گرانی یکی از مهم‌ترین عوامل آسیب‌های اجتماعی و نرخ ارز نیز یکی از ریشه‌های گرانی است که بر ساختار اقتصاد کشور اثر می‌گذارد و منجر به ایجاد تورم هم خواهد شد که البته خود تورم نیز در افزایش قیمت‌ها نقش موثری دارد.
اما موضوعی که نباید فراموش کرد این است که عوامل مختلفی سبب ایجاد تورم یا افزایش تورم در جامعه می‌شود که باید به آنها توجه کرد. مادامی که این عوامل کنترل نشوند، هیچ نتیجه مثبتی را از افزایش نرخ ارز شاهد نخواهیم بود؛ مانند رشد صادرات، چون تولیدی نداریم که در بازارهای منطقه‌ای قابل رقابت باشد که البته دلایل متفاوتی دارد که یکی از آنها هزینه بالای تولیدکننده و مرتبط با نرخ ارز است.
بنابراین تا زمانی که نگاه سیستمی به کل اقتصاد کشور نداشته باشیم و فقط فکر کنیم با افزایش نرخ ارز و کاهش نرخ بهره و… می‌توانیم مشکلات اقتصاد کشور را حل کنیم، نتایج مثبت شامل حال مشکلات ما نخواهد شد.
اگر می‌خواهیم تورم را کنترل کنیم، باید موضوع تولید واقعی در اقتصاد را تقویت و تشویق کنیم که این هم با ساختارهای موجود امکان‌پذیر نیست.
از سوی دیگر باید کاری کنیم که ۹۰ درصد ارز کشور از صادرات حاصل شود، نه اینکه عرضه‌کننده اصلی و بزرگ ارز هم خود دولت باشد؛ در این صورت دولت هم حقی نداشت در بازار ارز دخالت کند و عرضه و تقاضا معنای واقعی خود را پیدا می‌کرد، اما وقتی رانت بزرگی در تعیین نرخ ارز وجود دارد و عده خاصی از آن استفاده می‌کنند که به قدرت وصل‌اند و از منابع عمومی هم ارتزاق می‌کنند و از رانت ارز و انرژی ارزان بهره می‌گیرند، متاسفانه مشکلات متعددی بروز می‌کند.
در همین شرایط است که بخش خصوصی مستقل و قدرتمندی هم نخواهیم داشت.
در برخی مواقع ارز حاصل از نفت و صادرات واقعی بدون استفاده از رانت و انرژی ارزان داریم که واقعی است و از تولید و اقتصاد کشور حاصل می‌شود، اما گاهی تولیدکنندگان با استفاده از رانت‌ها و نفت، آب، برق و گاز رایگان کالایی تولید می‌کنند که متاسفانه با نرخ انرژی جهانی، آن را صادر می‌کنند؛ در این صورت ارزی که از این طریق وارد کشور می‌شود، باید سهم خود را به اقتصاد ملی پرداخت کند.
نکته مهم دیگر اینکه اگر تولیدات ما هیچ‌کدام یارانه نداشته باشند، خیلی‌ها ورشکسته می‌شوند، چون کارایی و بهره‌وری لازم را ندارند و بقای‌شان به رانت‌ها وابسته است. حالا اگر صنعتی باشد که بتواند روی پای خود بایستد و صادرات هم داشته باشد و درآمدی هم کسب کند، می‌تواند با هر قیمتی، در بازار عرضه کند و بفروشد به شرط اینکه از منابع عمومی یعنی ارز نفتی استفاده نکند.
نفت سرمایه طبیعی ملی و متعلق به نسل‌های کنونی و آینده است و دولت باید در این زمینه عادلانه رفتار کند.
در نتیجه نباید این منابع ملی را به گوشت و آب و مرغ و پیاز تبدیل کنیم و دست مردم بدهیم؛ متاسفانه سیستم اقتصادی ما به شدت غلط عمل می‌کند.