دونالد ترامپ از دو سال پيش كه نامزدي خود را براي انتخابات رياستجمهوري اعلام كرد، شعارهايش را متناسب با طبقه متوسط و پايين جامعه امريكا هماهنگ ساخت. آنها كساني بودند كه از فرآيند جهاني شدن ضربه خورده بودند و شغلهايشان به اين خاطر از دست رفته بود. در مبارزات انتخاباتي هم شاهد بوديم كه ترامپ عمده تاكيدش بر ايجاد مشاغل جديد براي امريكا و بازگرداندن ظرفيتهايي بود كه از امريكا به كشورهاي ديگر مانند چين و اروپا رفته بودند. او معتقد بود ظرفيتهاي اقتصادي امريكا به مناطق ديگر رفته و همين مساله امريكا را ضعيف كرده است. طبيعي است در جامعه نااميد از دستيابي شغل، اين شعار ميتواند خيليها را حساس كند. از طرفي، از ديد مردم امريكا، ترامپ يك تاجر موفق بود.
هيلاري در امريكا شهرت خوبي نداشت
از سوي ديگر، رقيب ترامپ، يك رقيب سنتي و كلاسيك بود. فرد باسابقهاي كه شهرت خوبي در عامه امريكا نداشت. كلينتون در امريكا به عنوان فردي شناخته ميشود كه جاهطلب است و به شعارهايش وفا نميكند و حرفهايش از بيصداقتي است. اين مساله از چشم ترامپ مغفول نماند و كمپين او دايما بر اين مساله انگشت ميفشرد. از طرفي، هزاران سرباز امريكايي در يك دهه گذشته در خاورميانه كشته شدهاند. ميلياردها دلار صرف هزينه جنگهايي شده كه مردم امريكا آن را بيدليل تلقي ميكردند. ترامپ در مبارزات انتخاباتي، كلينتون را به عنوان فردي معرفي ميكرد كه باعث و باني آن جنگها بوده كه دستاورد خاصي از رهگذر آنها نصيب جامعه و اقتصاد امريكا نشده است.
انتخاب ترامپ، رهبران اروپا را به وحشت انداخته است
با گذشت مبارزات انتخاباتي، نوع رويكرد و سخناني كه از ترامپ مطرح ميشد، موجب شد تا بسياري از رهبران حزب جمهوريخواه نسبت به حمايت از او ابا داشته باشند. ميدانيم كه ترامپ عضو حزب جمهوريخواه نبوده و رهبران اين حزب هم علاقهاي براي حمايت از كانديداتورياش نداشتند. نوع رويكرد ترامپ و شعارهايي كه در مبارزات انتخاباتياش مطرح ميكرد، موجب شد تا دوستان و متحدان امريكا از پيروزي ترامپ وحشت داشته باشند. هيچگاه سابقه نداشته است كه رهبران محافظهكار اروپايي اينگونه عليه رييسجمهور يك كشور، موضعگيري كنند. شما به صحبتهاي مركل و اولاند نگاه كنيد؛ انتخاب او، رهبران اروپا به وحشت انداخته است.
چرا ترامپ مهاجران را اخراج ميكند
يكي ديگر از مواضع ترامپ، موضعگيري شديدا منفي او عليه مسلمانان و اقليتهاي ديگر است. ميليونها مهاجر غيرقانوني هيسپانيك و به ويژه مكزيكي در امريكا هستند كه ترامپ گفته است حداقل سه ميليون نفر از آنها را اخراج خواهد كرد. اين مهاجران، به دليل حضور غيرقانونيشان نيروي كار ارزاني براي بنگاههاي كوچك هستند و ترامپ با اخراج آنها ميخواهد فضاي ايجاد كار را براي امريكاييها مهيا كند.
خطر ترامپ كمتر از هيلاري براي ايران است
ارزيابيام آن است كه ترامپ هزينه كمتري نسبت به كلينتون براي ايران خواهد داشت. هيلاري شخصيت كلاسيكي در سياست خارجي امريكاست و انتخاب او ميتوانست به معناي تداوم سياستهاي خصمانه عليه ما باشد، هرچند كه اشخاص انتخابشده توسط ترامپ مخصوصا براي وزرات دفاع، مشاور امينت ملي يا رياست سي.آي.اي هم افراد بسيار تندي انتخاب شدهاند كه مواضع ضدايراني تندي دارند.
سياست خارجي امريكا مبتني بر جنگ است
البته بايد به اين نكته هم توجه داشته باشيم سياست خارجي امريكا مبتني بر جنگ است و ارزش دلار به جنگافروزي در دنيا بستگي دارد. آنها روايتي را ميسازند و آن را به دنيا ميفروشند. مثلا روايت محور شرارت بودن ايران را ميسازند و اين به معناي فروش دهها ميليارد سلاح به كشورهاي منطقه است. اين خطري است كه ما را تهديد ميكند و ميتواند ما را به موضعگيري وا دارد و ايران سرمايهها را به جاي صرف توسعه، آنها را مصروف نظاميگري كند. البته استراتژي نظامي امريكا مبتني بر اعزام نيرو به كشورهاي ديگر نيست و اگر بخواهد نيرويي بفرستد، گروههايي كوچك براي آموزش نيروهاي مخالف است. به سخن ديگر، استراتژي امريكا، مبتني بر شكل دادن جنگهاي نيابتي است.
روسها از كارت ايران استفاده خواهند كرد
درخصوص سوريه نيز اگر مذاكراتي ميان روسيه و امريكا شود، در مذاكرات آنها، نقشي به ايران داده نخواهد شد و روسها از كارت ايران در برابر امريكا استفاده خواهند كرد. در مجموع فكر ميكنم چه ترامپ و چه هيلاري، وضعيت احتمالي براي ايران به سود ما نيست زيرا رفتار اين دولتها ملايمتر از دولت اوباما نيست. همچنين من فكر نميكنم تحريمها در دوره ترامپ برداشته شود و مشكلات بانكي ما باقي خواهند ماند. با اين وجود، اختلافات احتمالي امريكا با اروپا و چين ميتواند فضاي جديد بازيگري را براي ما فراهم كند.