امید مجد – اختصاصی اندیشهٔ نو
نشست وزیران امور خارجی بریکس که در روزهای ۸ و ۹ اردیبهشت ۱۴۰۴ در ریودوژانیرو، برزیل، برگزار شد، با انتشار بیانیه‌ای دوازده صفحه‌یی در ۶۲ بند به کارش پایان داد. در این بیانیه مواضع مشترک کشورهای بریکس در مورد موضوع‌هایی مانند حمایت از چندجانبه گرایی، دفاع از انصاف و عدالت در تجارت جهانی، و ارتقای توسعهٔ مشترک بیان شده است.
بر اساس این بیانیه، وزیران کشورهای بریکس از نظام تجاری چندجانبهٔ باز، شفاف، منصفانه، پیش‌بینی‌شدنی، فراگیر، برابر، و بدون تبعیض بر اساس قوانین بین‌المللی، با محوریت سازمان تجارت جهانی، حمایت می‌کنند. کشورهای عضو بریکس نگران اقدامات حمایت‌گرایانهٔ یک‌جانبه و ناعادلانه‌ای‌اند که قوانین سازمان تجارت جهانی را نقض می‌کند، از جمله با سوءاستفاده از وضع عوارض گمرکی (تعرفه‌های) متقابل.
در این بیانیه آمده است که تجارت جهانی نیروی محرک مهمی برای تقویت رشد فراگیر همهٔ کشورها، از بین بردن گرسنگی و فقر، و پیشبرد و تقویت توسعهٔ پایدار در کشورهای در حال توسعه است.
همچنین، لغو و حذف تحریم‌های اقتصادی یک‌جانبه مستقیم و ثانویه خواسته شده است که برخلاف قوانین بین‌المللی است و پیامدهای ناگواری برای ملت‌ها از لحاظ توسعه و رشد و حقوق بشر دارد.
امضاکنندگان این بیانیه بر تعهد خود به ادامهٔ اصلاحات ضروری در سازمان تجارت جهانی، بهبود عملکردهای این سازمان، و تقویت اصول اساسی آن برای توجه و رسیدگی به مسئلهٔ افزایش یک‌جانبه‌گرایی و حمایت‌گرایی تأکید کردند.
وزیران امور خارجی در نشست برزیل بر تعهد خود به چندجانبه‌گرایی و پیروی از قوانین بین‌المللی، دفاع از هدف‌ها و اصول منشور سازمان ملل متحد، و حفظ نقش محوری سازمان ملل متحد در نظام بین‌الملل تأکید و هر گونه تلاش یک‌جانبه برای تضعیف عملکرد نهادهای چندجانبه را محکوم کردند.
در بیانیهٔ پایانی نشست، با اشاره به اینکه امسال هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم است، از قطعنامهٔ ۷۹/۲۷۲ مجمع عمومی سازمان ملل متحد به همین مناسبت و از نقش سازمان ملل متحد در مقابله با چالش‌ها و تهدیدهایی که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند حمایت شده است. با وجود این، وزیران بریکس خواستار انجام اصلاحات جامع در ساختار سازمان ملل متحد و شورای امنیت و افزایش امکان شرکت کشورهای در حال توسعه در شورای امنیت شدند.
در بیانیهٔ پایانی وزیران امور خارجی بریکس در مورد درگیری‌ها و جنگ‌ها جاری در بسیاری از نقاط دنیا، از جمله در اوکراین و غزه و سوریه و لبنان و سودان و شمال آفریقا و هاییتی، و قطبی شدن و ایجاد چنددستگی در نظم بین‌المللی ابراز نگرانی شده است. امضاکنندگان ضمن آنکه خواستار تنش‌زدایی و یافتن راه‌هایی برای برقراری صلح و احترام به قوانین بین‌المللی در مورد حقوق بشر شدند، در مورد حمله‌های اسرائیل به غزه و ممانعت از ورود کمک‌های انسان‌دوستانه به این منطقه و به‌طور کلی وضع سرزمین‌های فلسطین اشغالی ابراز نگرانی کردند و مخالفت قاطع خود را با انتقال اجباری فلسطینیان به سرزمین‌ها و کشورهای دیگر اعلام کردند. در بیانیهٔ مذکور از راه‌حل «دو کشور» مطابق با قطعنامه‌های سازمان ملل متحد و شورای امنیت پشتیبانی قاطع شده است.
توجه به حقوق زنان نیز یکی دیگر از موضوع‌هایی است که در بند ۱۵ این بیانیه بر آن تأکید شده است.
مخالفت با تروریسم و مبارزه با این پدیده یکی دیگر از بندهای بیانیهٔ پایانی ریودوژانیرو بود. وزیران امور خارجی بریکس جملگی حملهٔ تروریستی در جامو و کشمیر در روز ۲ اردیبهشت ۱۴۰۴ را قاطعانه محکوم کردند. گفتنی است که گروه بریکس اکنون «گروه کاری ضدّتروریسم» را نیز تشکل داده است.
مبارزه با پول‌شویی، تأمین مالی تروریسم، قاچاق مواد مخدر و تسلیحات، قاچاق انسان، و جنایت‌های سازمان‌یافته از دیگر بندهای بیانیهٔ پایانی است.
در امر صلح و امنیت، وزیران کشورهای بریکس نگرانی جدّی خود را از افزایش خطر درگیری‌های هسته‌یی ابراز کردند.
از دیگر موضوع‌هایی که در بیانیه به آنها پرداخته شده است می‌توان به این موضوع‌ها اشاره کرد:
استفادهٔ صلح‌آمیز از فضا، فناوری دیجیتال و امنیت سایبری، مبارزه با تبعیض و حمایت از حقوق بشر، مخالفت با نازیسم و نونازیسم، بداطلاع‌رسانی و انتشار خبرهای دروغ، اصلاح نظام مالی جهانی برای کمک به کشورهای در حال توسعه، استفادهٔ کشورهای بریکس از ارزهای ملی در تجارت با دیگر کشورهای عضو بریکس و هر کشور دیگری، همکاری کشورهای گروه۲۰ در حل‌وفصل مسائل مشترک جهانی از جمله کشاورزی و امنیت غذایی، چالش مبرم تغییرات زیان‌بار آب‌وهوایی و ضرورت کمک به کشورهای در حال توسعه در مقابله با بحران آب‌وهوایی، مسئلهٔ طوفان‌های شن و غبار و فرسایش خاک و خشک‌سالی، آلودگی دریاها به مواد پلاستیکی، استفادهٔ بهینه از هوش مصنوعی و کمک به کشورهای در حال توسعه در این حوزه، توسعهٔ پایدار در دنیای دیجیتال و داده‌ها، و بهداشت و درمان جهانی.
خواست کشورهای بریکس این است که همهٔ کشورها بر اساس برابری و احترام متقابل برای تقویت و حمایت از حقوق بشر و آزادی‌های بنیادی همکاری کنند.
پنجشنبه ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴
اندیشهٔ نو: استفاده از تمام یا بخش‌هایی از این مطلب با ذکر منبع بدون مانع است.