سایر کشورهای طرف توافق هسته‌ای با رویکرد ترامپ در متشنج کردن فضا علیه ایران موافقت و همراهی ندارند. بنابراین،ایران می‌تواند ضمن پایبندی تمام و کمال به تعهدات برجامی‌اش از این فرصت برای متحد کردن و نزدیک کردن سایرین به خود بهره ببرد و عملاً ترامپ رادر پیگیری اهدافش یعنی ایجاد فشار مجدد و منزوی کردن ایران ناکام بگذارد.”
روزنامه جهان صنعت نوشت:” نمایندگان آمریکا با ۴۱۹ رای موافق و تنها سه رای مخالف، طرح تحریم‌های ایران، روسیه و کره شمالی را تصویب کردند. این طرح نسخه اصلاح شده طرحی است که پیش از این با هدف تحریم ایران و روسیه در سنا تصویب شده بود. طرح جامع تحریم‌های ایران باید اکنون به مجلس سنای آمریکا رفته و پس از تصویب شدن، رییس‌جمهور آمریکا نیز آن را امضا کند. اما باید گفت این تحریم‌ها که گسترده‌ترین تحریم‌های آمریکا پس ازتوافق هسته‌ای تهران و 1+5 در سال 1394 است، پیش‌تر با عنوان «مقابله با اقدامات بی‌ثبات‌کننده ایران در سال 2017» نام گرفته بود. طرحی که برنامه موشکی بالستیک ایران و فعالیت‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را هدف قرار می‌داد. دولت آمریکا اقداماتی چون توسعه برنامه‌های موشکی ایران و سیاست‌های منطقه‌ای جمهوری اسلامی در حمایت از دولت سوریه و گروه حزب الله لبنان را ناقض روح برجام تفسیر می‌کند، این در حالی است که ایران نیز متقابلا تحریم‌های آمریکا را ناقض روح برجام می‌خواند. اما باید گه‌گاه مواضع آمریکا نسبت به ایران را تکرار کرد؛ آن وقت می‌بینیم تهدیدهای آمریکا همیشه بوده و هست و رویکرد آنان تغییر نکرده است اما هدف این کشور این است که ایران را در یک ابهام قرار دهد و تعادل روانی کشور را به هم بریزد تا نهایتا مقامات ایرانی را از ادامه پایبندی به برجام خسته کند.”
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه، در واکنش به تصویب لایحه تحریم‌های مجلس نمایندگان آمریکا علیه جمهوری اسلامی، اظهار داشت: مجلس نمایندگان آمریکا با تصویب این تحریم‌های غیرهسته‌ای و در صورت نهایی و اجرایی شدن آن، اجرای موفقیت‌آمیز برجام که یک توافق چندجانبه و بین‌المللی را که حاصل تلاش چندین ساله بوده، نادیده انگاشته و آن را به خطر می‌اندازد. ”
جهان صنعت در مطلبی دیگر در همین ارتباط، می نویسد:”آمریکاییها به دنبال این هستند که برجام را هوا کنند. رییس‌جمهور آمریکا در آخرین توئیت خود می‌گوید اگر دست من بود، همان 180 روز برجام را هوا کرده بودم. منتها آمریکاییها نمی‌خواهند این کار به دست خودشان انجام شود بلکه می‌خواهند ایران را آنقدر تحت فشار قرار دهند که به نحوی برجام را نقض کند و این موقع است که اتحادی که بین اروپا، روسیه و چین بوده شکسته می‌شود و آنها مجبور می‌شوند دوباره از آمریکاییها حمایت کنند چراکه ایران برجام را نقض کرده است.” جهان صنعت راه حل هایی برای مقابله با این اقدام پیشنهاد می کند و از جمله این پیشنهادات می نویسد:”…راه‌حل این است که ایران به این ماجرا ابعاد جهانی دهد. به طور مثال وقتی اروپایی‌ها ارتباط بیشتری با ایران برقرار می‌کنند و قراردادهای سنگین با ما می‌بندند، دیگر خیلی دشوار است که بتوانند از آمریکاییها حمایت کنند. به عنوان نمونه همین قراردادی که ایرباس برای فروش 100 هواپیما با ایران بسته است یا توتال که کشور فرانسه در ایران سرمایه‌گذاری کرده است، این کشورها به یکباره نمی‌توانند قراردادهای میلیاردی سنگین خود را به بهانه اینکه آمریکا می‌خواهد با ایران سرشاخ شود، متوقف کنند.”
