در چنین شرایطی که خبرها حاکی از رفتن برخی از چهرههای اصلاحطلب و آمدن شخصیتهای اصولگرا به پاستور است، یک پرسش در افکار عمومی شکل گرفته است مبنی بر این که لیست حذف و اضافه کابینه دوازدهم در دستان چه کس یا کسانی قرار دارد وهادیان اتاق فکر حسن روحانی را چه افراد و با چه رویکرد سیاسی تشکیل میدهند که در جهتکاهش وزن اصلاحطلبان و به موازات آن افزایش چهرههای اصولگرا در کابینه فعالیت میکنند.
تا فرارسیدن روز مراسم تحلیف حسن روحانی تنها یک هفته باقی مانده است. آنطور که حسینعلی امیری، معاون پارلمانی دولت یازدهم اعلام کرده، همزمان با برگزاری این مراسم، رئیس قوه مجریه فهرست اعضاء کابینه دوازدهم را نیز ارائه خواهد کرد. لیستی که تنها شمایل آن قطعی شده و بنا به گفته خود حسن روحانی، دولت دوازدهم صورتی فراجناحی خواهد داشت اما کسی از بطن این فهرست آگاهی ندارد و تنها اخبار خارج شده از دیوارهای پاستور «به نقل از منابع آگاه» بوده است و هیچ یک از حذف و اضافههای گفته شده در رسانهها از سوی منابع رسمی تایید یا تکذیب نشدهاند. با این حال با مروری بر همین اخبار نیمه موثق میتوان دریافت که اگر در کابینه دوازدهم دولت حسن روحانی اصلاحطلبزدایی انجام نشده باشد دست کم وزن این جناح سیاسی به حداقل رسیده است. در چنین شرایطی که خبرها حاکی از رفتن برخی از چهرههای اصلاحطلب و آمدن شخصیتهای اصولگرا به پاستور است، یک پرسش در افکار عمومی شکل گرفته است مبنی بر این که لیست حذف و اضافه کابینه دوازدهم در دستان چه کس یا کسانی قرار دارد وهادیان اتاق فکر حسن روحانی را چه افراد و با چه رویکرد سیاسی تشکیل میدهند که در جهتکاهش وزن اصلاحطلبان و به موازات آن افزایش چهرههای اصولگرا در کابینه فعالیت میکنند. آنطور که میشود حدس زد. لیست خوبها و بدهای کابینه دوازدهم در اختیار 4 چهرهای قرار گرفته که عقبه هیچ یک به اصلاحطلبی بازنمیگردد. در عوض ریشه دوتن از آنها به خاک اصولگرایی تعلق دارد و دو نفر دیگر هم اگر خود را اصولگرا ندانند، به اردوگاه اصلاحطلبی نیز دلبستگی ندارند. فهرست حذف و اضافه کابینه دولت دوازدهم در اختیار محمد نهاوندیان؛ رئیس دفتر حسن روحانی در دولت یازدهم، محمد باقر نوبخت؛ رئیس سازمان مدیریت و برنامهریزی، محمود واعظی، وزیر ارتباطات و حسام الدین آشنا، مشاور فرهنگی و رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک نهاد ریاست جمهوری قرار دارد.
نگارندگان لیست کابینه
اخبار پیرامون حذف شهیندخت مولاوردی و معصومه ابتکار از معاونت زنان و سازمان حفاظت از محیط زیست، رفتن فخرالدین دانش آشتیانی از وزارت آموزش و علی طیب نیا از وزارتخانه اقتصاد و دارایی،همان وزیری که از مجلس تمام اصولگرای نهم به دلیل کارآمدی اش بالاترین رای اعتماد را به دست آورد و به دنبال این حذفها، حفظ چهرههایی چون محمدرضا رحمانی فضلی در کابینه، این احتمال را به وجود آورده است که کابینه دوازدهم بری از چهرههای شاخص و تاثیرگذار اصلاحطلب باشد. بیشک تفکر این اتفاق نمیتواند از ذهن یک اصلاحطلب ساطع شده باشد از همین روی ریشه آن را باید در جایی دیگر جستجو کرد. 4 فردی که گفته میشود در چیدمان افراد در کابینه دوازدهم نقش داشته اند هیچ یک تنها به کشتی اصلاحطلبان تعلقی ندارند که حتی در بسیاری از موارد هم علیه این جریان عمل کردهاند.
