دولت آمریکا از ماه‌ها پیش برخی از کشورهای آمریکای جنوبی و مرکزی، از جمله ونزوئلا و کوبا را تحت تحریم‌های اقتصادی قرار داده است. در تظاهرات اول ماه مه به مناسبت روز جهانی کارگر در کوبا شرکت‌کنندگان برای نخستین بار به تحریم‌های جدید واشنگتن اعتراض و تلاش‌های آمریکا برای سرنگونی دولت ونزوئلا را محکوم کردند. از سوی دیگر وزیر خارجه آمریکا اعلام کرد که قصد دارد با همتای روسی خود درباره وضعیت ونزوئلا گفت‌وگو کند.
به‌گزارش رویترز، چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت / یکم مه، میلیون‌ها کوبایی به‌مناسبت روز جهانی کارگر به خیابان‌ها آمدند و تحریم‌های جدید آمریکا علیه کشورشان را محکوم کردند. این تظاهرات از سوی حزب حاکم کمونیست در سراسر کشور برگزار شد و اولین فرصت عمومی برای نشان دادن اعتراض به فشارهای آمریکا بود. میگل دیاز کانل، رئیس جمهوری کوبا صبح چهارشنبه در توئیتر خود نوشت:
«ما پاسخ محکم، قوی و انقلابی به اظهاراتِ همراه با تهدید، تحریک، دروغ و تقلبِ امپراطوری یانکی خواهیم داد.»
تحریم علیه کشورهای سوسیالیستی منطقه در پایان سال گذشته میلادی از سوی جان بولتون، مشاور امنیت ملی رئیس جمهوری آمریکا اعلام شد. در پی آن سلسله تحریم‌های جدیدی علیه ونزوئلا، کوبا و نیکاراگوئه به‌اجرا در آمد و موجب کمبود کالاهای اساسی در این جزیره شد.
در بیانیه‌ای که در راهپیمایی میدان انقلاب هاوانا خوانده شد، آمده است:
«ما اقداماتی را که برای بی‌ثبات کردن دولت‌های چپ و مترقی، به‌ویژه در ونزوئلا و نیکاراگوئه، صورت می‌گیرد، محکوم می‌کنیم.»
کوبا از هم‌پیمان‌های اصلی دولت نیکولاس مادورو، رئیس جمهوری ونزوئلا است و آمریکا از خوان گوایدو، رئیس پارلمان و رهبر اپوزیسیون ونزوئلا حمایت می‌کند. گوایدو روز گذشته (سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت / ۳۰ آوریل) در یک پیام ویدیویی اعلام کرد که آخرین مرحله از برنامه او برای براندازی دولت مادورو آغاز شده است. او از نیروهای مسلح ونزوئلا خواست که به او بپیوندند و دولت مادورو را ساقط کنند. با این پیام ویدیویی یک روز پرالتهاب در کاراکس رقم خورد. گروه‌هایی از معترضان خیابان‌ها را سنگربندی کردند، اما نیروهای مسلح به حمایت خود از مادورو ادامه دادند و اقدام گوایدو به نتیجه نرسید.
روز سه‌شنبه دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرد که اگر نیروهای کوبایی همچنان از دولت ونزوئلا حمایت کنند، کوبا با تحریم‌های بیشتری روبه‌رو خواهد شد. این سخنان پس از آن بیان شد که جان بولتون اعلام کرد که بیش از ۲۰ هزار سرباز کوبایی در ونزوئلا مستقر هستند. کوبا چندین بار حضور هرگونه نیروی نظامی خود در ونزوئلا را تکذیب کرده است. برونو رودریگز، وزیر خارجه کوبا روز سه‌شنبه جان بولتون را یک «دروغگو» خطاب کرد و گفت:
«نه نیروهای کوبایی در ونزوئلا هستند و نه کوبایی‌ها در عملیات نظامی و امنیتی این کشور شرکت دارند.»
