در همه جنگهای تاریخ گروههایی ذینفع وجود داشتهاند که برای دستیابی به منافعشان بر آتش جنگهایی که عمدتا هم قابل اجتناب بودند، دامن زدند. امروز هم گروههایی وجود دارند که از جنگ بالقوه ایران و عربستان به ثروت خواهند رسید. این گروهها که برخی با سکوتشان در برابر جنگ و برخی با دامن زدن به آن سعی در دستیابی به این ثروتها خواهند داشت، یک اسم رمز مشترک دارند: «نفت». «دنیایاقتصاد» در تحلیلی به معرفی این کاسبان جنگ احتمالی ایران و عربستان پرداخته است.
دنیای اقتصاد- رفیعه هراتی: نشریه فوربس مقالهای را به روابط ایران و عربستان اختصاص داده است و به معرفی گروههایی پرداخته است که در صورت رویارویی مستقیم این دو کشور به ثروت خواهند رسید. بهنظر میرسد اسم رمز همه آنها «نفت» است. فوربس در تحلیل جدیدی نوشته است: عربستان سعودی و ایران در حال نزدیک شدن به یک رویارویی مستقیم نظامی هستند که بهطور بالقوه عرضه نفت از خاورمیانه را مختل میکند و در نتیجه قیمت نفت خام را به سطح بشکهای 60 دلار و یا حتی بشکهای 100 دلار خواهد رساند. این یک سناریوی رویایی به نفع فعالان حوزه نفت شیل آمریکاست که مجبور خواهند شد به منظور جبران کمبود عرضه نفت برای متحدان آمریکا، با سرعت هرچه تمامتر نفت تولید کنند.
به ادعای نشریه فوربس، سالها است که ایران و عربستان سعودی تلاش کردهاند از طریق جنگهای نیابتی، اختلافات فراوان مذهبی و سیاسی خود را حل کنند و این مساله به یک دلیل بسیار ساده تاثیر اندکی بر قیمت نفت داشته است. این دو کشور نمیخواستند در عرضه نفت از خلیجفارس خللی ایجاد شود. علاوه بر این، واشنگتن ضامن غیررسمی برای جریان یافتن آزاد نفت از خلیجفارس به سمت متحدان آسیایی و اروپایی بوده است. اما به تازگی نشانههای به وجود آمده است مبنی بر اینکه این دو رقیب در حال نزدیک شدن به یک جنگ مستقیم هستند که این مساله احتمال یک «رویداد نظامی» در خلیجفارس را افزایش میدهد. این مساله به نوبه خود عرضه نفت خاورمیانه را مختل میکند و اگر نگوییم طی چند هفته، طی چند ماه قیمت نفت را به سطح بشکهای 60 و حتی 100 دلار بازمیگرداند. تئو ماتسوفولوس، کارشناس کشتیرانی در آتن میگوید: «در صورت یک رویداد نظامی در خلیجفارس مسیر عرضه نفت به شدت ازهم گسیخته میشود. زمانی که بازارها در نقطه بحرانی قرار دارند حساستر هستند و وقایع را شدیدتر از زمان ثبات تفسیر میکنند. لازم نیست تنگه هرمز کاملا بسته شود، پیشبینی بسته شدن این تنگه و احتمال اختلال در عرضه نفت، موجب آشفتگی میشود و قیمت نفت خام را بالا میبرد. قیمت نفت به بالای بشکهای 60 دلار خواهد رسید.» این مساله مطمئنا یک سناریوی رویایی برای فعالان حوزه نفت شیل آمریکا است، زیرا آنها به منظور پر کردن خلا به وجود آمده از کمبود عرضه نفت خاورمیانه، با سرعت هرچه بیشتر نفت تولید خواهند کرد. ماتسوفولوس میگوید: «بزرگترین برندگان، فعالان حوزه نفت شیل آمریکا خواهند بود. با توجه به اینکه محدوده سربهسر شدن سود و زیان برای نفت شیل بشکهای 32 تا 55 دلار است، افزایش قیمت نفت به سطی بالاتر از 50 دلار به سود فعالان این حوزه خواهد بود. آمریکا به زودی قادر خواهد شد برای جبران کسری تجاری خود تامین مالی کند و جایگاه خود را بهعنوان یک صادرکننده عمده نفت مستحکمتر کند. هرچه این بحران احتمالی خلیجفارس بیشتر طول بکشد، سهم بازار شرکتهای آمریکایی بیشتر افزایش خواهد یافت، زیرا علاوه بر قیمتها و کالاها، ثبات سیاسی آمریکا میتواند بهعنوان ضامن عرضه بدون دردسر نفت به مشتریان فراوان عمل کند.»
به همین دلیل اگر جنگ مستقیمی بین عربستان و ایران رخ دهد، واشنگتن کار چندانی برای توقف آن انجام نمیدهد. روسیه نیز احتمالا با این سناریو موافق است، زیرا قیمت بالاتر نفت به نفع تولیدکنندگان نفت این کشور هم هست. گرچه ممکن است متناقض به نظر برسد، اما یک جنگ مستقیم به نفع عربستان هم خواهد بود. افزایش قیمت نفت راه را برای عرضه عمومی سهام آرامکو، شرکت نفت عربستان، باز خواهد کرد و چاههای نفت این کشور که بیش از حد مورد استخراج قرار گرفتهاند، میتوانند مدتی آرام بگیرند. با این وجود، یک جنگ مستقیم به ویژه اگر تلفات زیادی داشته باشد، ریسک بزرگی برای ایران و عربستان درپی خواهد داشت. بنابراین درحال حاضر گر چه این سناریو امکانپذیر است اما محتمل نیست.