کیر استارمر، نخست‌وزیر بریتانیا روز پنجشنبه سفر خود به واشنگتن را به پایان رساند و نتوانست دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا را متقاعد کند که تضمین‌های امنیتی برای اوکراین یا اروپا بدهد.
استارمر دومین رهبر اروپایی بود که طی یک هفته از واشنگتن بازدید کرد و سعی کرد نقشی را برای اروپا در میز مذاکره برای حل و فصل بحران اوکراین تضمین کند. با این حال، مانند امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، که روز دوشنبه از واشنگتن بازدید کرد، استارمر در این زمینه عملاً دست خالی به خانه بازگشت.
رویارویی سیاست ایالات متحده در مورد اوکراین در دوران ترامپ و مذاکرات سریع ایالات متحده و روسیه که به طور واضح به گرم شدن روابط دوجانبه اشاره می کند، بروکسل و کیف را غافلگیر کرده است.
اهداف اصلی اروپا چیست؟
کاجا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تاکید کرد که اگر آمریکا و روسیه بخواهند آن ها را بپذیرند، اروپا و اوکراین باید در بحث هر توافقی مشارکت داشته باشند. بسیاری از رهبران اروپایی این موضع را تکرار کرده و بر ارتباط بین امنیت اوکراین و امنیت اروپا تاکید کردند.
اظهار نظر در مذاکرات از اولویت های اروپا بوده است. با در نظر گرفتن این هدف، مکرون دو جلسه با شرکای اروپایی و غیر اروپایی برای هماهنگی یک موضع واحد قبل از سفر خود به واشنگتن برگزار کرد. این گردهمایی ها با یک موضع قاطع به پایان رسید: هر گونه مذاکرات صلح باید هم اوکراین و هم اروپا را شامل شود.
اختلافات فرا اقیانوسی چیست؟
مکرون و استارمر در طول سفرهای خود به واشنگتن به دنبال تضمین های امنیتی ایالات متحده برای اوکراین بودند. آنها متعهد شدند که هزینه های دفاعی طرف اروپایی را افزایش دهند، از جمله اعزام نیروهای حافظ صلح اروپایی به اوکراین، در حالی که بر اهمیت حمایت ایالات متحده مانند اطلاعات هوایی و نظارت تاکید کردند.
با این حال، ترامپ از مسئله تضمین های امنیتی چشم پوشی کرد و ابراز اطمینان کرد که ولادیمیر پوتین، همتای روس خود، در صورت دستیابی به توافق، «به قول خود عمل خواهد کرد». وی همچنین احتمال پیوستن اوکراین به ناتو را رد کرد. عضویت اوکراین در ناتو یکی از موضوعات اصلی در مناقشه روسیه و اوکراین بوده است. موضع ترامپ یک پیروزی بزرگ برای روسیه است.
کالاس در جریان سفر خود به ایالات متحده تاکید کرد که ایالات متحده باید “ضمانت های امنیتی معتبر” را در معامله آتی خود با اوکراین لحاظ کند و اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه حضور شرکت های معدنی آمریکایی در اوکراین باید به عنوان تضمین امنیتی تلقی شود را رد کرد.
اروپا و آمریکا نیز بر سر ارزش کمک هایشان به اوکراین اختلاف نظر دارند.
در حالی که ترامپ تاکید کرد که آمریکا در طول بحران سه ساله اوکراین چقدر هزینه کرده است و قول داده است که از طریق توافقنامه مواد خام با اوکراین بازپرداخت شود، مکرون صحبت هایش را قطع کرد و او را در مورد ارزش کمک اروپا در روز دوشنبه در حضور مشترکشان در دفتر بیضی شکل اصلاح کرد.
مکرون در حالی که بازوی ترامپ را گرفت تا مداخله کند، گفت: “نه، در واقع، صادقانه بگویم، ما پرداخت کردیم. ما 60 درصد از کل تلاش را پرداختیم.” وی در ادامه تصریح کرد که کمک های اروپا به اوکراین مشابه کمک های آمریکا است. مثل ایالات متحده بود: وام، تضمین، کمک مالی.