روزنامه اطلاعات به نقل ار حسن روحانی، نوشت:” مردم ما با این خصومت‌ها آشنا بوده و به آن عادت داشته‌اند و راه مقابله با این سیاست‌ها را هم به خوبی می‌دانند.”رئیس جمهوری با بیان این که دست و پای آمریکاییها بعد از توافق برجام در زمینه تحریم مقداری بسته شده است، گفت:” قبل از توافق برجام آمریکاییها به هر بهانه‌ای یک تحریم جدید علیه ملت ایران وضع می‌کردند و تلاش آنها بر این بود تا این تحریم‌ها فرامرزی باشد و اروپا و کشورهای دیگر را هم تحت تأثیر قرار دهند و حتی این تحریم‌ها را به شورای امنیت بردند و در سطح جهان عمومی‌کردند.”
وی ادامه داد:” برجام دست و پای آمریکا را هم برای بردن این گونه تحریم‌ها به بهانه مسایل سلاح کشتار جمعی و هسته‌ای به شورای امنیت و هم در راستای وضع تحریم‌های جدید بسته است. لذا در همین لایحه‌ای که مجلس نمایندگان آمریکا تصویب کرده است و علی القاعده به سنا خواهد رفت، می‌بینید تحریم نسبت به ایران با تحریمی‌که نسبت به کره شمالی یا روسیه مطرح است بسیار تفاوت دارد. تحریم‌های ایران در واقع تکرار تحریم‌های گذشته است و این نشان می دهد که حربه تحریم آمریکا نسبت به گذشته بسیار کند شده است.”
روحانی در قسمتی دیگر گفت:” قرآن به ما می‌آموزد که ما مسلمان‌ها تابع راه پیامبر هستیم و هرگز آغازگر شکستن عهدها و پیمان‌ها نخواهیم بود.”
علی لاریجانی نیز در سخنانی اظهار داشت:”تمامی‌این تصمیمات و مصوبات نشان می‌دهد که آمریکا عزمی‌برای رفع بحران‌های تروریستی در منطقه ندارد و ایالات متحده با تصویب این گونه تحریم‌ها عملاً به کشورها و نیروهای مبارز علیه تروریست‌ها حمله می‌کند که قطعاً این رویکردها هم به ضرر خودشان تمام خواهد شد.”
روزنامه ایران در مطلبی به قلم علی خرم، با اشاره به اینکه،” تبعات تبعات خروج یکجانبه امریکا از برجام و پیامدهایی که این موضوع می‌توانست برای این کشور در عرصه بین الملل به وجود آورد، سیاست جدیدی را مبنای عمل خود قرار داد.” و در توضیح آن می نویسد:” سیاستی که به واسطه آن امریکا به بهانه موضوعاتی غیرهسته‌ای که در چارچوب تفاهمات برجام قرار نمی‌گیرد، فضای فشار و تهدید علیه ایران را شکل دهد. تا به این ترتیب با عصبانی کردن تهران، شرایطی را مهیا کند تا به جای امریکا، این ایران باشد که برای خروج یکجانبه از برجام تصمیم‌گیری کند. یعنی اقدامی که زمین بازی را به نفع امریکا تغییر دهد.” خرم در ادامه معتقد است که باید اقدامات واکنشی خود را خارج از چارچوب های برنامه هسته ای در دستور کار قرار دهند. خرم در اشاره به واکنش دیگر کشورها، می نویسد:”…سایر کشورهای طرف توافق هسته‌ای با رویکرد ترامپ در متشنج کردن فضا علیه ایران موافقت و همراهی ندارند. بنابراین،ایران می‌تواند ضمن پایبندی تمام و کمال به تعهدات برجامی‌اش از این فرصت برای متحد کردن و نزدیک کردن سایرین به خود بهره ببرد و عملاً ترامپ رادر پیگیری اهدافش یعنی ایجاد فشار مجدد و منزوی کردن ایران ناکام بگذارد.”
روزنامه کیهان در سرمقاله خود، نوشت:” موضع‌گیری و واکنش نسبت به اقدام آمریکاییها در نوع خود جالب و البته حاوی پیامدهای منفی و هزینه زاست. چرا که مدعی است اساساً تحریم جدیدی رخ نداده و همان تحریم‌های گذشته است و ربطی هم به ماجرای توافق هسته‌ای ندارد، چرا که مربوط به موضوعات غیرهسته‌ای است! از دل این توجیه و پیام مسئله‌ای دیگر نیز ظاهر می‌شود که این روزها در میان عده‌ای به شدت رایج است و آن هم این تئوری که آمریکاییها درصدد هستند که کاری کنند تا ایران از برجام خارج شود و پس باید هوشیار بود و نقشه آنها را نقش برآب کرد!”
