ترامپ کنفرانس‌هاي جنجالي کم نداشته است، اما کنفرانس خبري روز گذشته او چيز ديگري بود. حرف‌هايي که رئيس‌جمهوري آمريكا در لابي برج خود در نيويورک بر زبان آورد، نه‌تنها موجب خشم آمريکايي‌ها، بلکه با انتقاد جامعه جهاني مواجه شده است. به نظر حالا بايد تعصب نژادي را نيز به فهرست بلندبالا و سياه ويژگي‌هاي شخصيتي «دونالد ترامپ» افزود. او که پيش‌تر به‌خاطر اظهارات جنجالي‌اش درخصوص مهاجران، مسلمانان و زنان از سوي نهادهاي مدني مورد انتقاد قرار گرفته بود، روز گذشته نيز بار ديگر از راست‌گرايان افراطي در راهپيمايي شارلوتزويل دفاع کرد؛ اقدامي که عملا به دوقطبي‌شدن بيش از پيش جامعه آمريکا دامن مي‌زند. البته دفاع از برتري‌طلبان سفيدپوست موضعي بود که او از همان روز اول اتخاذ کرده بود، ولي به نظر به دليل فشارهاي سياسي و جامعه مدني، مجبور به عقب‌نشيني از آن شد. او در يک بيانيه که به نظر به او تحميل شده بود، نژادپرستي را امري شيطاني خواند، اما اين عقب‌نشيني تنها چندروز بيشتر به طول نينجاميد و ترامپ روز گذشته آب پاکي را بر دستان همه ريخت؛ وقتي که به‌خاطر بروز خشونت‌ها هر دو طرف را ملامت کرد. تعلل ابتدايي ترامپ در محکوم‌کردن برتري‌طلبان سفيدپوست و در ادامه مقصردانستن دو طرف که عملا عاملان خشونت را تا حدي از اقدامات زشت خود مبرا مي‌کند، به نظر مي‌تواند زمينه‌ساز موجي جديد از درگيري‌ها و کشمکش‌ها ميان سفيدپوستان و ديگر اقليت‌هاي نژادي باشد. پيش‌تر نيز رفتار متعصبانه پليس آمريکا در برخورد با سياهپوستان بارها به ايجاد درگيري‌ها و تنش‌هايي در اين کشور منجر شده است.
برتري‌طلبان خوب
همه‌چيز از يک مجسمه شروع شد؛ مجسمه رابرت اي لي، فرمانده نيروهاي طرفدار برده‌داري در جنگ داخلي آمريکا. گويا قرار بوده اين مجسمه از اين شهر برداشته شود و دست‌راستي‌ها در اعتراض به اين طرح، دست به راهپيمايي مي‌زنند. اين راهپيمايي با تجمع گروه‌هاي ضدفاشيست همراه شده و به خشونت کشيده مي‌شود. با مداخله پليس، درگيري تقريبا به پايان رسيده بود و مردم در حال متفرق‌شدن بودند که ناگهان خودرويي به ميان مخالفان سفيدپوستان افراطي مي‌راند که در نتيجه يک زن ٣٢ساله کشته و ١٩ نفر نيز زخمي مي‌شوند. اعتراض‌ها به ترامپ زماني شروع شد که ترامپ روز شنبه در واکنش به مرگ هيتر هِير، فعال حقوق مدني، به‌جاي محکوم‌کردن اين حرکت، تقصير را متوجه «طرف‌هاي متعدد» دانست. حال طبق اظهارات اخير ترامپ، نه‌تنها تمامي اين معترضان، نئونازي و برتري‌طلبان نژادي نبوده‌اند، بلکه در ميان آنها انسان‌هاي خوبي نيز وجود داشته است. او روز گذشته نيز به‌جاي محکوم‌کردن حرکات نژادپرستانه راست‌هاي افراطي، نوک پيکان انتقاد خود را به سمت چپ‌هايي گرفت که از نظر او در بروز اين خشونت‌ها سهيم بوده‌اند. او ضمن محکوم‌کردن شديداللحن اقدام جيمز الکس فيلدز که با ماشين به دل جمعيت زده بود، طرف مقابل را نيز افرادي «بسيار، بسيار خشن» خواند. طبق گفته‌هاي مشاوران ارشد رئيس‌جمهور، اين گفته‌ها بدون برنامه‌ريزي قبلي عنوان شده و حتي خود کارکنان را نيز متعجب كرده است. گويا قرار بوده ترامپ در اين نشست خبري درباره تسريع اعطاي مجوز در حوزه زيرساخت در آمريکا صحبت کند.
