دو هفته پس از فروپاشی آتش‌بس در نوار غزه، اسرائیل کاتز وزیر دفاع اسرائیل صبح چهارشنبه از گسترش عملیات نظامی در غزه خبر داد. در همین حال، به دنبال بمباران شدید جنوب این باریکه، واحدهای جدید زمینی ارتش اسرائیل به رفح هجوم بردند.
اسرائیل کاتز چهارشنبه در بیانیه‌ای نوشت ارتش اسرائیل پاکسازی مناطق از نیروهای حماس و بازگرداندن گروگان‌ها، «بخش‌های بزرگی از غزه را به مناطق امنیتی اسرائیل اضافه خواهد کرد.» او گفت «ساکنان مناطق جنگی تخلیه خواهند شد.»
کاتز در بیانیه خود از ساکنان غزه خواست «با حماس بجنگند و گروگان‌های اسرائیلی را بازگردانند». به گفته اسرائیل کاتز، این «تنها راه پایان دادن به جنگ» است.
در همین حال منابع فلسطینی گزارش دادند که جنگنده‌های اسرائیلی در اولین ساعات بامداد چهارشنبه رفح و خان یونس را بمباران کردند.
بنابر این گزارش‌ها، بالگردهای اسرائیلی با پرواز در ارتفاع بسیار پایین، خانه غیرنظامیان و شهروندان را در مرکز شهر رفح هدف قرار دادند. اکنون گزارش‌ها از عملیات زمینی ارتش اسرائیل در این مناطق خبر داده است.
با پیشروی اسرائیل در غزه، بسیاری از خانواده‌های خسته دوباره فرار می‌کنند؛ برخی دیگر تاب تحمل آن را ندارند
هم‌زمان با صدور دستورهای جدید تخلیه در سراسر نوار غزه از سوی اسرائیل، فلسطینی‌ها می‌گویند زیر بار خستگی و ناامیدی درهم شکسته‌اند و از فکر فرار دوباره به ستوه آمده‌اند. بسیاری در حال جمع کردن چند وسیله ضروری هستند و پیاده به دنبال پناهگاه جدیدی می‌گردند. برخی دیگر می‌گویند دیگر توان جابجایی ندارند.
ایهاب سلیمان، زمانی که در ۱۹ مارس مجبور به ترک جبالیا در شمال غزه شد، فقط توانست کمی غذا و پتو همراه خانواده‌اش بردارد و به سمت جنوب برود. این هشتمین باری بود که طی ۱۸ ماه گذشته جنگ، مجبور به فرار می‌شدند.
او که استاد سابق دانشگاه است گفت: «دیگر زندگی طعمی ندارد. برای ما، زندگی و مرگ یکی شده‌اند.»
سلیمان یکی از ده‌ها هزار فلسطینی‌ای است که از پناهگاه‌های موقت فرار کرده‌اند، پس از آنکه اسرائیل در ۱۸ مارس با ازسرگیری بمباران‌ها و حملات زمینی، آتش‌بس دوماهه را در هم شکست.
برخی فلسطینی‌ها با تصور اینکه باید دوباره از نو شروع کنند، از اجرای دستورات تخلیه جدید سر باز می‌زنند – حتی اگر این کار جان‌شان را به خطر بیندازد.
روسالیا بولن، مسئول ارتباطات یونیسف، می‌گوید: «بعد از یک سال و نیم جنگ که همه را خسته کرده، کودکان و والدین‌شان از نظر جسمی و روانی کاملاً فرسوده شده‌اند.»
در یک ماه گذشته، اسرائیل همه ورودی‌های غذا، سوخت و اقلام امدادی به غزه را مسدود کرده و سازمان‌های امدادی می‌گویند دیگر چادری برای اسکان آوارگان در اختیار ندارند. روز سه‌شنبه، برنامه جهانی غذا (WFP) تمام نانوایی‌های خود در غزه را تعطیل کرد؛ نانوایی‌هایی که صدها هزار نفر برای تأمین نان به آن‌ها وابسته بودند، زیرا آرد تمام شده بود.
بسیاری با دستان خالی فرار می‌کنند
دستورات تخلیه اسرائیل اکنون بخش‌های گسترده‌ای از نوار غزه را در بر می‌گیرد؛ از جمله بخش‌هایی از شهر غزه و شهرهای شمالی، بخش‌هایی از شهر جنوبی خان‌یونس و تقریباً تمام شهر جنوبی رفح و مناطق اطراف آن.
تا تاریخ ۲۳ مارس، طبق آخرین برآورد سازمان ملل، بیش از ۱۴۰ هزار نفر پس از پایان آتش‌بس دوباره آواره شده‌اند – و تخمین زده می‌شود که ده‌ها هزار نفر دیگر نیز در هفته گذشته تحت تأثیر دستورات تخلیه، مجبور به ترک محل زندگی‌شان شده‌اند.
هر بار که خانواده‌ها در طول جنگ جابجا شده‌اند، مجبور بوده‌اند همه چیز را پشت سر بگذارند و از صفر شروع کنند: پیدا کردن غذا، آب و سرپناه. حالا که هیچ سوختی وارد نمی‌شود، حمل‌ونقل هم سخت‌تر شده و بسیاری مجبورند تقریباً بدون هیچ وسیله‌ای فرار کنند.
