پس از برگزاری انتخابات پارلمانی اخیر در عراق، که در آن حزب کمونیست عراق همراه با هواداران مقتدا صدر و چند حزب و سازمان مدنی دیگر در چارچوب ائتلاف سائرون در آن شرکت کردند، بر آن شدیم که در مورد این تجربه با رفقای عراقی گفتگو کنیم و نظر و تحلیل آنها را دربارهٔ رخدادهای اخیر در آن کشور جویا شویم. آنچه در ادامه می‌خوانید، حاصل همین گفتگوست.
س: انتخابات پارلمانی یک هفته پیش در عراق، سبب شد که حزب کمونیست عراق نه‌فقط در رسانه‌های عراق، بلکه در رسانه‌های بین‌المللی در معرض دید گستردهٔ افکار عمومی قرار بگیرد. ائتلاف سائرون که متشکل از نیروهای هوادار مقتدا صدر، روحانی شناخته شده در عراق، حزب کمونیست عراق، و دیگر حزب‌های غیرمذهبی است، به نتیجهٔ پُراهمیتی در این انتخابات دست یافت. این ائتلاف چه خصلت ویژه‌ای داشت که توانست حمایت شرکت‌کنندگان در این انتخابات را به خود جلب کند؟
ج: ائتلاف سائرون که ائتلافِ انتخاباتی چندین گروه فرافرقه‌یی (غیرفرقه‌گرا) بود و موفق شد ۵۴ کرسی از ۳۲۹ کرسی پارلمان عراق را به دست آورد، حاصل همکاری فعالان مدنی دموکراتیک، شامل کمونیست‌ها و جنبش صدری‌ها (هواداران مقتدا صدر) در جریان اعتراض‌های توده‌یی مردمی بود که از تابستان سه سال پیش (۲۰۱۵/۱۳۹۴) برضد نظام سیاسی فاسد و غیرعادلانهٔ تقسیم قدرت بر اساس سهمیه‌بندی فرقه‌یی-قومی آغاز شد و تا کنون ادامه دارد.
به این ترتیب، برنامهٔ انتخاباتی این ائتلاف در بر دارندهٔ آرزوهای صدها هزار مردمی است که خواستار گزینه‌ای متفاوت با نظام موجود و خواهان پایان دادن به سیاست‌های فرقه‌گرایانهٔ کنونی‌اند که پیامدهای فاجعه‌باری داشته است و اکنون موجودیت خود کشور را تهدید می‌کند. ائتلاف سائرون و منشور و کارپایهٔ سیاسی آن خواهان استقرار دولتی مدنی مبتنی بر اصول شهروندی است که در آن عراقی‌ها، صرف‌نظر از وابستگی‌های قومی، مذهبی، منطقه‌یی، اعتقادی، یا ایدئولوژیکی، دارای حقوق برابرند.
مبارزه با فساد یکی از اولویت‌های اصلی سائرون است. فساد مالی، اداری، و سیاسی در عراق فراگیر و همه‌گیر شده است. حل مسئلهٔ بیکاری، به‌ویژه در میان جوانان، چاره‌جویی برای وضعیت نامتناسب آموزش و بهداشت و درمان، و بازسازی بخش‌های کشاورزی و صنعتی ملّی کشور از دیگر اولویت‌های این ائتلاف است. در جریان کارزارهای انتخاباتی معلوم شد که شعار سر دادن‌های گروه‌بندی‌های حاکم حرف‌هایی توخالی و پوچ بیشتر نبود که دیگر نمی‌تواند مردم را فریب دهد. کارنامهٔ ننگین نخبگان حاکم مدّت‌هاست که افشا شده است. در سیزده سال گذشته، در حدود ۳۰۰ میلیارد دلار از درآمدهای دولت غارت شده است. زمانی که نخست‌وزیری فعلی، حیدر العبادی، در اواخر سال ۲۰۱۴ جایگزین نوری المالکی شد، علناً اعلام کرد که صندوقی خالی تحویل گرفته است. سائرون برنامهٔ مشخصی برای مبارزه با فساد ارائه داد که شامل اجرای اقدام‌های قانونی، اجرایی، و نظارتی گوناگون، و به محاکمه کشیدن غارتگران و فاسدان است. بازسازی و اصلاح ساختار دولتی، تأمین امنیت و ثبات، برابری اجتماعی، توسعهٔ اقتصادی، دفاع از حقوق زنان، و حمایت‌های فرهنگی نیز از دیگر جنبه‌های محوری کارپایهٔ سیاسی سائرون است.