جنگ داخلي و قدرت‌طلبي ترامپ
در همين رابطه، وزير اسبق کار آمريکا با اشاره به اظهارات جنجالي ترامپ درخصوص حملات شارلوتزويل گفت، ترامپ در تلاش براي آغاز يک جنگ داخلي است. رابرت رايش همچنين ترامپ را متهم کرده که ازمشروعيت‌دادن به خشونت به‌عنوان يک «راهبرد سياسي» بهره گرفته و در تلاش است تا ميان هسته سفيدپوستان و اقشار محافظه‌کار طرفدارش با مابقي اقشار جامعه يک نزاع به وجود آورد. ترامپ که از همان ابتدا بخش زيادي از تخم‌مرغ‌هاي خود را در سبد محافظه‌کاران و ملي‌گرايان گذاشته بود، حال که مي‌بيند محبوبيتش در ديگر اقشار جامعه به‌شدت در حال ريزش است، سعي مي‌کند اعتماد آن هسته مرکزي طرفداران دوآتشه خود را بيش از پيش به خود جلب کند. او با اين کار به‌نوعي يک ارتش مردمي از افرادي با گرايشات نژادپرستانه، زن‌ستيزانه، اسلام‌هراس و ضدمهاجران درست مي‌کند که مي‌توانند انگيزه‌هاي خود را در پس شعارهايي مانند احياي آمريکاي بزرگ و نخست آمريکا پنهان کنند. به گزارش «اينديپندنت» و به نقل از رايش، هدف ترامپ ترويج خشونت يا برتري‌طلبي نژادي نبوده، بلکه اينها وسيله‌هايي هستند که از آنها براي تقويت قدرت خود بهره مي‌گيرد؛ فردي که از نظر رايش، براي رسيدن به قدرت، ابايي از همدستي با روس‌ها نيز ندارد.
کنگره و توييتر عليه ترامپ
گذشته از واکنش‌هاي فردي، اظهارات اوليه ترامپ از سوي نمايندگان هر دو حزب جمهوري‌خواه و دموکرات نيز مورد انتقاد قرار گرفت؛ از جمله چهره‌هاي برجسته جمهوري‌خواه که حادثه شارلوتزويل را تروريسم داخلي توصيف کردند عبارتند از: سناتور اُرين، مسن‌ترين سناتور حاضر در سنا، در صفحه اينستاگرام خود با اشاره به کشته‌شدن برادرش در جنگ جهاني دوم، گفت، برادرش در جنگ با آلمان‌ها کشته نشده تا ايده‌هاي نازي در کشورش پا بگيرند. پل رايان، سخنگوي مجلس نمايندگان، نيز تعصب و برتري‌طلبي را نفرت‌انگيز و مغاير با ارزش‌هاي حاکم بر آمريکا دانست، اما تندترين موضع را بايد متعلق به سناتور دموکرات، برايان شاتز، دانست که در اظهارنظري کم‌سابقه گفته است، ترامپ رئيس‌جمهور او نيست، اما اعتراض به اظهارات ترامپ فقط به چهره‌هاي سياسي محدود نماند و به توييتر نيز کشيده شد. ترامپ که از زمان به‌قدرت‌رسيدن، چهره محبوبي در رسانه‌ها و مطبوعات نبوده است، براي پرکردن اين خلأ رسانه‌اي به توييتر روي آورد، اما حالا همين توييتر به دشمن او بدل شده است. روز گذشته هشتگي با مضمون «ترامپ را استيضاح کنيد»، در صدر نخست هشتگ‌هاي توييتر قرار گرفت. طبق اعلام «توييتر» در مدت‌زمان کوتاهي، نزديک به ٦٠ هزار توييت با اين هشتگ در اين شبکه به اشتراک گذاشته شد.
پس‌لرزه‌هاي اقتصادي شارلوتزويل
فارغ از واکنش‌ها در فضاي سياسي و مجازي، پس‌لرزه‌هاي اظهارات ترامپ درخصوص شارلوتزويل به تيم مشاوران اقتصادي او نيز رسيد. درهمين‌رابطه، رؤساي چند شرکت بزرگ آمريکايي که در نهادي موسوم به «شوراي صاحبان صنايع» نقش رايزنان رئيس‌جمهوري آمريکا در امور اقتصادي را دارند، از پست‌هاي خود کناره‌گيري کردند. روند کناره‌گيري‌ها در روز دوشنبه و با استعفاي کنت فريزر، رئيس شرکت «مرک» که خود نيز رنگين‌پوست است، کليد خورد و در ادامه، برايان کرزانيچ و کوين پلانک، رؤساي شرکت‌هاي «اينتل» و «آندر آرمور»، نيز از «شوراي صاحبان صنايع» آمريکا کناره‌گيري کردند. رؤساي اين سه شرکت که در امور اقتصادي به ترامپ مشورت مي‌دادند، دليل اين کار خود را خودداري ترامپ از محکوم‌کردن اقدامات سفيدپوستان افراطي در ماجراي اعتراضات شهر شارلوتزويل ايالت ويرجينيا اعلام کرده‌اند. چهارمين چراغ را نيز «ريچارد ترومکا»، رهبر اصلي‌ترين اتحاديه کارگري آمريکا، روز گذشته با کناره‌گيري‌اش از اين شورا روشن کرد. او پذيرش تعصب و تروريسم داخلي از سوي رئيس‌جمهور آمريکا را دليل استعفاي خود عنوان کرده است. رهبر اصلي‌ترين اتحاديه کارگري آمريکا در ادامه گفت: «ما بايد به نمايندگي از کارگران آمريکا که هرنوع مشروعيت اين گروه‌هاي متعصب را رد مي‌کنند، استعفا بدهيم». جايگاه سياسي ترامپ در شش ماهي که از حضورش در کاخ سفيد مي‌گذرد، بسيار متزلزل نشان داده است. با اتفاقات روز گذشته، حالا او فضاي مجازي و حداقل بخشي از حوزه اقتصادي آمريکا را نيز مقابل خود مي‌بيند.