در نشست دوحه، پیشنهاد مصر برای دفاع عربی به سبک ناتو رد شد

شنبه ۲۹ شهریور ۱۴۰۴

م. حامد – اندیشهٔ نو: به گفتهٔ مقامات کشورهای عربی و اسلامی، پیشنهاد مصر برای ایجاد یک نیروی دفاعی عربی به سبک ناتو در نشست کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس در دوحه رد شد که حاکی از اختلاف‌های موجود بر سر امنیت منطقه‌یی و نقش اسرائیل در غزه است.

عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر، و بدر عبدالعاطی، وزیر امور خارجی آن کشور پیشنهاد کرده بودند که در چارچوب پیمان همکاری‌های دفاعی و اقتصادی مشترک سال ۱۹۵۰ برای محافظت از کشورهای عضو در برابر تهدیدهای خارجی، به‌ویژه اسرائیل، یک ائتلاف واکنش سریع ایجاد شود.

به گزارش میدل ایست آی، قطر و امارات متحدهٔ عربی با اشاره به اختلاف‌نظر بر سر رهبری چنین ائتلافی، این طرح را نپذیرفتند. عربستان سعودی خواهان فرماندهی این نیرو بود، در حالی که مصر با اشاره به تجربهٔ نظامی‌اش خود را مناسبت‌ترین فرمانده می‌دانست. به طوری که در گزارش‌های آمده است، ایران و ترکیه نیز از این بحث کنار گذاشته شدند.

مصر امیدوار بود که حرکت جدی‌تری علیه اقدامات اسرائیل در غزه صورت بگیرد، از جمله متوقف کردن آوارگی اجباری فلسطینی‌ها به شمال صحرای سینا، اما کشورهای حاشیهٔ خلیج فارس تصمیم گرفتند آمریکا را زیر فشار بگذارند که اسرائیل را برای برقراری آتش‌بس زیر فشار قرار دهد.

سیسی اسرائیل را «دشمن» توصیف کرد که نشان‌دهندهٔ نگرانی‌های امنیتی فزایندهٔ آن کشور پس از نقشه‌های اسرائیل علیه رهبران حماس در مصر است. بیانیهٔ پایانی نشست سران در دوحه حملهٔ اخیر اسرائیل به دوحه را محکوم کرد، اما هیچ تعهدی به اقدام نظامی مشخص نداد که حاکی از اختلاف مداوم اعراب بر سر امنیت منطقه‌یی است.

چالش‌های پیش روی پیشنهاد دفاع عربی به سبک ناتو

پیشنهاد دفاعی عربی مصر به سبک ناتو بر اساس ده‌ها سال طرح‌های امنیتی منطقه‌یی تدوین شده است که همچنان موفق به ایجاد ساختار نظامی مؤثری نشده است.

‏●‏ پیمان همکاری مشترک دفاعی و اقتصادی در سال ۱۹۵۰ چارچوبی برای امنیت جمعی بین کشورهای عربی ایجاد کرد، اما به‌دلیل رقابت‌های سیاسی و اختلاف‌ها بر سر رهبری با مشکل مواجه شد.

‏●‏ در سال ۲۰۱۵، مصر بار دیگر پیشنهاد ایجاد نیروی مشترک عربی برای مقابله با شورشیان حوثی مورد حمایت ایران در یمن را داد، اما اختلاف‌نظر بر سر رهبری، مکان پایگاه، و کنترل عملیاتی در نهایت به فروپاشی این طرح منجر شد.

کاتالیزور این پیشنهاد: حملهٔ هوایی اسرائیل به دوحه

حملهٔ اسرائیل در روز ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ به دوحه با هدف کشتن رهبران حماس نگرانی‌های امنیتی مصر را بسیار افزایش داده است. این حمله نشان داد که اسرائیل دیگر هیچ پایتخت عربی را «منطقهٔ امن» نمی‌داند.

عبدالفتاح سیسی در سخنرانی‌اش در دوحه اسرائیل را «دشمن» توصیف کرد که شدیدترین بیان از زمان پیمان صلح سال ۱۹۷۹ تا کنون بود.

مقامات مصری همچنین نگران آوارگی اجباری احتمالی فلسطینی‌ها از غزه به شمال سینا هستند که می‌تواند باعث ناامنی و بی‌ثباتی در جمعیت آن کشور شود.