یکی از جنبه‌های برجستهٔ ائتلاف سائرون تأکید آن بر حفظ حاکمیت ملّی عراق، ساختن نهادهای دولتی، و مخالفت جدّی با مداخلهٔ خارجی- چه منطقه‌یی و چه بین‌المللی- در امور داخلی کشور است. گروه‌بندی‌های حاکم به طور ننگ‌آوری تسلیم و مطیع قدرت‌های خارجی مثل آمریکا، ترکیه، ایران، و عربستان سعودی بوده‌اند و به هزینهٔ استقلال و حاکمیت ملّی عراق، در خدمت منافع آن قدرت‌ها عمل کرده‌اند. مداخلهٔ خارجی حتّیٰ به صورت دخالت آشکار و مستقیم در تشکیل دولت‌های قبلی بوده است.
و بالاخره اینکه نزدیک به ۹۹درصد نامزدهای ائتلاف سائرون، افراد و شخصیت‌های جدیدی بودند که پیش از این هیچ مقامی در پارلمان یا دولت نداشته‌اند، و آلوده به فساد و سوءاستفاده از مقام نبوده‌اند. در مقابل نامزدهای ائتلاف ما، ”چهره‌های کهنه‌کار “محافل حاکم قرار داشتند که خیلی از آنها انتخاب نشدند. به همین علّت است که می‌گویم سائرون هویت ملّی و مدنی داشت، و به عنوان ائتلافی که هم ضدفرقه‌گرایی و هم ضدفساد است به مردم و رأی‌دهندگان شناسانده شد.
س: با توجه به اینکه گروه‌بندی‌های انتخاباتی مورد پشتیبانی جمهوری اسلامی ایران و آمریکا، یعنی العامری، المالکی، و حیدر العبادی، نتوانستند در این انتخابات نتیجهٔ مطلوبی را به دست آورند که پشتیبانان آنها انتظار داشتند، آیا می‌توان گفت که این انتخابات نقطهٔ آغازی است برای محدود کردن جدّی نفوذ و دخالت نیروهای خارجی منطقه‌یی و جهانی در امور داخلی عراق؟
ج: میزان شرکت مردم در این انتخابات ۴۴٫۵درصد بود، یعنی کمترین مشارکت از سال ۲۰۰۶/۱۳۸۵ تا کنون. در انتخابات چهار سال پیش (۲۰۱۴) در حدود ۶۰درصد مردم در انتخابات شرکت کردند. شرکت نکردن مردم در این انتخابات نشانهٔ سرخوردگی، بی‌علاقگی، و نارضایتی گستردهٔ مردم نسبت به نخبگان حاکم فاسد کنونی و سیاست‌های آنهاست. این وضع را به‌ویژه می‌شد خیلی روشن در مراکز شهری در بغداد و در دیگر استان‌های مرکزی و جنوبی عراق دید که آنها را پایگاه‌های قوی حزب‌های اسلامی می‌دانستند. یکی از ویژگی‌های مهم این انتخابات همین بود، که نشان از تغییر در آگاهی سیاسی مردم و دور شدن آنها از سیاست‌های فرقه‌یی و هویتی (قومی، مذهبی، اعتقادی) داشت. به این ترتیب، می‌توان گفت که رأی ندادن بخش‌های بزرگی از جمعیت، در واقع ابراز نارضایتی و به نوعی رأی اعتراضی آنها بود.
ائتلاف ”دولت قانون “به رهبری نوری المالکی بزرگ‌ترین بازندهٔ این انتخابات بود که تعداد کرسی‌های نمایندگی آن در پارلمان، از ۹۲ (که در انتخابات ۲۰۱۴ به دست آورده بود) به ۲۶ کاهش یافت. پس از ائتلاف سائرون که بیشترین کرسی‌های پارلمانی را به دست آورد، دوّمین ائتلاف بزرگ برنده در این انتخابات، ائتلاف الفتح المُبین به رهبری هادی العامری بود که ۴۷ کرسی پارلمانی به دست آورد. این ائتلاف از پشتیبانی اعضای حشد الشعبی (واحدهای بسیج مردمی) برخوردار بود، و امیدوار بود بتواند به اتکای سهمی که در مبارزه با تروریست‌های داعش داشته است، پیروزی‌های سیاسی چشمگیری در این انتخابات به دست آورد. ائتلاف نصر به رهبری نخست‌وزیر حیدر العبادی با به دست آوردن ۴۲ کرسی سوّم شد.