کوبا و ونزوئلا روابط اقتصادی تنگاتنگی دارند اما از آغاز بحران سیاسی و اقتصادی ونزوئلا در سال ۲۰۱۵ این روابط نیز تحت تاًثیر بحران این کشور قرار گرفته است. با این حال هنوز ونزوئلا روزانه ۴۰ تا ۵۰ هزار بشکه نفت به کوبا می‌رساند و حدود ۲۲ هزار پزشک و کارشناس کوبایی نیز در ونزوئلا فعالیت می‌کنند. این میزان نیمی از سطح مبادلات پیش از ۲۰۱۵ است.
دیدار پمپئو و لاوروف درباره اوضاع ونزوئلا
همزمان با این رویدادها، دولت ترامپ توجه خود را به نقش روسیه در ونزوئلا معطوف کرده است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی ترامپ چهارشنبه ۱۱ اردیبهشت/ یکم مه اعلام کرد که مایک پمپئو، وزیر خارجه آمریکا قرار است با همتای روسی خود سرگئی لاوروف و شورای امنیت ملی کاخ سفید در مورد ناآرامی‌های سیاسی در ونزوئلا گفت‌وگو کند. پمپئو شامگاه سه‌شنبه ۱۰ اردیبهشت / ۳۰ آوریل گفته بود:
«هواپیمای مادورو امروز صبح روی باند فرودگاه آماده پرواز بود اما آن‌طور که ما متوجه شدیم روسیه او را متقاعد کرده که باید در کشور بماند.»
ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه صبح چهارشنبه در پاسخ گفت:
«واشنگتن تمام تلاش خود را برای تضعیف روحیه ارتش ونزوئلا به کار گرفته است و در حال حاضر نیز به‌عنوان بخشی از جنگ اطلاعاتی، از اطلاعات دروغین استفاده می‌کند.»
بولتون در گفت‌وگو با خبرنگاران در کاخ سفید، در مورد آن‌چه که ایالات متحده درباره طرح روسیه برای تأثیرگذاری بر برنامه‌های مادورو می‌داند چیزی نگفت. بولتون اما مداخله نظامی مسکو را خوشایند ندانست و گفت «مداخله نظامی اشتباهی از سوی روسیه خواهد بود و به بهبود روابط منجر نخواهد شد».
صبح چهارشنبه مایک پمپئو در یک مصاحبه تلویزیونی اعلام کرد که ایالات متحده آماده اقدام نظامی برای جلوگیری از آشوب در ونزوئلا است. وزیر خارجه آمریکا گفت ترجیح آمریکا انتقال مسالمت‌آمیز قدرت در ونزوئلا است اما «اگر نیاز باشد عملیات نظامی امکان‌پذیر است و ایالات متحده آن را انجام خواهد داد».
جان بولتون گفته است که ایالات متحده به روسیه و کوبا هشدار داده که در ونزوئلا دخالت نکنند و نیروهای خود را از این کشور بیرون بکشند. او به شبکه فاکس‌نیوز گفت:
«روس‌ها همه جا هستند؛ کوبایی‌ها همه جا هستند.»
بولتون در پاسخ به این سئوال که آیا واشنگتن به دلیل شرایط موجود تحریم‌های بیشتری علیه روسیه در نظر گرفته است، گفت:
«اقدامات بسیار زیادی می‌توان انجام داد. ما قصد داریم نشست فوری شورای امنیت ملی را برگزار کنیم و مراحل متعددی را در نظر بگیریم.»
پاتریک شاناهان، کفیل وزارت دفاع آمریکا روز چهارشنبه به دلیل تحولات ونزوپلا سفر خود به اروپا را لغو کرد. خوان گوایدو روز چهارشنبه بار دیگر مردم را دعوت به شرکت در «بزرگترین راهپیمایی تاریخ کشور» کرد. خبرگزاری رویترز نیز از تداوم اعتراضات در ونزوئلا خبر داد.
زمانه