برای نخستین بار در تاریخ مانورهای نظامی در ایران، استراتژی تبدیل دفاع به تهاجم و اشغال خاک دشمن فرضی در دستور کار نیروهای نظامی قرار گرفت. در حالی که تهدیدات آمریکا علیه ایران بالا گرفته است
شایعه احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران، این روزها بار دیگر مطرح شده است. کدام عوامل و تحولات، شایعه رویارویی نظامی آمریکا و ایران را تقویت میکند؟
به گزارش مردم سالاری آنلاین، جابر الحورمی، تحلیلگر معروف قطری گفته است که آمریکا نیروهای خود را از سوریه خارج میکند تا بر حمله نظامی به ایران تمرکز کند. در فضای مجازی نظیر توئیتر نیز در ابعاد بزرگتری در مورد احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران صحبت شده است.
تحولاتی در روزهای گذشته روی داده است که شایعه رویارویی نظامی آمریکا و ایران را تقویت میکند. نوشته حاضر چند رویداد یا عامل را که در تقویت این شایعه دخیل هستند، بررسی میکند:
عامل اول: خروج آمریکا از سوریه
برخی بر این باورند که خروج آمریکا از سوریه، مقدمه فشارهای بیشتر کاخ سفید بر ایران خواهد بود. آمریکا دو هزار نیروی نظامی در شمال سوریه دارد که دولت ترامپ تصمیم گرفته آنها را از این کشور خارج کند. حتی خبرهای تأییدنشدهای مطرح شده که بنا بر آنها آمریکا قصد دارد این دو هزار نیروی نظامی را به یک پایگاه نظامی در اقلیم کردستان عراق در ۶۰ کیلومتری مرز ایران منتقل کند.
یک منبع کُرد عراقی در گفتگو با شبکه تلویزیونی العربیه با اشاره به اینکه آمریکا مقدمات انتقال نیروهایش از سوریه به عراق را آغاز کرده، گفته است آمریکا قصد دارد یک پایگاه نظامی جدید در شهرستان شقلاوه از توابع استان اربیل واقع در شمال این کشور احداث کند. به گفته منبع آمریکا اخیراً یک پایگاه نظامی در منطقه حریر از توابع شهرستان شقلاوه احداث کرده است که پنجمین پایگاه این کشور در کردستان عراق محسوب میشود. وی گفته است: «تعداد نیروهای نظامی که به عراق منتقل خواهند شد، حدود ۲۰۰۰ نیرو خواهد بود؛ این تعداد به پایگاهی که در فاصله ۶۰ کیلومتری مرزهای ایران قرار دارد، منتقل میشوند». این خبر هنوز به صورت رسمی تأیید نشده است و مشخص نیست که صحت داشته باشد.
عامل دوم: کنارهگیری وزیر دفاع آمریکا و بولتونی شدن کابینه ترامپ
جیمز متیس وزیر دفاع آمریکا از سمت خود استعفا کرده است. متیس اگرچه یک چهره ضدایرانی است اما همچنان در مقابل چهرههایی نظیر جان بولتون، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، چهره میانهرویی محسوب میشود! متیس مخالف خروج آمریکا از برجام بود.
با خروج جیمز متیس، وزن جان بولتون افراطی در کابینه ترامپ افزایش خواهد یافت و او راحتتر میتواند نقشههای ضدایرانی و ایرانهراسانه خود را دنبال کند. بولتون پیش از این که در کابینه ترامپ، مشغول به کار شود، از بمباران کردن حرف زده بود!
عامل سوم: ورود ناو هواپیمابر آمریکا به خلیج فارس
ناو هواپیمابر «یواساس جان سیاستنیس» روز جمعه سی دیماه وارد خلیج فارس شد. این ناو اولین کشتی جنگی آمریکا است که پس از خروج آمریکا از برجام و پس از طولانیترین دوره غیبت ناوهای هواپیمابر نیروی دریایی آمریکا، به خلیج فارس اعزام شده است.
ورود ناو هواپیمابر «یواساس جان سیاستنیس» به خلیج فارس، اندکی پس از اعلام خروج نیروهای آمریکایی از سوریه و کاهش قریبالوقوع شمار سربازان این کشور در افغانستان صورت گرفت. برخی ورود این ناو به خلیج فارس را به معنای افزایش احتمال رویارویی نظامی آمریکا با ایران قلمداد کردهاند.
عامل چهارم: نخستین مانور تهاجمی ایران در خلیج فارس
برای نخستین بار در تاریخ مانورهای نظامی در ایران، استراتژی تبدیل دفاع به تهاجم و اشغال خاک دشمن فرضی در دستور کار نیروهای نظامی قرار گرفت. در حالی که تهدیدات آمریکا علیه ایران بالا گرفته است، انجام این مانور نظامی، کار درست و بهموقعی بود که به آمریکا نشان میدهد که نیروهای نظامی ایران از توانمندی بسیار بالایی برخوردار هستند.