همان‌طور که پیش از این اشاره کردم، حاکمان کنونی درهای کشور را به روی دخالت خارجی در امور داخلی عراق گشوده‌اند. این محافل به‌رغم شکست نسبی‌شان در انتخابات اخیر، به‌سادگی و داوطلبانه از موقعیتی که در قدرت دارند و از امتیازهای عظیمی که برخوردارند، دست برنخواهند داشت. آنها همچنان به جلب حمایت پشتیبانان خارجی‌شان ادامه خواهند داد و از آنها به مثابه اهرم فشار در مانورهای سیاسی آتی در روند تشکیل دولت تازه استفاده خواهند کرد. فرستادگان رده‌بالای آمریکایی و ایرانی (برِت مَک‌گورک و قاسم سلیمانی) به محض برگزاری انتخابات به عراق آمدند و تلاش کردند که بر این روند اثر بگذارند.
آمریکا و ایران، در کنار نیروهای منطقه‌یی دیگری مانند ترکیه و عربستان سعودی، همچنان بازیگران عمده‌ای در عراق و در کل منطقه خواهند بود. بالا گرفتن تنش در نتیجهٔ تصمیم واشنگتن به خروج از توافق هسته‌یی بین‌المللی با ایران بی‌تردید این جنبه از عرصهٔ سیاست عراق را پیچیده‌تر خواهد کرد و بر ثبات و امنیت عراق تأثیر خواهد داشت. ائتلاف سائرون به‌صراحت و آشکارا مداخله‌گری خارجی را رد و با آن مخالفت کرده است. این ائتلاف بر اهمیت و ضرورت تقویت ارادهٔ ملّی و مستقل، همراه با گفتمان اصولی و منطقی سیاسی‌ای که بتواند زمینهٔ مناسب را برای ایجاد روابط خوب با همهٔ همسایگان عراق بر پایهٔ احترام متقابل به حاکمیت و استقلال ملّی فراهم آورد، تأکید کرده است. پایان دادن به دخالت خارجی نیاز به برداشتن گام‌های مشخص برای ترمیم وضعیت شکنندهٔ داخلی و تقویت بافت اجتماعی و وحدت مّلی است.
س: آیا ”صدری»ها واقعاً به شعارهایی که دربارهٔ عراق فدرال، دموکراتیک، غیرفرقه‌گرایانه، و مدنی می‌دهند، پایبندند؟ به نظر می‌آید که مقتدا صدر در این انتخابات موقعیت سیاسی‌اش را تحکیم و تقویت کرده است و او را رهبر عملی ائتلاف سائرون می‌دانند. امّا او که رهبری یکی از بزرگ‌ترین جنبش‌های شیعی را دارد، آیا مایل است یا توان آن را دارد که در ساختن نظام سیاسی غیرفرقه‌گرایانه در عراق نقشی مؤثر داشته باشد؟
ج: از جنبهٔ سیاسی، همهٔ حزب‌های ائتلاف سائرون در جریان کارزارهای انتخاباتی به طور کلی با برنامهٔ ائتلاف موافق و به آن پایبند بودند. اکنون در پسایندِ انتخابات نیز همکاری و هماهنگی نزدیکی در مورد گام‌های بعدی، یا گفتگو و مذاکره با ائتلاف‌های انتخاباتی دیگر انجام می‌شود. این مذاکره‌ها هنوز در مرحلهٔ ابتدایی است و در حال حاضر، مقصود این است که زمینه‌های مشترک برای ایجاد بزرگ‌ترین ائتلاف پارلمانی را به وجود آوریم که وظیفهٔ تشکیل دولت جدید را به عهده بگیرد. همان‌طور که می‌دانید، این انتخابات برندهٔ قطعی دارای اکثریت در مجلس نداشت [که بتواند به‌تنهایی دولت را تشکیل دهد].