ترامپ از استیضاح ماکرون خودداری کرد و گفت: “اگر این را باور دارید، برای من مشکلی نیست. آنها پول خود را پس می گیرند و ما نمی گیریم. اما اکنون این کار را می کنیم.”
در مورد نیات واقعی روسیه در مذاکرات صلح، بروکسل و واشنگتن نیز متفاوت هستند. اتحادیه اروپا از ترامپ به خاطر دلبستگی به روایت روسی انتقاد کرد، در حالی که ترامپ بر اعتقاد خود به پوتین پافشاری کرد
اروپا قبل از دستیابی به توافق نهایی صلح به تلاش برای اهرم های بیشتر ادامه خواهد داد. استارمر روز یکشنبه میزبان نشستی در مورد اوکراین در بریتانیا خواهد بود که رهبران بین المللی از جمله ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین را گرد هم می آورد.
مکرون و استارمر هر دو در مورد تضمین های امنیتی از جمله امکان استقرار نیروها در اوکراین صحبت کرده اند. با این حال، «نیروی اطمینان بخشی» اروپایی که هفته گذشته توسط بریتانیا و فرانسه پیشنهاد شد، کمتر از ۳۰ هزار سرباز خواهد داشت که کمتر از ۲۰۰ هزار سربازی است که زلنسکی درخواست کرده بود.
صرف نظر از اعداد، این پیشنهاد فاقد حمایت گسترده در میان رهبران اتحادیه اروپا است. جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا پیش از این طرح حفظ صلح را زیر سوال برده و گفته بود که استقرار سربازان اروپایی در اوکراین پیچیده ترین و شاید کم اثرترین گزینه به نظر می رسد.
همچنین در میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا این خطر وجود دارد که حتی حضور محدود نظامی اروپا می تواند ناتو را به درگیری مستقیم با روسیه نزدیک کند.
دونالد تاسک، نخست وزیر لهستان، اعلام کرد که لهستان به اوکراین نیرو اعزام نخواهد کرد، اما به حمایت خود از طریق تلاش های سازمانی، کمک های مالی، کمک های بشردوستانه و حمایت نظامی ادامه خواهد داد.
در مورد عضویت اوکراین در ناتو، اتحادیه اروپا همچنان بر سر امکان سنجی آن اختلاف نظر دارد. لهستان به همراه هشت کشور شمال اروپا و بالتیک از عضویت اوکراین حمایت می کنند. با این حال، چندین کشور عضو اتحادیه اروپا تمایلی نشان نداده اند، زیرا پوتین هشدار داده است که پیوستن اوکراین به ناتو به عنوان یک تحریک مستقیم تلقی می شود.
ویکتور اوربان، نخست وزیر مجارستان روز شنبه گفت که اوکراین دوباره به منطقه حائل بین روسیه و کشورهای ناتو تبدیل خواهد شد و افزود: “این کشور به عضویت ناتو نخواهد رفت.”
رابرت فیکو، نخست وزیر اسلواکی نیز بارها مخالفت خود را با عضویت اوکراین در ناتو ابراز کرده و نسبت به بی ثباتی بیشتر در اروپا هشدار داده است.
چه چیزی اروپا را در موضوع اوکراین تقسیم می کند؟
اگرچه اتحادیه اروپا و بسیاری از رهبران اروپایی خواستار همبستگی در سطح اتحادیه اروپا برای رسیدگی به بحران اوکراین شده‌اند، با توجه به اینکه اروپا با شکاف عمیقی بر سر استقرار نیروها در اوکراین تحت چارچوب حافظ صلح مواجه است، بسیاری از کشورهای عضو همچنان نسبت به توانایی این اتحادیه تردید دارند.