کرکوک به نقطه جوش تنش‌ها میان دولت مرکزی عراق و اقلیم کردستان بدل شده است. در روزهای گذشته تنش در مرزهای اقلیم کردستان عراق بالا گرفته؛ خبرها از اعزام هزاران پیشمرگه کرد به استان حساس کرکوک حکایت دارد. روز گذشته یکی از مقامات اقلیم کردستان عراق اعلام کرد دولت اقلیم از ترس حمله نیروهای عراقی و شبه‌نظامیان هم‌پیمانش، هزاران پیشمرگه را روانه استان نفت‌خیز کرکوک کرده است. یکی از مشاوران مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان عراق، روز گذشته در توییتر با اعلام خبر حضور کامل پیشمرگه‌ها در مرز کرکوک گفت: «به آنها دستور داده شده که به هر قیمتی شده، دفاع کنند». به گزارش آسوشیتدپرس حدود شش هزار نیروی کُرد به کرکوک اعزام شده‌اند و دولت اقلیم کردستان به پیشمرگه‌ها در کرکوک دستور آماده‌باش داده است. پیشمرگه‌ها پس از آن به حالت آماده‌باش درآمدند که مقامات کرد دولت عراق را به لشکرکشی و مقدمه چینی برای حمله به کرکوک و پس‌گرفتن این استان نفت‌خیز متهم کردند. کوسرت رسول، معاون اول رئیس اقلیم کردستان، روز گذشته اعلام کرد اعزام نیرو به کرکوک در پاسخ به «تهدیدها» بوده است. بااین‌حال حیدرالعبادی، نخست وزیر عراق، روز پنجشنبه با رد این ادعا گفت عراق از نیروهای نظامی علیه شهروندانش استفاده نمی‌کند، هرچند اواخر همان روز گزارش‌ها از اعزام نیروهای عراقی و نیروهای بسیج مردمی (حشدالشعبی) به‌سوی کرکوک خبر دادند. مقامات اقلیم کردستان گفته‌اند نیروهای حشدالشعبی روز گذشته در مناطق ترکمن‌های شیعه در جنوب کرکوک مستقر شده‌اند و برخی منابع هم تحرکات نیروهای امنیتی عراق را در جنوب و غرب کرکوک تأیید کرده‌اند.
شورای امنیت منطقه کردستان براساس اطلاعات محرمانه خود احتمال حمله شبه‌نظامیان حشدالشعبی (بسیج مردمی) را داده که همراه با نیروهای عراقی می‌جنگند. شورای امنیت کردستان اعلام کرد، دولت مرکزی عراق درصدد اشغال میادین نفتی در نزدیکی مرز، یک فرودگاه و یک پایگاه نظامی است. گفته شده دولت مرکزی برای این عملیات تعدادی تانک و توپخانه سنگین را راهی منطقه مرزی کرکوک کرده است. مشاور بارزانی از جامعه بین‌المللی خواسته در این وضعیت مداخله کنند و از حیدرالعبادی هم خواسته به نیروهای حشدالشعبی دستور دهد از اطراف کرکوک عقب‌نشینی کنند. به‌گفته این مقام کرد، نیروهای پیشمرگه آغازکننده هیچ تنشی نخواهند بود و فقط برای دفاع و عقب‌راندن نیروهای عراقی به این منطقه فرستاده شده‌اند.
این در‌حالی است که به‌گزارش رویترز، حیدر العبادی در بیانیه‌ای اعلام‌کرد: «ما ارتش را وارد جنگ با شهروندان کرد خود نمی‌کنیم». فرماندهی عملیات مشترک نیروهای عراقی نیز در بیانیه‌ای اعلام کرده هیچ‌گونه عملیات نظامی‌اي از سوی نیروهای عراقی در کرکوک آغاز نشده است. یک سخنگوی ارتش عراق هم برنامه‌ریزی برای حمله به نیروهای کرد را انکار و تأکید کرد قصد نیروهای عراقی از آمادگی و تدارکات تنها حمله به شبه‌نظامیان داعش «در منطقه مرزی غرب عراق» در نزدیکی سوریه است.