سائرون و نیز مقتدا صدر، رهبر جنبش ”صدری»ها، بارها تأکید کرده‌اند که به قول‌های انتخاباتی خود پایبندند. این ائتلاف بازگشت به سهمیه‌بندی قومی-فرقه‌یی قدرت را در تشکیل دولت جدید نخواهد پذیرفت. تشکیل دولت جدید باید مبتنی بر کارپایهٔ ضدفرقه‌یی و ضدفساد، و مطابق با اصول مرامی برنامهٔ سائرون باشد. در واقع، پیش از بحث دربارهٔ اینکه چه کسی نامزد مقام نخست‌وزیری باشد، یا گفتگو در مورد جزئیات دیگر، توافق بر سر برنامهٔ دولت نخستین گام است. اگر این هدف‌های از پیش تعیین شده، آن طور که تا کنون و به طور علنی اعلام شده است، محقق نشود، آنگاه سائرون نیروی اپوزیسیون اصلی در پارلمان خواهد شد. به‌علاوه، اعضای این ائتلاف و نیروهای مدنی دموکراتیک همچنان به مشارکت فعال در جنبش اعتراضی توده‌یی جاری برضد فساد و سیاست‌های فرقه‌یی، در دفاع از حقوق بشر و حقوق دموکراتیک، و به منظور بسیج مردم با هدف اصلاح و تغییر سیاسی، ادامه خواهند داد.
س: ارزیابی شما از عملکرد حزب کمونیست عراق در این انتخابات و مشارکت در ائتلاف سائرون که نتیجهٔ خوبی به دست آورد، چیست؟ بر اساس خبرهای منتشر شده، در میان ۵۴ کرسی‌ای که ائتلاف سائرون به دست آورد، فقط دو نامزد توانستند به طور علنی زیر پرچم حزب کمونیست با موفقیت به پارلمان راه یابند. چه عواملی باعث شد که حزب کمونیست عراق نتواند کرسی‌های بیشتری به دست آورد؟ به نظر می‌آید که شرکت در این ائتلاف به حزب کمونیست عراق کمک کرد که بتواند در جامعهٔ عراق شناخته‌تر شود و مورد توجه بیشتری قرار بگیرد. این تأثیر در کجا بیشتر به چشم می‌خورد؟
ج: حزب ما کارزار انتخاباتی بزرگی در عراق و در خارج از کشور به راه انداخت که اثر مثبتی بر موقعیت حزب در میان مردم داشت و اعتبار و نفوذ سیاسی حزب را بیشتر کرد. فعالان حزبی به نواحی دورافتادهٔ کشور رفتند و برای ائتلاف سائرون تبلیغات و فعالیت کردند، و در کنار آن، دیدگاه‌ها و تحلیل‌های حزب را نیز به میان مردم بردند. این کارزار انتخاباتی به کادرها و سازمان‌های حزبی امکان داد که به توده‌های مردم نزدیک‌تر شوند، پیوندهای نزدیک‌تری با مردم برقرار کنند، و پایگاه محکمی برای کارزارها و فعالیت‌های سیاسی آینده به منظور دفاع از حقوق دموکراتیک بنیادی و بدیل دموکراتیک ملّی‌مان بسازند.
حزب ما دو نامزد موفق در این انتخابات داشت. رفیق رائد فهمی، دبیرکل کمیتهٔ مرکزی، در فهرست انتخاباتی سائرون در بغداد دوّم شد. رفیق دیگر ما، خانم هیفاء الامین، در استان ذی‌قار در جنوب کشور در فهرست انتخابات سائرون رتبهٔ سوّم را به دست آورد و به پارلمان راه یافت. دیگر نامزدهای حزب ما در ائتلاف انتخاباتی سائرون به‌رغم فعالیت انتخاباتی کارآمدی که داشتند، متأسفانه موفقیتی به دست نیاوردند. حزب ما در چهارده استان کشور ۵۸ نامزد معرفی کرده بود.
