Pepe Mujica. X/ @Infobaires24
Recently updated on می 15th, 2025 at 10:40 ب.ظ
او نه فقیرترین رئیس‌جمور جهان، بلکه رئیس‌جمهور محبوب فقیرترین مردمان بود.
خوزه موخیکا، چریک سال‌های جوانی و سیاستمدار چپ‌گرای بعدی، بهار سال گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که توموری در مری‌اش دارد. معلوم شد که این تومور سرطانی بوده و چند ماه بعد هم به کبد او سرایت کرد که در نهایت به مرگ او منجر شد.
حبیب مهرزاد – برای اندیشهٔ نو
چهارشنبه ۲۴ اردیبهشت ۱۴۰۴
خوزه «پپه» موخیکا، رئیس‌جمهور کاریزماتیک و بی‌پیرایهٔ پیشین اوروگوئه دیروز ۲۳ اردیبهشت در ۸۹ سالگی در مزرعهٔ ساده‌اش در حومهٔ مونته‌ویدئو درگذشت. این خبر هم در اوروگوئه و هم در سراسر آمریکای لاتین موجی از غم و اندوه به بار آورد. در آمریکای لاتین، و در میان آزادی‌خواهان و ترقی‌خواهان جهان موخیکا به‌خاطر سبک زندگی ساده و منحصربه‌فرد، تفکر انتقادی، و تعهد به عدالت اجتماعی مورد تحسین و احترام بود.
خوزه موخیکا و لولا دا سیلوا، عکس: Palácio do Planalto from Brasilia, Brasil – 2023
یاماندو اورسی، رئیس‌جمهور چپ‌گرای کنونی اوروگوئه، دیروز در شبکهٔ اجتماعی ایکس نوشت: «با اندوه عمیق اعلام می‌کنیم که همکارمان پپه موخیکا درگذشت. او رئیس‌جمهور، مبارز، راهنما، و رهبر بود. پیرمرد دوست‌داشتنی، خیلی دلتنگ تو خواهیم شد. ممنون برای برای همهٔ چیزهایی که به ما دادی و برای عشق عمیقی که به ملت خودت داشتی.»
ائتلاف چپ‌گرای «جبههٔ گسترده» اوروگوئه (Frente Amplio)، حزب سیاسی که «پپه» عضو آن بود، در همان شبکهٔ اجتماعی نوشت: «پپه فقط رهبر نبود. این مجرایی برای درک جهان بود. صدای او، سرمشق او، و امیدواری سرسختانه‌اش برای ما به یادگار باقی مانده است. خداحافظ رفیق.»
موخیکا در اوایل اردیبهشت سال گذشته در یک کنفرانس مطبوعاتی اعلام کرد که تومور سرطانی در مری‌اش دارد. رئیس‌جمهور محبوب سابق اوروگوئه آن روز گفت: «باید به شما اطلاع دهم که جمعهٔ گذشته [۸ اردیبهشت ۱۴۰۳] برای معاینه به مرکز پزشکی کاسمو رفتم که آنجا مشخص شد که من توموری در مری دارم. روشن است که موضوعی بسیار جدّی است و در مورد من دو چندان پیچیده است، زیرا بیش از بیست سال است که دچار یک بیماری خودایمنی هستم. »
او مدت کوتاهی بعد اعلام کرد که تومور بدخیم (سرطانی) است و باید پرتودرمانی شود. در ۷ دی پارسال او تحت عمل جراحی قرار گرفت که در آن استنت (لولهٔ باریک توری) در مری او کار گذاشتند تا همچنان بتواند از راه دهان غذا بخورد.
موخیکا چند هفته بعد، در ژانویه ۲۰۲۵، در مصاحبه‌ای با یک هفته‌نامهٔ محلی اطلاع داد که سرطان او از مری به کبد سرایت کرده است. در ماه‌های اول سال ۲۰۲۵، رئیس‌جمهور سابق اوروگوئه در برخی از رویدادهای عمومی شرکت کرد، از جمله در مراسمی که حزبش برای بزرگداشت او برگزار کرد و نیز در مراسمی که «حزب کلرادو» به مناسبت چهلمین سالگرد بازگشت دموکراسی به اوروگوئه برگزار شد.
خوزه موخیکا با همسرش لوسيا توبولانسكى، ۲۰۲۳. عکس: Casa Rosada (Argentina Presidency of the Nation)
فعالیت و مبارزهٔ سیاسی خوزه «پپه» موخیکا
خوزه آلبرتو موخیکا کوردانو در ۲۰ مه ۱۹۳۵ در مونته‌ویدئو- پایتخت اوروگوئه- متولد شد و از همان جوانی وارد مبارزهٔ سیاسی شد. در دههٔ ۱۹۶۰ (۱۳۴۰) به جنبش آزادی‌بخش ملی-توپاماروس پیوست که یک گروه چریکی مسلح چپ‌گرا بود. در این دوره او بیش از یک دهه را در زندان گذراند، از جمله مدت‌های طولانی در سلول انفرادی. این تجربهٔ فعالیت سیاسی اثر عمیقی بر جهان‌بینی و فعالیت‌های سیاسی بعدی او داشت.
پس از احیای دموکراسی در اوروگوئه در سال ۱۹۸۵، خوزه «پپه» موخیکا در تأسیس «جنبش مشارکت مردمی» (MPP) در درون ائتلاف چپ «جبههٔ گسترده» (Frente Amplio) نقش تعیین‌کننده داشت. او در عرصهٔ سیاست اوروگوئه بسیار کوشید و گام‌به‌گام پیش رفت. او پیش از انتخاب شدن به مقام رئیس‌جمهور در سال ۲۰۰۹، نمایندهٔ مجلس و سناتور بود.
دورهٔ تصدی او در مقام ریاست‌جمهوری تا سال ۲۰۱۵ ادامه داشت. در کارنامهٔ سیاسی او سیاست‌های مترقی در عرصه‌هایی مانند عدالت اجتماعی، تأمین اجتماعی همگانی، آزادی‌های مدنی، و ازدواج هم‌جنس‌ها دیده می‌شود. او نخستین قانون آزاد شدن مصرف ماری‌جوانا در جهان را در اوروگوئه مطرح کرد که در کاهش جرائم مواد مخدر مؤثر بود.
او بسیار ساده زندگی می‌کرد و بیشتر حقوقش را به مؤسسات خیریه اهدا می‌کرد. سبک زندگی سادهٔ او، فولکس‌واگن قورباغه‌ای قدیمی‌اش، و محل سکونتش در مزرعهٔ کوچکش او را به چهره‌ای نمادین در جهان تبدیل کرد. به همین دلیل بود که در رسانه‌های غربی به او لقب «فقیرترین رئیس‌جمهور جهان» دادند. اما درست این است که بگوییم او «رئیس‌جمهور فقیرترین مردمان» بود.
دولت اوروگوئه به مناسب درگذشت این شخصیت سیاسی محبوب اوروگوئه سه روز عزای عمومی اعلام کرد.