۱ – درسخنرانی‌ام در پنجاه و هشتمین نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل، به چهار مساله‌ی اساسی در مورد ایران اشاره کردم: مساله ی اعدام‌های گسترده، تبعیض سیستماتیک علیه زنان و اقلیت‌ها، عدم وجود شفافیت، و سرکوب مستمر مخالفان. خلاصه ای از نکات مطرح شده:
۲ – در سال ۲۰۲۴، ایران با بیش از ۹۰۰ اعدام، بالاترین آمار اجرای مجازات اعدام، نسبت به جمعیت، در جهان را داشته. سرعت اعدام‌ها رو به افزایش است و ممکن است امسال از ۱۰۰۰ مورد فراتر رود. پنجاه درصد اعدام‌ها در ایران مربوط به جرایم مرتبط با مواد مخدر است.
۳ – و بقیه عمدتا شامل قتل (با مجازات قصاص)، جرایم امنیتی و جنسی می‌شود. این موارد در شمول معیار بین‌المللی که استفاده از اعدام را تنها در مورد «جدی‌ترین جرائم» مجاز می‌داند، قرار نمی‌گیرند. اعدام نشانگر تمایل حکومت به استفاده از خشونت مرگبار است و بازدارنده‌ی موثری نیست.
۴ – یافته‌های گزارش من نشان می‌دهد که تبعیض جنسیتی با تبعیض علیه اقلیت‌های اتنیکی (آذربایجانی‌ها، بلوچ‌ها، کردها، عرب‌ها و…) و مذهبی (بهایی‌ها، نوکیشان مسیحی، مسلمانان سنی و…) همپوشانی دارد. این اقلیت‌ها با بازداشت‌های خودسرانه، محاکمات ناعادلانه و احکام اعدام روبرو هستند.
۵ – در سال ۲۰۲۴، دست‌کم ۳۰ زن اعدام شدند. همچنین ۱۷۹ مورد زن‌کشی ثبت شده است. قوانین تبعیض‌آمیز ایران خشونت علیه زنان و حتی زن‌کشی را تسهیل می‌کند. همچنین زنان مورد تبعیض سیستمیک قوانین در موارد بسیاری چون ازدواج، طلاق، سرپرستی کودکان و… هستند.
۶ – یکی از یافته‌های اصلی گزارش من، فقدان اساسی شفافیت در ایران است. تنها ۱۰٪ از اعدام‌های ثبت‌شده به‌طور رسمی اعلام می‌شود. ایران باید آمار اعدام‌ها را شفاف و در دسترس عموم قرار دهد. وقتی دولتی قدرت سلب حیات دارد، شفافیت یک الزام مطلق است.
۷ – مردم ایران با سرکوب مدافعان حقوق بشر، هنرمندان، نهادهای مدنی و خبرنگاران روبه‌رو هستند. گزارش‌ها از بدرفتاری در بازداشت نگران‌کننده است. هدف قرار دادن خانواده‌های فعالان، تلاشی آشکار برای ساکت کردن آزادی بیان است. مخالفت تهدید نیست؛ جامعه سالم آن را نیرویی برای رشد می‌داند.
۸ – از جمهوری اسلامی ایران می‌خواهم که به آزادی بیان، تشکل‌یابی و تجمع مسالمت‌آمیز احترام بگذارد، نقش حیاتی جامعه مدنی را به رسمیت بشناسد، شرایطی امن برای فعالیت‌های آن‌ها فراهم کند و به هرگونه آزار، ارعاب و بازداشت افراد بر به دلیل استفاده حقوق پایان دهد.
۹ – با وجود سرکوب شدید، ایرانیان همچنان مقاومت قابل توجهی از خود نشان می‌دهند که بازتابی از آگاهی فزاینده و عزم آن‌ها در دفاع از حقوقشان است.
شنبه ۲ فروردین ۱۴۰۴