ارزیابی و برآورد اوّلیه کارکرد حزب ما و نتیجه‌ای که در انتخابات به دست آورد، نشان می‌دهد که تعداد کل رأی‌هایی که نامزدهای حزب به دست آوردند، در مقایسه با انتخابات قبلی در سال ۲۰۱۴/۱۳۹۳، افزایش یافته است. بررسی‌های ما همچنان ادامه دارد. تحلیل دقیق و عینی نتیجهٔ انتخابات توسط رهبری و همهٔ سازمان‌های حزبی به ما کمک خواهد تا نقطه‌ضعف‌هایمان را در کارزار انتخاباتی بشناسیم، و در کنار آن، موفقیت‌ها و ابتکارهای تازه را روشن‌تر ببینیم. ارزیابی ما شامل کارزار رسانه‌یی حزب نیز خواهد شد. به‌رغم منابع محدودی که ما داشتیم، و با گروه‌های حاکم و دیگر گروه‌هایی رقابت می‌کردیم که چندین کانال تلویزیونی در اختیار داشتند و مبالغ هنگفتی در راه تبلیغات انتخاباتی خرج کردند، در مجموع کارزار انتخاباتی ما کارآمد بود.
در مورد سلامت انتخابات باید بگویم که ناظران مستقل و جامعهٔ مدنی تأیید کردند که در این انتخابات نقص‌ها و ناهنجاری‌هایی مشاهده شده است. همچنین، اتهام‌هایی مبنی بر دستکاری کمیسیون انتخاباتی در رأی‌های نهایی مطرح شده است، و این در حالی است که کمیسیون انتخاباتی کشور برای سرعت بخشیدن به برگزاری انتخابات و شمارش رأی‌ها و جلوگیری از تقلب، دستگاه‌های الکترونیکی شمارش رأی را به کار گرفته بود. به‌علاوه، در مورد ”رأی ویژه “جداگانه، مخصوص اعضای نیروهای مسلّح و انتظامی و امنیتی که عده‌شان در حدود ۷۰۰هزار است، و نیز دربارهٔ نحوهٔ برگزاری انتخابات در مجامع عراقی‌های خارج از کشور (در حدود ۱۷۹هزار نفر) سؤال‌ها و تردیدهایی جدّی وجود داشت. یک هفته طول کشید تا کمیسیون انتخابات نتیجهٔ نهایی را اعلام کند.
دو عامل بسیار مهم اثر منفی بر کل روند انتخابات داشت. عامل نخست، نظام غیرعادلانهٔ انتخابات است که مبتنی بر نظام معروف به روش ”سَنت لاگه “است [نوعی شیوهٔ محاسبه و تقسیم کرسی‌های پارلمان در انتخاباتی که حزب‌ها فهرست انتخاباتی اعلام می‌کنند]. به‌رغم کارزار بزرگی که نیروهای مدنی دموکراتیک برای اصلاح این نظام انتخاباتی به راه انداختند، پارلمانِ وقت- که نیروهای گروه‌های حاکم بر آن مسلط‌اند- همان نظام را با مقسوم‌علیه ۱٫۷ حفظ کرد که آستانهٔ انتخاب شدن را بالا می‌برد. عامل دوّم این است که ساختار خود کمیسیون انتخابات بر اساس سهمیه‌بندی فرقه‌یی-قومی است. به همین علّت، یکی از اولویت‌های ائتلاف سائرون و برنامهٔ آن برای دولت جدید، اصلاح کل نظام انتخابات و از جمله قانون انتخابات است.
س:موضع‌گیری‌ها و نقش آیت‌الله سیستانی را در این انتخابات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ج:نقش آیت‌الله سیستانی، رهبر مذهبی شیعه، مثبت بود. خیلی پیش از برگزاری انتخابات اخیر، او از سیاستمداران فاسد حاکم فاصله گرفت، و در چندین مورد از زبان سخنگوی رسمی‌اش، پشتیبانی‌اش را از خواست‌های عادلانهٔ معترضان شرکت‌کننده در تظاهرات مسالمت‌آمیز در بغداد و دیگر استان‌های سراسر عراق برضد فساد و نابسامانی خدمات اجتماعی اعلام کرد. او همچنین در ماه‌های اخیر به نشانهٔ عدم موافقت با سیاست‌های شخصیت‌های سیاسی عمدهٔ محافل حاکم، از پذیرش آنها در خانه‌اش در نجف خودداری کرد. شایان ذکر است که هواداران آیت‌الله سیستانی پیام او را پیش از انتخابات، با این مضمون که ”کسی را که قبلاً آزموده شده است نباید دوباره آزمود»، چنین تفسیر کردند که او توصیه می‌کند که مردم حاکمان فاسد را دوباره انتخاب نکنند. او همچنین گفت که تصمیم به رأی دادن یا ندادن با خود شهروندان عراقی است. در موردهای قبل، او در سخنرانی‌هایش گفته بود که رأی دادن وظیفهٔ هر عراقی است. حزب‌های اسلامی این گفتهٔ او را بهانه‌ای می‌کردند برای بسیج کردن رأی‌دهندگان و مشروعیت بخشیدن به خودشان به مثابه مدافعان این دستهٔ مذهبی علیه دشمنان مفروض آن.