محمد نهاوندیان: رئیس دفتر حسن روحانی که از طیف اصولگرایان معتدل محسوب میشود، دارای تحصیلات حوزوی است و در طول دوران ریاستش بر دفتر رئیس جمهوری رابط میان پاستور و قم بود. گفته میشود که او در زمان انتخابات ریاست جمهوری 92 یکی از گزینههای حزب موتلفه برای کاندیداتوری بوده است که از حضور در انتخابات خودداری کرد. پیش از آن که در دولت حسن روحانی به فعالیت بپردازد، رئیس اتاق بازرگانی بود و هنگام ورود به کابینه هم یکی از اعضاء اتاق بازرگانی به شمار میرفت. در اخباری تایید نشده آمده است که او دارنده اقامت کشور آمریکاست و همین امر نیز حواشی فراوانی را برای او ایجاد کرد. به هرروی میتوان یکی از دلایل عدم وجود چهرههای اصلاحطلب در کابینه را محمد نهاوندیان دانست چراکه زاویهگیری او با اصلاحطلبان ریشه تاریخی دارد و کمتر کسی فراموش میکند که نهاوندیان در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 76 در مناظرههای انتخاباتی چگونه سخن میگفت. نکته جالب توجه آن جایی است که سرمنشا ضعف در تیم اطلاعرسانی دولت به او بازمیگردد چرا که متولی این تیم رئیس دفتر ریاست جمهوری است و تمام انتصابات توسط او انجام میشود. جالب تر آنکه گفته میشود در دولت آینده نهاوندیان یا بر روی صندلی یکی از وزرا مینشیند یا آنکه متصدی یکی از معاونتها میشود. البته این موضوع بستگی به میزان سختگیری یا عدم سختگیری فراکسیون امید مجلس دارد. طبعا اگر سختگیری درکار نباشد او در قامت یک وزیر در دولت آتی خواهد بود.
حسام الدین آشنا: مشاور فرهنگی حسن روحانی و رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری و استاد دانشگاه امام صادق(ع) است. آشنا را نه میتوان اصلاحطلب دانست و نه اصولگرا، توییتهای حاشیه ساز و جنجالی او که بی گمان برای هر ایرانی آشنااست، او را اعتدال گرا نیز نشان نمیدهد و تنها گواه آن است که آشنا در هر جهتی حرکت میکند و زمانی جانب اصلاحات را میگیرد و زمانی هم به گونهای عمل میکند که کیهان میشود حامی او! به هرروی مشاور فرهنگی حسن روحانی نویسنده غالب متون سخنرانیهای اوست. از این حیث میتوان دریافت که آشنا در تقلیل وزن اصلاحطلبی در کابینه نقش داشته است که در روزهای اخیر این جناح سیاسی را متهم به سهم خواهی کرده است. در جریان دیدار محمدرضا عارف، رئیس شورای سیاست گذاری اصلاحطلبان با حسن روحانی در هفتههای گذشته، در بزنگاهی که عارف مطالبات رایدهندگان به روحانی را با رئیس جمهوری مطرح کرد، این حسامالدین آشنا بود که اصلاحطلبان را متهم به سهم خواهی کرد و چنین گفت: «کاسبان اصلاحطلبی که باج خواهی رسانهای و سیاسی از رئیس جمهور را آغاز کرده اند، بدانند روحانی رئیس دولتهای هفتم و هشتم نیست؛ نه تعارف میکند نه ماخوذ به حیا میشود.» بعد از آن هم که در معرض انتقادات فراوانی قرار گرفت، نوشت: «اشتباه نکنیم؛ اصلاحطلبان و اصولگرایان کاسب نیستند اما کاسبان به هر لباسیدرمیآیند.»