کیهان در نتیجه گیری از این رویکرد، می نویسد:” دولتمردان کشورمان باید محاسبات دشمن را به طور جدی تغییر دهند. محاسباتی که چهار سال پیش وبسایت رادیو بین‌المللی فرانسه درباره آن با صراحت نوشته بود؛ «ارزیابی غرب از وضعیت کنونی دولت روحانی، تعامل با فروشنده بدهکار و مشتاقی است که خود را ناگزیر از فروش حقوق ملی می‌بیند. بر پایه این جمع‌بندی اگر خریدار صبور باشد، شرایط فروشنده را دشوارتر می‌کند و در همان حال قیمت فروش را کمتر خواهد کرد.» تا وقتی که ارزیابی غرب از دولت ایران چنین است، باید منتظر افزایش دومینویی فشار، تحریم و تهدید باشیم، تا جایی که این روزها سران آمریکا با صراحت و وقاحت از رویای تغییر رژیم نیز می‌گویند.” کیهان در پایان با لحنی تهدیدآمیز، می نویسد:”
آمریکاییها ده‌ها پایگاه نظامی و حدود 50 هزار نیرو در منطقه دارند و گویا درس‌های 8 سال جنگ تحمیلی علیه ایران را فراموش کرده‌اند و شاید هم گمان می‌کنند آن نسل از پاسداران و بسیجیان دوران جنگ دیگر نیستند. شاید هم چهره‌های خندان و آداب دیپلماتیک دوران مذاکرات آنان را دچار این توهم کرده است که واکنش به خصومت‌ها از پرتاب خودکار فراتر نخواهد رفت، اما باید بدانند که سخت در اشتباه هستند و اگر قرار است آنان حد و مرزی در دشمنی و وقاحت نشناسند، لزوماً پاسخ خود را در نشست بعدی کمیسیون مشترک برجام و از سوی دیپلمات‌هایی با کت و شلوار شیک نخواهند گرفت.”
دنیای اقتصاد به نقل از محمد جمشیدی، استاد دانشگاه، می نویسد:”علت این امر آن است که عملکرد چند سال اخیر سیاست خارجی دولت به‌گونه‌ای بوده که به طرف مقابل آمریکایی این سیگنال را داده که فشار بر ایران کارآمد است و در صورت فشار، تغییر موضع و سیاست خواهید داد.این سیگنال بسیار خطرناک است و پیام‌های بدی دارد. اگرچه داخل ایران صحبت از تعامل می‌شود و واقعا نیز دولت جمهوری‌اسلامی به دنبال تعامل است اما برداشت طرف مقابل از این مواضع، تعامل نیست بلکه ضعف است. آنها حس می‌کنند که ایران ضعیف است، به برجام نیاز دارد و بدون آن هیچ راهی برای ادامه حیات خود نمی‌بیند، این در حالی است که متاسفانه برخی داخل ایران هنوز متوجه این موضوع نشده‌اند.»
عکس العمل داخلی در رابطه با طرح تحریم های جدید از سوی آمریکا از چند زاویه قابل بررسی است. یک رویکرد خواستار تعهد محکم ایران به برجام می باشد که بهانه به دست آمریکا نیاقتد. رویکرد دیگر ضمن اشاره به همین موضوع، خواستار بسط روابط بیشتر با اروپا و به وجود آوردن فضایی است که امکان توافق کشورهای اروپایی با آمریکا را به حداقل برساند و البته رویکرد دیگری هم وجود دارد که در آن تهدیدهای نظامی بر علیه آمریکا در منطقه را برجسته می کند. موضوع برجسته در این میان این است که مقامات حکومتی در محاسبات خود به نقش کشورهای اروپایی اهمیت زیادی داده اند و روی آن حساب های ویژه باز کرده اند. تجربیات سوریه و لیبی نشان داده است که این کشورها در نهایت به تعهدات خود در این زمینه پایبند نیستند و چنانچه شرایط تغییر کند به قول و قرارهای خود متعهد نیستند. سیاست تحت فشار قرار دادن ایران توسط دولت ترامپ، قدم های اولیه را شروع کرده است و ماه های آینده قاعدتا باید تنش های بیشتری را شاهد باشیم. سابقه حکومت اسلامی نشان داده است که مقامات تصمیم گیرنده در حکومت، علیرغم هیاهو و شعارهای توخالی، آنجایی که موقعیت خود را متزلزل می یابند، عقب نشینی می کنند. برای برون رفت از این شرایط بحرانی و خطرناک میهن ما به یک دولت مردمی و معتقد به دمکراسی را احتیاج دارد.