مانور تهاجمی ایران در خلیج فارس، همزمان با ورود ناو هواپیمابر آمریکا به این دریا صورت گرفت و خبرگزاری فارس گزارش داد که قایقهای ایران بعد از ورود ناو آمریکایی «یو.اس.اس جان استنیس» به آبهای خلیج فارس اقدام به تعقیب آن کردند. ۳۰ قایق ایرانی، ناو آمریکایی و ناوگروه همراه آن را تعقیب کردند و یک پهپاد ایرانی هم برای فیلمبرداری از آن به پرواز درآمد.
رسانههای غربی بلافاصله دست به فضاسازی علیه این مانور زدند. آسوشیتدپرس ادعا کرد که قایقهای ایران بعد از ورود ناو آمریکایی «یواساس جان استنیس» به آبهای خلیج فارس اقدام به تعقیب آن کرده و راکتهایی را در اطراف آن پرتاب کردند. با همین ادعا و فضاسازی برخی افراد در فضای مجازی دوباره شایعه رویارویی نظامی احتمالی آمریکا و ایران را مطرح کردند.
با این حال، امیر دریادار رستگاری، رئیس سازمان صنایع دریایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، گفت که شلیک راکت در منطقه خلیج فارس با هدف ناوهواپیمابر آمریکا نبوده و به رزمایش سپاه پاسداران در جزیره قشم مربوط بوده است.
عامل پنجم: تحریمهای نفتی آمریکا و احتمال بستن تنگه هرمز
آمریکا در اقدامی ظالمانه و غیرقانونی اعلام کرده است که قصد دارد درآمدهای نفتی ایران را به صفر برساند. دولت ترامپ اگرچه فعلاً هشت کشور را از تحریمهای نفتی ایران مستثنا کرده است، اما همچنان به تهدید ایران ادامه میدهد.
در مقابل، حسن روحانی رئیس جمهور کشور هم گفته است که «اگر آمریکا مانع صادرات نفت ایران شود، هیچ نفتی از خلیج فارس صادر نخواهد شد». ایران اگر تحت فشار فزایندهای قرار گیرد، استراتژی بستن تگنه هرمز را در مقابل خود میبیند. عملی کردن این استراتژی ممکن است احتمال رویارویی نظامی آمریکا و ایران در آبهای جنوبی کشور را افزایش دهد.
عامل ششم: استیصال ترامپ و خطرات این استیصال برای ایران
ترامپ در سیاست داخلی آمریکا به شدت از ناحیه رقبا تحت فشار است. پرونده راشگیت یا تبانی ستاد انتخاباتی ترامپ با دولت روسیه، فشار زیادی را به دولت ترامپ وارد کرده است. علاوه بر این مجلس نمایندگان آمریکا هم به دست دموکراتها افتاده و از این به بعد، فشارها بر ترامپ افزایش نیز خواهد یافت. ترامپ حتی از طرف پورناستارهای آمریکایی هم تحت فشار است! در چنین وضعیتی وی سخت به دنبال دستاوردهایی است که افکار عمومی آمریکا را به این فشارها بیتوجه ساخته و نشان دهد که وی تا چه حد قاطع است.
ترامپ در اوایل سال ۲۰۱۲ در توئیتی نوشته بود که اوباما برای اینکه مجدداً بهعنوان رئیسجمهور آمریکا انتخاب شود، به ایران حمله خواهد کرد. در آن سال قرار بود انتخابات ریاستجمهوری آمریکا برگزار شود و میت رامنی رقیب اصلی اوباما در این انتخابات بود. در سال ۲۰۱۲ هرچه به انتخابات ماه نوامبر آن سال نزدیکتر میشدیم، ترامپ با قطعیت بیشتری میگفت که اوباما به ایران حمله خواهد کرد. وی در همان سال در توئیتی نوشته بود: «حالا که آرای اوباما در نظرسنجیها سقوط کرده، ببینید که او به لیبی یا ایران حمله خواهد کرد؛ او مستأصل است».
در سال ۲۰۱۳ و در حالی که اوباما توانسته بود به راحتی میت رامنی را شکست دهد و حالا رئیس جمهور آمریکا برای دوره دوم بود، ترامپ مجدداً تحلیل خود را تکرار کرد. ترامپ در سال ۲۰۱۳ گفت که «اوباما برای حفظ آبرو به ایران حمله خواهد کرد». یک بار دیگر نیز در همان سال ۲۰۱۳ در توئیت دیگری گفت که «چیزی را که پیش از این گفتم، به یاد داشته باشید! اوباما برای این که نشان دهد، چقدر سختگیر است، روزی به ایران حمله میکند»!
«ترامپ مستأصل» آنچنان که خود وی فکر کرده بود «اوبامای مستأصل» اینچنین خواهد بود، ممکن است دست به هر کاری بزند تا بتواند پایههای قدرت خود در آمریکا را محکم کند.
عوامل فوق، عواملی هستند که شایعه رویارویی نظامی احتمالی آمریکا و ایران را تقویت میکنند. با این حال، باید به خاطر داشت که این رویارویی، همچنان در حد شایعه است و ممکن است هیچ وقت به حقیقت نپیوندد.