س: علّت موفقیت ائتلاف سائرون را در چه می‌بینید؟ تجربهٔ این ائتلافِ نیروهای گوناگون در عراق و شرکت مشترک آنها در انتخابات چه اثری بر تفرقهٔ عمیق فرقه‌یی در عراق می‌تواند داشته باشد یا دارد؟
ج:علاوه بر عوامل مؤثر در موفقیت ائتلاف سائرون که در نخستین پرسش به آنها اشاره کردم، می‌توان گفت که در ائتلاف‌های سیاسی پیش از انتخابات اخیر در روز ۱۲ ماه مه [۲۲ اردیبهشت]، این ائتلاف یگانه تحوّل تازه بود که پیش از این سابقه نداشت. همهٔ گروه‌بندی‌های انتخاباتی دیگر محصول ائتلاف‌های گوناگون قبلی بودند که هویت فرقه‌یی و قومی دارند. برخی حتّی تلاش کردند که با به کار بردن شعارها و عنوان‌های مدنی، هویت واقعی خود را پنهان کنند. همچنین، سائرون توانست در جریان انتخابات اتحاد خود را تا آخر حفظ کند، ولی گروه‌بندی‌های دیگر دچار تفرقه‌ها و انشعاب‌هایی شدند.
می‌توان گفت که ائتلاف فرافرقه‌یی سائرون تحوّلی نوین و بی‌مانند در صحنهٔ تیره و تاریک سیاسی کشور بود. این واقعیت که این ائتلاف از درون جنبش اعتراضی توده‌یی بیرون آمد و از پایین به بالا شکل گرفت، به اهمیت سیاسی آن می‌افزاید. شکل‌گیری این ائتلاف هویت ملّی و همه‌جانبهٔ عراق را تقویت کرد و به بازسازی وحدت ملّی عراق کمک شایانی کرد.
س:با توجه به تجربهٔ ائتلاف انتخاباتی سائرون، آیا حزب کمونیست عراق ادامهٔ همکاری با صدری‌ها یا دیگر اعضای ائتلاف و انجام فعالیت‌های مشترک با آنها را در برنامهٔ کار خود خواهد داشت؟ اگر پاسخ مثبت است، کارهای مشترک بر چه کارپایهٔ مشترکی خواهد بود؟
ج: حزب ما به همکاری با جنبش صدری‌ها و دیگر اعضای ائتلاف سائرون بر پایهٔ برنامهٔ اعلام شدهٔ ائتلاف که بازتاب‌دهنده و در بر دارندهٔ خواست‌های جنبش اعتراضی مردمی است ادامه خواهد داد. برنامهٔ ائتلاف با برنامهٔ دموکراتیک ملّی حزب ما نیز همگرایی دارد. برنامهٔ حزب ما خواستار پایان دادن به نظام فرقه‌گرایی سیاسی و باز کردن فضا برای برقراری دولت مدنی دموکراتیک بر پایهٔ اصول شهروندی (نه وابستگی‌های فرقه‌یی و قومی و عقیدتی) و عدالت اجتماعی است. برای رسیدن به چنین هدفی، به نیروها و ائتلاف‌های تازه‌ای نیاز است که بتوانند تغییری واقعی در توازن نیروها به وجود آورند. موفقیت انتخاباتی اخیر ائتلاف سائرون، که ائتلافی فرافرقه‌یی با هویتی ملّی و مدنی است، نخستین گام در راه مبارزه به منظور شکستن انحصار قدرت سیاسی در عراق بود. حزب ما به همکاری با ”جریان (یا جنبش) دموکراتیک “و دیگر نیروهای مدنی و دموکراتیک کشور نیز ادامه خواهد داد.
به نقل از «نامۀ مردم»، شمارۀ ۱۰۵۲، ۷ خرداد ماه ۱۳۹۷