هنری کیسینجر، وزیر خارجه اسبق آمریکا که برای شرکت در نشست بین‌المللی پریماکوف در سوریه به‌سر می‌برد، عصر پنجشنبه در مسکو با ولادیمیر پوتین دیدار کرد. بسیاری این ملاقات را پیش‌درآمدی بر نخستین دیدار رودرروی رؤسای جمهور روسیه و آمریکا در حاشیه نشست گروه ٢٠ (G٢٠) می‌دانند که حدود یک هفته دیگر در هامبورگ آلمان برگزار می‌شود. حضور کیسینجر در روسیه از آن رو اهمیتی دوچندان می‌یابد که به اقرار مقامات دو کشور، روابط روسیه و آمریکا به تیره‌ترین حالت خود در سال‌های اخیر رسیده است. گذشته از رأی مثبت به پیش‌نویس طرح تشدید تحریم‌های روسیه در سنای آمریکا، سیاست‌مداران آمریکایی علی‌الخصوص دموکرات‌ها و منتقدان جمهوری‌خواه ترامپ، روسیه را به مداخله در انتخابات ریاست‌جمهوری این کشور متهم می‌کنند، مسئله‌ای که پوتین قویا آن را تکذیب کرده است. از دیگر سو، در سوریه نیز با واردشدن جنگ علیه داعش به مراحل پایانی، تقابل میان حامیان و مخالفان اسد به بالاترین سطح خود رسیده است که زمینه را برای تقابل هرچه بیشتر مسکو و واشنگتن مهیا می‌کند. آمریکا احتمال حمله شیمیایی دولت سوریه را بهانه‌ای برای شروع یک جنگ تمام‌عیار در این کشور قرار داده و روسیه نیز با بی‌اساس‌خواندن این ادعا، اعلام کرده که پاسخ قاطعي به هرگونه تحرک مداخله‌جویانه آمریکا خواهد داد. در همین رابطه الکسی پوشکاف، سناتور روس، نحوه استقرار ناوها و هواپیماهای آمریکایی را نشانه عزم آمریکا برای حمله به یک پایگاه هوایی در سوریه دانسته است. سرگئی لاوروف نیز با غیرعادی‌خواندن روابط دو کشور، ابراز امیدواری کرده است که دیدار پوتین و ترامپ در نشست گروه ٢٠، در روشن‌شدن افق روابط دو کشور مؤثر واقع شود.
دوست کرملین، معتمد واشنگتن
وقتی چند سال پیش از ولاديمیر پوتین درباره سابقه کاری‌اش پرسیدند، او بالاخره مجبور شد که به سوابق امنیتی و اطلاعاتی خود اعتراف کند. همان موقع کیسینجر در واکنش به این مسئله، این جمله را به زبان آورد: «تمام انسان‌های شایسته کار خود را از امور امنیتی شروع می‌کنند؛ مثل خود من». در واقع، کیسینجر پیش از تکیه‌زدن بر صندلی وزارت خارجه، برای حدود یک دهه به‌عنوان مشاور امنیت ملی ریاست‌جمهوری و رئیس شورای امنیت ملی انجام وظیفه کرده بود. شاید به همین دليل باشد که کیسینجر به یکی از معدود آمریکایی‌هایی بدل شده که در سالیان اخیر دیدارهایی گاه به گاه با پوتین داشته است، آن هم در دورانی که این دو کشور بیش از پیش از هم فاصله می‌گرفتند. حتی زمانی که دونالد ترامپ در نطق‌های انتخاباتی‌اش، وعده همکاری بیشتر و نزدیک‌تر با روسیه را می‌داد، خیلی‌ها از کیسینجر به‌عنوان یک رابط بالقوه میان واشنگتن و مسکو یاد می‌کردند. به‌هرحال چنین انتظاری از فردی که به‌عنوان معمار آشتی با شوروی در دهه ٧٠ میلادی شناخته می‌شود، چندان دور از ذهن هم نیست. او به‌عنوان وزیر امور خارجه ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهور وقت آمریکا، در دوران جنگ سرد موفق به ایجاد یک ارتباط شخصی و سازنده با آناتولی دابرینین، سفیر شوروی در آمریکا شد که به اعتقاد مورخین سهم مؤثری در کاهش تنش‌های میان دو کشور ایفا کرد. انعقاد پیمان سالت میان آمریکا و شوروی با هدف محدودسازی سلاح‌های استراتژیک این دو کشور را نیز باید به کلکسیون افتخارات دیپلماسی کیسینجر اضافه کرد. البته تلاش‌های او برای پایان‌دادن به جنگ ویتنام در سال ١٩٧٣ بود که نهایتا جایزه صلح نوبل را برای او به ارمغان آورد.
اتفاق نظر ترامپ و کیسینجر بر سر روسیه
هرچند وجود اتفاق نظر سیاسی میان کیسینجر و ترامپ بعید به نظر می‌رسد اما این دو در قبال روسیه به نظر اشتراک نظر قابل توجهی دارند. کیسینجر نه‌تنها از انتخاب تیلرسون به‌عنوان وزیر امور خارجه استقبال کرد بلکه درخصوص مداخله احتمالی روس‌ها در انتخابات آمریکا نیز ابراز تردید کرده است. البته این موضعی نیست که این دیپلمات کهنه‌کار یک‌شبه به آن رسیده باشد. او برای سالیان سال بر این باور بوده است که ایجاد یک موازنه قدرت میان ایالات متحده و روسیه به ارتقا و بهبود ثبات جهانی کمک می‌کند. بااین‌حال، منتقدان او بر این مسئله انگشت می‌گذارند که چنین رویکردی، سرکشی بیشتر کرملین را به دنبال دارد که به نظر آنها، مصداق‌های این سرکشی را در مداخله روسیه در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، مداخله نظامی این کشور در اوکراین و حمایت از بشار اسد در سوریه می‌توان دید. از نظر منتقدان کیسینجر، او رئالیستی است که بیشتر به توازن قوا اهمیت می‌دهد تا دموکراسی و حقوق بشر. با وجود تمامی این انتقادها، کیسینجر دیپلمات کهنه‌کاری است که برای نزدیک به چهار دهه مشاوری قابل اطمینان برای رؤسای جمهور آمریکا بوده است و نمی‌توان به سادگی از کنار نظرات و مواضع او گذشت.
پیش‌تر نیز در دولت بوش پسر وقتی روابط مسکو-واشنگتن رو به سردی گذاشته بود، کیسینجر با همکاری یوگنی پریماکوف، نخست‌وزیر سابق روسیه و رئیس اتاق صنعت و تجارت، تیمی را برای تمرکز بر روابط دوجانبه روسیه و ایالات متحده به راه انداخت. اقدامی که تقدیر پوتین را نیز به دنبال داشت. زمانی هم که باراک اوباما، دولت را از جورج بوش تحویل گرفت به کمک کیسینجر برای ارتباط با پوتین حساب کرده بود. البته اقدامات اوباما نیز به علت نارضایتی پوتین از حمایت آمریکا از ناتو و گسترش اتحادیه اروپا راه به جایی نبرد؛ هرچند در هر صورت، مانع افزایش تنش میان دو کشور شد. در هر صورت کیسینجر معتقد است باید روسیه را با عنوان عنصر کلیدی در نظم نوین جهانی پذیرفت و نه به‌عنوان تهدیدی علیه ایالات متحده. او در بحران سوریه نیز خواستار همکاری ایالات متحده با روسیه شده است.