محمود واعظی: وزیر ارتباطات دولت روحانی و دبیر کل حزب اعتدال و توسعه است. اگرچه او توانسته در حوزه وزارتش اقدامات موثریاز جمله مبارزه با فیلترینگ فضای مجازی انجامدهد اما ریشه زاویهگیریهایش با اصلاحطلبان درهاله ای از ابهام قرار دارد و نمیتوان دریافت که موضعگیریهای او دربزنگاههای حیاتی علیهاین جریان سیاسی به چه دلیل است. واعظی یکی از آن دولتمردانی بود که بنابرگفتهها در عدم ریاست عارف بر مجلس نقش داشته است آن هم با گفتگو با برخی نمایندگان مجلس. پس از آن هم در بزنگاه دومین انتخابات هیئت رئیسه گفته شد که واعظی از جمله افرادی است که خواهان کنار گذاشتن علی مطهری از صندلی نائب رئیسی مجلس است. حال در آستانه تشکیل دولت جدید هم اظهارنظرهای او از همین زاویهگیریهای مبهمش با اصلاحطلبان خبر میدهد. تا جایی که در یکی از محافل خصوصی عنوان کرده بود که تنها 500 هزار رای حسن روحانی متعلق به اصلاحطلبان بوده است. همچنین در پی دیدار اخیرش با فراکسیون اصولگرایان مجلس اظهار داشت که: «آقای روحانی به هیچ گروه، جناح و جریانی بدهکار نیست و هیچ گروه و جریانی نمیتواند مدعی باشد که باعث رای آوری روحانی شده چون مردم به روحانی رای دادهاند.» این درحالی است که اصلاحطلب بودن خاستگاه رای روحانی غیر قابل کتمان است و خود رئیس جمهوری نیز در ایام انتخابات به آن اشاره داشته است؛ از دیگر سو اصولگرایان حامیان حسن روحانی در جریان انتخابات نبوده اند چراکه آنها کاندیدای واحد خود را داشتند. از همین روی میتوان یکی از علل اصلی حذف اصلاحطلبان از کابینه و حضور چهرههای اصولگرا به آن را ناشی از تفکرات واعظی دانست.
محمدباقر نوبخت: شاید بیحاشیهترین نگارنده لیست کابینه محمدباقر نوبخت باشد. او سخنگوی دولت و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی است و در کارنامه خود سابقه نمایندگی مجلس ششم را برعهده دارد. هنگام انتخابات ریاست مجلس نام او در کنار نام واعظی شنیده میشد. اما در کارنامه عملکردش نشانهای از موضعگیری علیه اصلاحطلبان دیده نمیشود. نوبخت که از چهرههای اقتصادی دولت یازدهم به شمار میرفت شاید در دولت جدید روحانی جامه وزارت به تن کند.
اطمینان خاطر روحانی به اصلاحطلبان
حسن روحانی به جناحهای گوناگون در سپهر سیاسی ایران اطمینانخاطر داد که ترکیب کابینه دوازدهم فراجناحی است، اما اعلام کرد که در دولت بعدی شیوه تفکری که مردم به آن رای دادهاند حاکم خواهد شد. در چنین شرایطی نمیتوان اوضاع پیش رو را سیاه دانست و از آن قطع امید کرد همان طور که شرایط پیش رو سپید نیز دیده نمیشود. در این اوضاع خاکستری تنها میتوان کورسوی امیدی به اعلام نظر حسن روحانی در لیستی داشت که نگارندگان آن چهرههای اصلاحطلب نیستند و تنها امید رای دهندگان همین اعمال نفوذ روحانی بر این فهرستی است که چند روز تا اعلام آن نمانده است. روز گذشته اسحاق جهانگیری معاون اول روحانی هم اظهار داشت که: «امیدواریم همانطور که مردم رای دادهاند آقای روحانی درباره کابینه تصمیم گیری کنند. ایشان با نهادها و افراد مختلفی برای انتخاب اعضای کابینه مشورت میکنند، اما تصمیم گیری نهایی برعهده شخص اوست.»
از همین روی میتوان بارقه امیدی نسبت به لیستی که مدونان آن را چهرههای اصولگرا تشکیل دادهاند، احساس کرد.