اما موضع‌گیری مقامات عراقی متناقض است. با وجود انکار پیشروی به سوی کرکوک، خبرگزاری فرانسه به نقل از یک ژنرال عراقی که نخواست نامش فاش شود می‌گوید نیروهای عراقی در حال پیشروی به سوی مواضع پیش از زمان داعش هستند. به گفته این مقام نظامی عراق، ارتش عراق «در حال پیشروی برای تصرف آن مواضعی است که در خلال حوادث ژوئن ۲۰۱۴ از دست رفته بود». به گفته این مقام، نیروهای ارتش عراق روز جمعه صبح یک پایگاه را در غرب شهر کرکوک بدون آنکه با مقاومت پیشمرگه‌های کرد مواجه شوند به تصرف خود درآورده‌اند. برخی اعزام نیروهای عراقی و نیروهای بسیج مردمی به کرکوک را تنها نمایش قدرتی از سوی بغداد می‌دانند اما درهمین‌حال این حرکت را اقدامی خطرناک عنوان کرده‌اند که می‌تواند به جنگی داخلی در عراق منجر شود.
تنش‌ها دو هفته بعد از برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان عراق به بالاترین حد خود رسیده است. نتایج این همه‌پرسی جنجالی از رأی مثبت ٩٢ درصد از افراد واجد شرایط رأی‌دادن به استقلال اقلیم کردستان از عراق حکایت داشت اما دولت مرکزی عراق پیش و پس از برگزرای این همه‌پرسی بر غیرقانونی‌بودن آن تأکید داشت. مقامات دولت مرکزی مصرانه می‌گویند نتایج این همه‌پرسی را به‌رسمیت نمی‌شناسند. برگزاری این همه‌پرسی که با مخالفت ایران و ترکیه، دو کشور همسایه اقلیم، مواجه شده بود در نهایت به قیمت محدودیت‌های سنگينی علیه اقلیم کردستان تمام شد و حیدرالعبادی هم نتایج آن را به رسمیت نشناخت وخواستار ملغا‌شدن نتیجه آن شد.
همه‌پرسی ابتدا قرار بود فقط در سه استان اقلیم خودمختار کردستان عراق برگزار شود اما در نهایت استان عمدتا کردنشین کرکوک نیز در این همه‌پرسی شرکت کرد. استان کرکوک پیش از ظهور داعش در عراق در کنترل دولت مرکزی عراق بود اما در سال ٢٠١٤ و پس از کنترل داعش بر این استان، پیشمرگه‌های کرد توانستند نیروهای این گروه تروریستی را از کرکوک خارج کنند و این شهر را به تصرف خود درآورند. شهر کرکوک در شمال عراق شهری نفت‌خیز است و از اهمیتی راهبردی برای کشور عراق برخوردار است؛ از سوی دیگر کردها این شهر را از آن خود می‌دانند. گرچه اکثر ساکنان این شهر، کرد هستند اما عرب‌ها و ترکمن‌ها هم در کنار کردها زندگی می‌کنند و دولت اقلیم مدعی است که اکثر شهروندان عرب و ترکمن هم در کنار کردهای این منطقه به استقلال اقلیم کردستان از عراق رأی داده‌اند.
درهمین‌حال دولت عراق روز پنجشنبه رسما اعلام کرد با حکومت اقلیم هیچ مذاکره‌ای نخواهد داشت و فرودگاه‌های منطقه باز نخواهد شد مگر آنکه کردها به «اتحاد عراق» متعهد بمانند. با انجام آخرین پرواز بین‌المللی پیش از ساعت شش بعداز‌ظهر به وقت محلی در روز هفتم مهرماه از فرودگاه اربیل، پروازهای بین‌المللی اقلیم کردستان رسما با تصمیم دولت مرکزی عراق متوقف شد. حکومت اقلیم کردستان تاکنون چندین بار به دنبال انجام همه‌پرسی استقلال از دولت مرکزی خواسته است به گفت‌وگو بنشینند و مسائل را از راه مذاکره حل کنند، بااین‌حال دولت حیدر العبادی الغای نتیجه همه‌پرسی را به عنوان پیش‌شرط مذاکره مطرح کرده است.