سلیمان می‌گوید: «با هر بار آواره شدن، هزار بار عذاب می‌کشیم.» او و خانواده‌اش موفق شده‌اند یک آپارتمان در شهر مرکزی دیر البلح اجاره کنند. اما با مشکلاتی مانند نبود برق و کمک‌های اولیه مواجه‌اند و برای یافتن آب باید مسافت‌های طولانی را پیاده طی کنند.
حنادی داوود، که روز دوشنبه از رفح فرار کرد، گفت در تلاش برای یافتن مایحتاج اولیه است.
او گفت: «کجا باید برویم؟ فقط می‌خواهیم زنده بمانیم. خسته‌ایم. صف‌های طولانی برای نان و آشپزخانه‌های خیریه وجود دارد.»
در جریان آتش‌بس دوماهه‌ای که از اواسط ژانویه آغاز شد، صدها هزار فلسطینی به محله‌های خود بازگشتند. حتی اگر خانه‌شان ویران شده بود، باز هم می‌خواستند نزدیک آن باشند – گاهی چادرهایی در کنار ویرانه‌ها برپا می‌کردند.
آن‌ها امیدوار بودند که این بازگشت، پایان آوارگی‌شان باشد؛ جنگی که تقریباً کل جمعیت ۲.۳ میلیون نفری غزه را از خانه‌هایشان رانده است.
پناهگاه‌ها محدود شده‌اند
شاینا لو، مشاور ارتباطات در شورای پناهندگان نروژ، گفت برخی پناهگاه‌ها آن‌قدر شلوغ شده‌اند که مجبور به رد کردن خانواده‌ها شده‌اند.
بسیاری از خانواده‌ها دوباره به منطقه مواسی، یک نوار ساحلی خشک در جنوب غزه، بازمی‌گردند؛ جایی که پیش از آتش‌بس، صدها هزار نفر در کمپ‌های چادری فشرده ساکن بودند. در طول آتش‌بس، این اردوگاه‌ها خلوت شدند چون مردم به محله‌هایشان بازگشتند. حالا که بازگشته‌اند، می‌بینند چادری باقی نمانده است؛ سازمان‌های امدادی می‌گویند دیگر چیزی برای توزیع ندارند، چون به‌دلیل محاصره اسرائیل، اقلام لازم به آن‌ها نمی‌رسد.
گاوین کلهر، مدیر دسترسی بشردوستانه شورای پناهندگان نروژ در غزه، در یک نشست خبری گفت: بیش از یک میلیون نفر فوراً به چادر نیاز دارند و هزاران نفر دیگر به ورق‌های پلاستیکی و طناب برای تقویت سرپناه‌های موقتی‌شان نیاز دارند.
کلهر گفت: در حال حاضر، مردم یا در چادرها به‌شدت درهم فشرده‌اند یا در ساختمان‌های نیمه‌ویرانی ساکن شده‌اند که در خطر ریزش هستند – فقط برای اینکه «شب‌ها سقفی بین خودشان و آسمان داشته باشند.»
روسالیا بولن از یونیسف گفت انتقال و نصب مجدد تأسیسات بهداشتی و تغذیه‌ای در شرایط کاهش شدید کمک‌ها، خانواده‌ها و امدادگران را «کاملاً فرسوده» کرده است.
او افزود: «اگر به اقلام مورد نیازمان دسترسی داشتیم و اگر هر لحظه مجبور نبودیم نگران جان خود باشیم، کارمان بسیار ساده‌تر می‌بود.»
خالد ابو طیّر، در حالی که با یک گاری الاغ، مقداری نان و پتو حمل می‌کرد، همراه خانواده‌اش از خان‌یونس فرار کرد. او گفت به سمت «جایی که فقط خدا می‌داند» می‌روند و باید با چند ملحفه در خیابان سرپناهی موقت درست کنند.
او گفت: «ما جایی نداریم، نه چادری هست، نه مکانی برای زندگی یا پناه گرفتن، هیچ چیز.»
برخی دیگر توان جابجایی ندارند
وقتی دستور تخلیه منطقه تل‌هوا در شهر غزه صادر شد، سارا حجّی و مادرش تصمیم گرفتند بمانند. خانه اصلی‌شان در منطقه زیتون آن‌قدر ویران شده که قابل سکونت نیست و حجّی گفت فکر شروع دوباره او را به افسردگی کشانده است.
او گفت: «روز ازسرگیری جنگ، فرو ریختم. از خانه بیرون نرفتم.» حجّی تنها چند روز پیش از آغاز دوباره حملات اسرائیل، کار تدریس آنلاین پیدا کرده بود.
برخی دیگر با ترس منتظر دستور تخلیه‌اند.
نور ابو مریم گفت او و خانواده‌اش – شامل برادر و والدینش – در طول جنگ تاکنون ۱۱ بار آواره شده‌اند، از یک کمپ چادری به خانه‌ای دیگر در جنوب، و هر بار مجبور بوده‌اند برای یافتن غذا، پناهگاه و کمک، دوباره از نو شروع کنند.
او که اکنون به شهر غزه بازگشته، گفت دیگر تحمل این وضعیت را ندارد.
او گفت: «من حاضر نیستم خانه را ترک کنم، هر چقدر هم که اوضاع بد باشد، چون از نظر روانی آمادگی ندارم که دوباره آن روزهای سختی را که در جنوب تجربه کردم، تکرار کنم.»
سه شنبه ۱۲ فروردین ۱۴۰۴