی پیگیر اجرای این پروژه نشد.